D. (Dilan) Yeşilgöz-Zegerius

Dilan Yeşilgöz (1977) is sinds 23 november 2023 fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Sinds 6 december 2023 is zij Tweede Kamerlid. Eerder was zij lid van 23 maart 2017 tot 3 september 2021. Van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 was mevrouw Yesigöz minister van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte IV. In het (demissionaire) kabinet-Rutte III was zij van 25 mei 2021 tot 10 januari 2022 staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Mevrouw Yeşilgöz was eigenaar/senior adviseur van Bureau DenW in Amsterdam en daar raadslid. Eerder was zij bestuursadviseur veiligheid en zorg van het college van B&W van Amsterdam. Zij was lijsttrekker bij de Tweede Kamerverkiezingen 2023.

VVD
functie(s) in de periode 2017-heden: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, staatssecretaris, minister

1. Personalia

voornamen (roepnaam)
Dilan (Dilan)

geboorteplaats en -datum
Ankara (Turkije), 18 juni 1977

2. Partij/stroming

partij(en)

-

SP (Socialistische Partij) (zeven jaar)
-

VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 2009

3. Hoofdfuncties/beroepen

-

medewerker Bureau voor onderzoek en statistiek, gemeente Amersfoort, van 2004 tot 2006
-

senior adviseur voor veiligheid en zorg, college van B&W gemeente Amsterdam, van 2006 tot 2014 (o.a. wallenaanpak, coffeeshopbeleid, huiselijk geweld)
-

senior strategisch bedrijfsadviseur Haven, gemeente Amsterdam, 2013
-

lid gemeenteraad van Amsterdam, van 27 maart 2014 tot 6 april 2017
-

mede-eigenaar adviesbureau 'Bureau DenW' te Amsterdam, van 2015 tot maart 2017 (tevens adviseur en trainer)
-

lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 maart 2017 tot 3 september 2021
-

staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat (belast met klimaat en energie), van 25 mei 2021 tot 10 januari 2022
-

minister van Justitie en Veiligheid, van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024
-

fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, vanaf 23 november 2023 (tijdens de formatie nam Sophie Hermans de functie waar)
-

lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, vanaf 6 december 2023

takenpakket (bewindspersoon)

-

Had als minister van J&V een primaire verantwoordelijkheid voor 1. Politie, 2. Openbaar Ministerie, 3. Brandweer, 4. Grensbewaking, 5. Terrorismebestrijding, 6. NCTV, 7. Rampenbestrijding en crisisbeheersing, 8. Nationale Veiligheid, 9. Cyber security, 10. Drugsbeleid, 11. Veiligheidshuizen, 12. Wetboek van Strafrecht, 13. herziening Wetboek van Strafvordering (secundair), 14. Wet wapens en munitie, 15. Uitlevering, 16. Strafhof, 17. Strafzaak MH17, 18. Berechting ambtsmisdrijven ministers en Kamerleden, 19. NFI, 20. Contacten kerkgenootschappen, 21. Verbod verenigingen en financiering, 22. Ondermijning en 23. Zeden

takenpakket (staatssecretaris)

-

Was als staatssecretaris van EZK belast met 1. Energiebeleid en 2. Klimaat (klimaatverandering, luchtemissies industrie en emissierechten)

4. Partijpolitieke functies

overzicht

-

politiek leider VVD, vanaf 14 augustus 2023

vorige

-

lid bestuur VVD afdeling Amsterdam, van oktober 2010 tot juni 2013

lijsttrekkerschappen

-

lijsttrekker VVD, Tweede Kamerverkiezingen 2023, van 14 augustus 2023 tot 23 november 2023

5. Nevenfuncties

vorige

-

landspecialist Turkije, Amnesty International Nederland, van 2004 tot 2010
-

lid bestuur Filmfestival Beeld Amsterdam, van 2008 tot oktober 2010

6. Opleiding

voortgezet onderwijs

-

v.w.o., "Vallei College" te Amersfoort, van 1990 tot 1996

academische studie

-

studies cultuur, organisatie en management, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1997 tot 2002 (geen academische titel)

cursussen

-

strategisch adviseren NSOB (Nederlandse School voor Openbaar Bestuur), van 2007 tot 2008
-

VVD-topkadertrainingen
-

cursussen Haya van Somerenstichting

7. Activiteiten

als parlementariër

-

Was in de periode 2017-2019 woordvoerder energiebeleid, klimaat, emancipatie, mediabeleid en ontwikkelingssamenwerking
-

Werd in 2018 één van de acht verdedigers van het initiatiefwetsvoorstel-Klimaatwet over een kader voor het ontwikkelen van beleid gericht op onomkeerbaar en stapsgewijs terugdringen van de Nederlandse emissies van broeikasgassen. Het oorspronkelijke wetsvoorstel was in 2016 door Diederik Samsom (PvdA) en Jesse Klaver (GL) ingediend en werd in 2017 medeondertekend door D66, SP en ChristenUnie. In het regeerakkoord van het kabinet-Rutte III werd afgesproken dat er een Klimaatwet zou komen. Na onderhandelingen werden in juni 2018 VVD en CDA medeondertekenaars van het aangepaste initiatiefvoorstel. Dit wetsvoorstel is aangenomen door de Eerste Kamer op 28 mei 2019 en is verheven tot wet (Klimaatwet) en gepubliceerd in het Staatsblad op 10 juli 2019. (34.534)
-

Bracht in 2019 samen met Gert-Jan Segers (ChristenUnie) een initiatiefnota uit over een effectievere aanpak van antisemitisme (35.164)
-

Was als Kamerlid in der periode 2019-2023 onder meer woordvoerder media, klimaat, politie, veiligheid, cyber security, terrorismebestrijding en drugsbeleid
-

Diende in 2025 samen met Joost Eerdmans (JA21) een initiatiefwetsvoorstel in om taakstraffen bij geweld tegen hulpverleners te beperken. (36.693)

als bewindspersoon (beleidsmatig)

-

Besloot in 2021 een studie te laten verrichten naar de rol die kernenergie kan spelen naast andere bijvoorbeeld zon- en windenergie
-

In 2022 verwierp de Eerste Kamer het door haar verdedigde wetsvoorstel Wet uitbreiding taakstrafverbod, waarmee de mogelijkheid om een taakstraf op te leggen bij geweld tegen personen met een publieke taak zou worden beperkt. Het wetsvoorstel was in 2020 ingediend door minister Dekker en door hem in 2021 in de Tweede Kamer verdedigd. (35.528)
-

Benoemde in augustus 2022 K. Loef tot coördinator nationale aanpak overlast asielzoekers
-

Bracht in 2023 een opzet uit voor een nieuw stelsel van bewaken en beveiligen van personen. Het stelsel is eenduidiger, meer gericht op dreiging en transparanter dan het bestaande stelsel. De (kritische) analyse en conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en de aanbevelingen zijn meegenomen. In het nieuwe stelsel komt er een eenduidig gezag, zodat er geen sprake meer is van de complexe regie die het huidige stelsel kende. Daarnaast moet er een specifiek wettelijk kader komen voor het stelsel beveiligen van personen, waarin onder meer de nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling wordt geregeld.
-

Bracht in 2023 een beleidsbrief uit over navolging van de Italiaanse aanpak van de georganiseerde misdaad. Het gaat onder meer om verhoging van maximum straffen en verbetering van de kroongetuigenregeling.
-

Liet in 2023 in de kledingvoorschriften voor politieagenten opnemen dat zij geen uitingen van geloofs- of levensovertuigingen mogen dragen. Dat was tot dan een ongeschreven regel.

als bewindspersoon (wetgeving)

-

Bracht in 2021 een wet in het Staatsblad (Stb. 382) over tijdelijke beperking van de toegestane CO2-emissie als gevolg van de productie van elektriciteit met behulp van kolen. Het wetsvoorstel was in 2020 ingediend door minister Wiebes. (35.668)
-

Bracht in 2023 een wet (Stb. 69) tot stand tot verhoging van 15 naar 25 jaar van het wettelijk strafmaximum voor doodslag. Het geconstateerde 'strafgat' tussen de maximale duur van de gevangenisstraf voor doodslag en voor moord (levenslang of dertig jaar) wordt daarmee verkleind. Het wetsvoorstel was in 2021 ingediend door minister Grapperhaus. (35.871)
-

Bracht in 2023 samen met minister Adema de Wet aanpak dierenmishandeling en dierverwaarlozing (Stb. 242) tot stand. Het strafrechtelijk handhavingsinstrumentarium wordt versterkt en ook kan sneller en doeltreffender worden opgetreden. Het wetsvoorstel was in 2021 ingediend door de ministers Grapperhaus en Schouten. (35.892)
-

Bracht in 2023 een wet (Stb. 274) tot stand over de strafbaarstelling van het gebruik van persoonsgegevens (adres, telefoonnummer, foto's etc.) voor intimiderende doeleinden (doxing). De maximale straf daarvoor wordt twee jaar of een geldboete. (36.171)
-

Bracht in 2024 de Wet seksuele misdrijven tot stand (Stb. 59). In een nieuwe Titel in Boek 2 van het Wetboek van Strafrecht wordt de strafrechtelijke aansprakelijkheid van verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag geregeld. De strafrechtelijke bescherming tegen deze misdrijven wordt uitgebreid en bepalingen worden gemoderniseerd. Zo wordt de bescherming tegen online seksueel misbruik en seksuele intimidatie uitgebreid, net die tegen onvrijwillig en ongewenst seksueel contact. De strafmaxima voor bijvoorbeeld seksuele misdrijven tegen kinderen worden verhoogd. (36.222)
-

Bracht in 2024 de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (Stb. 198) tot stand. Hierdoor komt er voor bestuursorganen die onder meer betrokken zijn bij fraudebestrijding (zoals het Financieel Expertise Centrum) een wettelijke grondslag om persoonsgegevens systematisch te delen en te verwerken (35.447)

8. Wetenswaardigheden

algemeen

-

In 2024 verwierp de Tweede Kamer een motie-Piri/Koekkoek van afkeuring over het onjuiste beeld over het aantal nareizigers (voor stemden GL-PvdA, D66, SP, PvdD, Volt en DENK) en een motie-Dijk over het opzeggen van het vertrouwen (gesteund door SP, PvdD, DENK en FVD)

uit de privésfeer

-

Is van Turks-Koerdische afkomst. Kwam in 1984 met haar moeder en haar zusje op 8-jarige leeftijd in het kader van gezinshereniging naar Nederland, nadat haar vader drie jaar eerder al uit Turkije was gevlucht vanwege zijn strijd voor vakbondsrechten, Koerden, vrouwen en andere minderheden. Zij meldde zowel in 'een gammel bootje' de oversteek vanuit Bodrum naar Kos te hebben gemaakt als (daarna) op uitnodiging van de Nederlandse regering via een vlucht met de KLM naar Nederland te zijn gekomen.
-

Zij was op haar negentiende actief bij de SP en liep stage bij GroenLinks. Organiseerde in 2004 in Amersfoort een demonstratie tegen het asielbeleid van minister Verdonk. Uiteindelijk koos zij echter voor de VVD.

9. Publicaties van/over

lijst van publicaties
auteur van opiniestukken bij verschillende dagbladen en redacteur bij weblog Republiek Allochtonië

redevoeringen
"Doen wat nodig is om onze democratische rechtsstaat te beschermen", HJ Schoo-lezing, De Rode Hoed, 12 september 2022

literatuur/documentatie

-

Ally Smid, "Gevlucht naar de VVD", Trouw, 25 april 2015
-

Stieven Ramdharie, "'Ik ben geen hoer als ik 's nachts op CS ben'", De Volkskrant, 14 januari 2016
-

Bas Blokker, "Ik hou van dit land", NRC Handelsblad, 24 en 25 december 2016
-

Sander van Walsum, "Dilan Yesilgöz: een pitbull met empathie die de Kamer in wil", De Volkskrant, 20 februari 2017
-

Romana Abels, "'Wees vooral geen slachtoffer'", Trouw, 9 juni 2017
-

Ariejan Korteweg, "VVD’er Dilan Yeşilgöz-Zegerius: 'Ik wil werk waar ik wakker van lig'", De Volkskrant, 14 februari 2020
-

Ariejan Korteweg, "Dilan Yesilgöz: mediagenieke politicus die 'betuttelend' links verruilde voor de VVD", De Volkskrant, 28 mei 2021
-

Denise Retira, "Dan vraagt ze gewoon nóg eens hoe het zit", NRC 7 en 8 januari 2023

10. Familie/gezin

huwelijk/samenlevingsvorm
gehuwd

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.

In deze biografie zijn gegevens verwerkt tot 10 maart 2021.