Dit kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB trad op 2 juli 2024 aan. Formateur was staatsraad Richard van Zwol (CDA) en minister-president de partijloze oud-topambtenaar Dick Schoof.
Het kabinet viel op 3 juni nadat de PVV het kabinet verliet. Reden was dat het asielbeleid maar moeilijk op gang kwam en de PVV aanvullende maatregelen wilde nemen, maar dat de andere partijen het akkoord daarvoor niet wilden openbreken. Twee maanden later, op 22 augustus, verliet ook NSC het kabinet, omdat de resterende partijen het niet eens konden worden over maatregelen tegen Israël vanwege de situatie in Gaza.
Het kabinet werd gevormd, nadat het kabinet-Rutte IV voortijdig was gevallen.
Inhoud
Formatie en regeerakkoord
Formatie
De formatie van het kabinet-Schoof van PVV, VVD, NSC en BBB duurde 223 dagen. Na de formatie van 2021-2022 de langste formatie. Opvallend was dat noch de verkenner, noch de informateurs, noch de formateur uit één van de vier beoogde coalitiepartijen kwam en dat voor het eerst sinds 1973 de formateur geen minister-president werd. De formatie vond in grote beslotenheid plaats.
Hoofdlijnenakkoord, regeringsverklaring en regeerakkoord
Op 16 mei 2024 werd het hoofdlijnenakkoord 'Hoop, Lef en Trots' gepresenteerd. Op 3 juli 2024 legde premier Schoof de regeringsverklaring af. Op 13 september 2024 presenteerde het kabinet zijn regeerprogramma, de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord.
Data en zittingsduur
| Datum | Wat | Tot en met | Dagen |
|---|---|---|---|
| 4 juli 2024 | Beëdiging nieuwe bewindslieden, aantreden kabinet | 3 juni 2025 | 337 |
| 3 juni 2025 | Ontslagaanvrage, kabinet demissionair | ||
| Totale zittingsduur kabinet |
Samenstelling kabinet
Tweemaal heeft een partij het kabinet-Schoof verlaten; PVV en NSC. Hieronder is de situatie weergegeven nadat de bewindspersonen geïnstalleerd zijn ter vervanging van de NSC-bewindspersonen (vanaf 5 september 2025). Op een aparte pagina staat het overzicht van de verschillende situaties.
Minister-president
Drs. H.W.M. Schoof (partijloos)
Viceminister-president
Drs. S.Th.M. Hermans (VVD)
Mr.Drs. M.C.G. Keijzer (BBB)
Algemene Zaken
minister: Drs. H.W.M. Schoof (partijloos)
Buitenlandse Zaken
minister: D.M. van Weel (VVD)
staatssecretaris: A. de Vries (VVD)
Justitie en Veiligheid
minister: Mr. F. van Oosten (VVD)
staatssecretaris: Mr. A.C.L. Rutte (VVD)
Asiel en Migratie
minister: D.M. van Weel (VVD)
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
minister: F. Rijkaart (BBB)
staatssecretaris: E. van Marum (BBB)
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
minister: G. Moes (BBB)
staatssecretaris: Dr. K.M. Becking (VVD)
Financiën
minister: E. Heinen (VVD)
staatssecretaris: Drs. E.H.J. Heijnen (BBB)
staatssecretaris: Mr. S.Th.P.H. Palmen (partijloos)
Defensie
minister: R.P. Brekelmans (VVD)
staatssecretaris: G.P. Tuinman (BBB)
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
minister: Mr.Drs. M.C.G. Keijzer (BBB)
Infrastructuur en Waterstaat
minister: ing. R. Tieman (BBB)
staatssecretaris: A.A. Aartsen (VVD)
Economische Zaken
minister: V.P.G. Karremans (VVD)
Klimaat en Groene Groei
minister: Drs. S.Th.M. Hermans (VVD)
Landbouw, Vissserij, Voedselzekerheid en Natuur
minister: F.M. Wiersma (BBB)
staatssecretaris: Ir. J.F. Rummenie (BBB)
Sociale Zaken en Werkgelegenheid
minister: Drs. M.L.J. Paul (VVD)
staatssecretaris: Drs. J.N.J. Nobel (VVD)
Volksgezondheid, Welzijn en Sport
minister: Dr. J.A. Bruijn (VVD)
staatssecretaris: Dr. N.J.F. Pouw-Verweij (BBB)
staatssecretaris: Drs. J.Z.C.M. Tielen (VVD)
Wijziging in de samenstelling van het kabinet
Wisseling staatssecretaris van Financiën
Op 1 november 2024 trad staatssecretaris Folkert Idsinga (NSC) van Financiën af, vanwege ophef over openbaarmaking van zijn financiële belangen. Daarbij speelde de houding van de PVV een belangrijke rol. Hij werd op 15 november opgevolgd door Tweede Kamerlid Tjebbe van Oostenbruggen.
Aftreden staatssecretaris Achahbar
Tijdens de ministerraad op 15 november 2024 kondigde staatssecretaris Nora Achahbar (NSC) van Financiën aan haar ontslag te zullen indienen. Hierdoor ontstond in de onmiddellijk een crisissfeer, want reden zou zijn uitlatingen van collega's in het migratiedebat. Het gerucht ging dat het (ook) om racistische uitlatingen ging.
Achtergrond was de discussie in politiek en samenleving over jongeren met een migratie-achtergrond die onvoldoende geïntegreerd en antisemitisch zouden zijn. Aanleiding voor dat debat was tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv gericht geweld, rond een wedstrijd in Amsterdam tegen Ajax.
Op 15 november lag de vraag voor of andere NSC-bewindslieden de stap van Achahbar zouden volgen. Daarvoor voerden het kabinet en de fractievoorzitters van de vier regeringspartijen overleg op het Catshuis. Uitkomst in de late avond was dat NSC in het kabinet bleef. Premier Schoof ontkende stellig dat er racistische uitlatingen waren gedaan. Achahbar noemde in haar ontslagbrief de 'polariserende omgangsvormen' als reden voor haar vertrek.
Op 12 december 2024 werd NSC-Tweede Kamerlid Sandra Palmen beëdigd als opvolger van Achahbar.
Opstappen PVV-bewindslieden
Nadat de PVV uit de coalitie was gestapt, verlieten alle PVV-bewindslieden op aanwijzen van partijleiders Wilders per direct het kabinet. Drie ministers en drie staatssecretarissen werden vervangen. Opvallend is dat het takenpakket van Asiel en Migratie verdeeld wordt over drie zittende ministers (J&V, VRO en SZW), omdat er een patstelling ontstond waarbij alle drie de partijen die kabinetspost wilden. De minister van VRO wordt belast met huisvesting en opvang en de minister van SZW met migratie.
Ook het takenpakket van de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp werd opgesplitst; Buitenlandse Handel kreeg een aparte staatssecretaris vanwege de handelsoorlogen en Ontwikkelingshulp werd overgenomen door de minister van Buitenlandse Zaken.
Opstappen NSC-bewindslieden
Op 22 augustus 2025 verliet minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) het kabinet, omdat hij onvoldoende ruimte voelde om maatregelen te nemen tegen Israël vanwege de situatie in Gaza. De NSC-bewindspersonen besloten in navolging eveneens gezamenlijk op te stappen. Alle bewindspersonen zijn vervangen door andere kandidaten van VVD en BBB. Alleen Sandra Palmen keerde terug als partijloos staatssecretaris.
Zetelverdeling in parlement en kabinet
De vier regeringspartijen konden rekenen op een ruime meerderheid in de Tweede Kamer, maar hadden geen meerderheid in de Eerste Kamer. De zetelverdeling wijzigde tussentijds doordat partijen het kabinet verlieten of omdat Kamerleden zich afsplitsten.
| Periode | PVV | VVD | NSC | BBB | O | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ministers | Tot 3 jun 2025 | 5 | 4 | 4 | 2 | 1 | 16 |
| 19 jun 2025 - 23 aug 2025 | 5 | 5 | 3 | 1 | 14 | ||
| Vanaf 5 sep 2025 | 8 | 5 | 1 | 14 | |||
| Staats- secretarissen | Tot 3 jun 2025 | 4 | 3 | 3 | 3 | 13 | |
| 3 jun 2025 - 23 aug 2025 | 3 | 3 | 12 | ||||
| Vanaf 5 sep 2025 | 6 | 5 | 1 | 12 | |||
| Tweede Kamer | Tot 3 jun 2025 | 37 | 24 | 20 | 7 | 88 | |
| 3 jun 2025 - 23 aug 2025 | 24 | 20/19 | 7/8 | 51 | |||
| 23 aug 2025 - 12 nov 2025 | 24 | 8 | 32 | ||||
| vanaf 12 nov 2025 | 22 | 4 | 26 | ||||
| Eerste Kamer | Tot 3 jun 2025 | 4 | 10 | 0 | 16 | 30 | |
| 3 jun 2025 - 23 aug 2025 | 10 | 0 | 16/14 | 26/24 | |||
| Vanaf 23 aug 2025 | 10/9 | 14/13 | 24 |
Bijzonderheden
Oekraïne
De coalitie was verdeeld over de te nemen maatregelen omtrent de oorlog in Oekraïne en de versterking van de Europese defensie na het aantreden van de Amerikaanse president Donald Trump. Op basis van het regeerprogramma waarin staat dat de steun "onverminderd" voortgezet wordt, zegde Schoof begin 2025 voor het volgende jaar 3,5 miljard euro toe, tot onvrede van PVV en BBB.
Coalitiepartijen NSC, PVV en BBB keerden zich in een motie ook tegen het voornemen van de Europese Commissie om als Europa gezamenlijk te lenen voor investeringen in de Europese defensie-industrie, waarmee het kabinet al akkoord was gegaan. Een korte crisis volgde, die werd opgelost met een compromis waardoor Schoof iets meer ruimte kreeg in Europa.
Asiel en migratie
In het hoofdlijnenakkoord werd afgesproken mogelijk gebruik te maken van asielnoodrecht, maar daar werd na bezwaren van afgezien. In oktober 2024 bereikte de vier regeringspartijen en het kabinet overeenstemming over indiening van een asielnoodmaatregelenwet. Tot die maatregelen behoren onder meer: het veilig verklaren van delen van Syrië (en gedwongen terugkeer daarnaar), het versoberen van de opvang, het afschaffing van de asielvergunning voor onbepaalde tijd en het schrappen van de mogelijkheid van nareis van meerderjarige kinderen en van de verplichting van gemeenten om statushouders te huisvesten.
In maart 2025 diende minister Faber twee wetsvoorstellen in: de Asielnoodmaatregelenwet en een wet over herinvoering van het tweestatusstelsel.
In mei 2025 kwam PVV-leider Geert Wilders met een reeks aanvullende eisen. De andere coalitiepartijen wilden daarvoor niet het hoofdlijnenakkoord openbreken, maar gaven aan dat minister Faber met de maatregelen aan de slag kon. Toen zij echter geen handtekening onder de punten wilden zetten, stapte de PVV op 3 juni 2025 uit de coalitie en viel het kabinet.
Eenheid van kabinetsbeleid
Eind maart 2025 kwam minister Faber in opspraak, nadat zij weigerden de voordrachten te ondertekenen voor lintjes van vijf vrijwilligers in de asielketen, omdat dit tegen haar beleid zou zijn. De minister-president en de minister van BZK tekenden na uitlekken alsnog de voordrachten. Hoewel zij tijdens het Vragenuur benadrukte dat er eenheid van kabinetsbeleid was, kwam zij niet terug op haar besluit.
Voorjaarsnota 2025
Veel financiële beslissingen van het regeerakkoord werden uitgesteld tot de voorjaarsnota van 2025. Media speculeerden al maanden over een kabinetsval. De zelf bepaalde deadline van vrijdag 11 april werd niet gehaald, waarna de spanning opliep. BBB, NSC en PVV wilden de staatsschuld laten oplopen. De VVD, die ook de minister van Financiën leverde, wilde hier niet aan. De week erna moest er een akkoord worden gepresenteerd. Uiteindelijk werd er na een 25-uur durend 'marathonoverleg' door de fracties (met beperkte tot geen inspraak van kabinetsleden) overeenstemming bereikt.
Stikstofaanpak
Om het stikstofprobleem aan te pakken komt er een alle sectoren (landbouw, industrie, vervoer) omvattend startpakket. Het betreft onder meer invoering van een rekenkundige ondergrens, regionale aanpak in kwetsbare gebieden, een nieuw vergunningenstelsel en vrijwillige beëindiging.
Defensie-inspanningen
Het kabinet maakte in 2025 het voornemen bekend om 3,5% van het bruto binnenlands product (bbp) per jaar uit te gaan geven aan defensie en 1,5% van het bbp per jaar aan bredere investeringen voor maatschappelijke weerbaarheid en infrastructuur.
Israël
De vanwege het Israëlische optreden sterk verslechterde humanitaire situatie in Gaza was in mei 2025 reden voor minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) om in EU-verband te pleiten voor onderzoek naar naleving van het EU-Associatieverdrag door Israël. Het besluit daartoe lag gevoelig bij andere coalitiepartijen. In juli 2025 werden eenzijdig stappen gezet, zoals een inreisverbod voor twee extreemrechtse ministers en het ontbieden van de Israëlische ambassadeur.
Veldkamp wilde in augustus 2025 vanwege de hongersnood verder gaan, waaronder een embargo tegen illegale nederzettingen. De coalitiepartijen waren daar terughoudend mee en Veldkamp ervoer weinig ruimte om te handelen. Hij concludeerde daarom op 22 augustus dat hij in onvoldoende mate betekenisvolle aanvullende maatregelen kon treffen tegen Israël vanwege de situatie in Gaza. Hij stapte daarom op, waarop ook de andere NSC-bewindslieden het kabinet verlieten.
Troonrede
Onder verantwoordelijkheid van het kabinet-Schoof werd twee troonredes uitgesproken.
Meer over