Kabinet-Rutte IV (2022-)

Formatie

De formatie van het Nederlandse kabinet 2021 begon na de bekendmaking van de voorlopige uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart en duurde bijna 300 dagen. Doel was het vormen van een kabinet dat kan rekenen op voldoende steun van de Tweede Kamer en zo tot een gezamenlijk beleid kan komen. Dat resulteerde uiteindelijk via voortzetting van de bestaande coalitie in een kabinet-Rutte IV.

Regeerakkoord en regeringsverklaring

Op 15 december 2021 werd het coalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst' gepresenteerd. Op 18 januari 2022 legde premier Rutte de regeringsverklaring af.

Minister-President
Drs. M. Rutte (vvd)

Viceminister-president
S.A.M. Kaag (d66)
Mr. W.B. Hoekstra (cda)
Drs. C.J. Schouten (christenunie)

Algemene Zaken
minister: Drs. M. Rutte (vvd)

Buitenlandse Zaken
minister: Mr. W.B. Hoekstra (cda)

minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
minister: Mr. Drs. E.N.A.J. Schreinemacher (vvd)

Justitie en Veiligheid
minister: D. Yeşilgöz-Zegerius (vvd)
staatssecretaris: E. van der Burg (vvd)

minister voor Rechtsbescherming
minister: F.M. Weerwind (d66)

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
minister: Mr.Drs. H.G.J. Bruins Slot (cda)
staatssecretaris: Drs. A.C. van Huffelen (d66)

minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
minister: H.M. de Jonge (cda)

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
minister: Dr. R.H. Dijkgraaf (d66)
staatssecretaris: Dr. G. Uslu (d66)

minister voor Basis en Voortgezet Onderwijs
minister: Drs. A.D. Wiersma (vvd)

Financiën
minister: S.A.M. Kaag (d66)
staatssecretaris: A. de Vries (vvd)
staatssecretaris: Mr. M.L.A. van Rij (cda)

Defensie
minister: Drs. K.H. Ollongren (d66)
staatssecretaris: Mr.Drs. Ch.A. van der Maat (vvd)

Infrastructuur en Waterstaat
minister: M.G.J. Harbers (vvd)
staatssecretaris: Drs. V.L.W.A. Heijnen (cda)

Economische Zaken en Klimaat
minister: Mr.Drs. M.A.M. Adriaansens (vvd)
staatssecretaris: Dr. J.A. Vijlbrief (d66)

minister voor Klimaat en Energie
minister: Drs. R.A.A. Jetten (d66)

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
minister: H. Staghouwer (christenunie) (10 januari 2022 - 7 september 2022)
minister a.i.: Drs. C.J. Schouten (christenunie) (vanaf 6 september 2022)

minister voor Natuur en Stikstof
minister: Ch. van der Wal-Zeggelink (vvd)

Sociale Zaken en Werkgelegenheid
minister: Ir. C.E.G. van Gennip (cda)

minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen
minister: Drs. C.J. Schouten (christenunie)

Volksgezondheid, Welzijn en Sport
minister: Dr. E.J. Kuipers (d66)
staatssecretaris: M. van Ooijen (christenunie)

minister voor Langdurige Zorg en Sport
minister: C. Helder (vvd)

• - 

  Staghouwer afgetreden als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

  Op 5 september 2022 trad minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Henk Staghouwer (ChristenUnie) af. Hij vond dat hij niet de juiste persoon was om de uitdagingen rondom stikstof in de landbouw aan te gaan. Zijn post werd tijdelijk waargenomen door partijgenoot Carola Schouten, tevens minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen.

De vier regeringspartijen kunnen samen slechts rekenen op een kleine meerderheid in de Tweede Kamer.

Coronacrisis

In februari 2022 besloot het kabinet het merendeel van de bestaande coronamaatregelen, zoals sluiting van de horeca en beperkingen aan cultureel bezoek, op te heffen. Per 23 maart werden verdere versoepelingen doorgevoerd, zoals het grotendeels vervallen van de mondkapjesplicht. In april verdween de verplichte pcr-test na een positieve zelftest.

Op 1 april 2022 maakte het kabinet de langetermijnstrategie covid-19 bekend.

Russische invasie van Oekraïne

Vanwege een dreigende Russische actie tegen Oekraïne werd besloten tot levering van defensieve wapens aan dat land. Na de Russische inval op 24 februari werd aangesloten bij diverse internationale sancties tegen Rusland en werden opnieuw verdedigingswapens geleverd. Besloten werd tot ruimhartige toelating van Oekraïense vluchtelingen. Er kwam een financiële tegemoetkoming en tijdelijke accijnsverlaging om prijsstijgingen op te vangen.

Begroting 2023

In 2022 stemde het kabinet in met een bijzondere voorjaarsnota. Na wekenlang overleg sloot het kabinet een akkoord waarmee bestaande begrotingsafspraken uit het coalitieakkoord werden aangepast. Dit vanwege een aantal grote tegenvallers, waaronder een uitspraak van de Hoge Raad die spaartaks in strijd met de wet stelde, waardoor veel mensen gecompenseerd moesten worden, en de oorlog in Oekraïne, die leidde tot hoge energie- en voedselprijzen en dalende koopkracht. Het kabinet besloot onder andere om de defensie-uitgaven te vergroten om te voldoen aan de NAVO-norm en het minimumloon te verhogen. Hier stond tegenover dat het kabinet minder ging uittrekken voor fondsen voor het klimaat, stikstof en investeringen in infrastructuur, onderzoek en innovatie.

Stikstofbeleid

In 2022 kwamen de ministers Van der Wal en Staghouwer met voorstellen voor een transitie van de (intensieve) landbouw naar een kringlooplandbouw in 2030. Er komt een regionale aanpak van de stikstofproblematiek. Het doel is: driekwart van de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden op een gezond niveau in 2030. Voor de gehele aanpak is € 24,3 miljard beschikbaar gesteld, bovenop bestaande middelen (€ 7 miljard).

In juni 2022 kondigde het kabinet aan het aantal jaarlijkse vluchten van en naar Schiphol terug te brengen van 500.000 naar 440.000.

Asielproblematiek

Grote toestroom van vluchtelingen uit vooral Syrië en Oekraïne en te geringe doorstroming naar reguliere opvang en woningen zorgden vanaf de zomer van 2022 voor overbelasting van het aanmeldcentrum in Ter Apel. Staatssecretaris Van der Burg kondigde maatregelen aan om gemeenten te bewegen voor meer opvang te zorgen.

Onder verantwoordelijkheid van het kabinet-Rutte IV werden één troonrede uitgesproken.