Afsplitsingen in de Eerste Kamer

Net als in de Tweede Kamer zijn in de Eerste Kamer afsplitsingen van fracties mogelijk. Lange tijd kwamen ze nauwelijks voor, maar in de afgelopen jaren steeds vaker. Een reden voor een afsplitsing kan een verschil van inzicht zijn tussen een fractielid en de partij over een bepaald onderwerp. Onenigheid over de koers van de partij en persoonlijke conflicten kunnen ook redenen voor afsplitsing zijn.

1. Periode 2019-2023

In de periode na de verkiezingen van 2019 vonden in de fractie van Forum voor Democratie (12 leden) drie afsplitsingen plaats. FVD heeft daardoor van de 12 zetels nog één over in de Senaat.

datum	naam	reden
30 maart 2022	Fractie-Frentrop (FVD), Theo Hiddema, Paul Frentrop	het niet-bijwonen door FVD van de toespraak van de Oekraïnse president Zelenski.
10 december 2020	Fractie-Van Pareren (later Fractie-Nanninga) (FVD), Lennart van der Linden	gebrek aan vertrouwen in partijleider Thierry Baudet (FVD).
8 december 2020	Fractie-Van Pareren (later Fractie-Nanninga) (FVD), Loek van Wely	interne ruzie binnen FVD.
30 november 2020	Fractie-Van Pareren (later Fractie-Nanninga) (FVD), Hugo Berkhout, Toine Beukering, Otto Hermans, Annabel Nanninga, Bob van Pareren	interne ruzie binnen FVD.
19 augustus 2019	Fractie-Otten (FVD), Dorien Rookmaker en Jeroen de Vries	interne ruzie binnen FVD.
24 juli 2019	Fractie-Otten (FVD), Henk Otten	interne ruzie binnen FVD vanwege een 'vermoedelijke poging tot fraude met overheidssubsidie voor politieke partijen'.

2. Eerdere afsplitsingen

Het aantal eerdere splitsingen in de Eerste Kamer is beperkt. In april 2019 splitste Anne-Wil Duthler zich af van de VVD-fractie nadat zij uit de fractie was gezet. Dat gebeurde na een rechterlijke uitspraak waarin Duthler ongelijk had gekregen in een geschil met het blad Quote over belangenverstrengeling. Tot de verkiezingen in juni 2019 bleef zij als 'eenmans-fractie' in de Eerste Kamer zitten.

In 2015 verliet OSF'er Kees de Lange zijn partij. Na een conflict met de OSF ging hij in mei 2015 ongeveer een maand verder als 'onafhankelijke' eenmansfractie.

In 2007 was een conflict reden voor afsplitsing van SP-Eerste Kamerlid Düzgun Yildirim. Hij was in 2007 met voorkeurstemmen (waaronder die van hemzelf) gekozen tot Eerste Kamerlid. In strijd met afspraken met de partij en ondanks verscheidene verzoeken, weigerde hij zijn zetel op te geven. Het SP-bestuur besloot daarop hem te royeren. Yildirim bleef toen als onafhankelijke eenling Eerste Kamerlid.

'Afsplitsingen' waren er voorts in 1978 en 1998. Bertus Maris van de Boerenpartij zegde in 1977 zijn partijlidmaatschap op na onenigheid met partijleider Koekoek. Van 1978 tot en met 1980 was hij vervolgens onafhankelijk Eerste Kamerlid. Onzeker is of in maart 1971 BP-lid Aart Snoek is 'afgesplitst'. Hij stapte toen namelijk over naar de Nederlandse Middenstandspartij.

Oprichter van het AOV Martin Batenburg werd in 1995 met voorkeurstemmen tot Eerste Kamerlid gekozen. Het eveneens in 1995 voor het AOV gekozen Eerste Kamerlid Jan Hendriks, had zich dat jaar aangesloten bij de Groep-Nijpels (later Senioren 2000). Er waren zodoende twee afzonderlijk operende eenmansfracties van die partij in de Eerste Kamer. Na een nieuw conflict stapte Batenburg in april 1998 uit het AOV. In de Eerste Kamer ging hij toen verder onder de fractienaam 'Martin Batenburg'. Na de Tweede Kamerverkiezingen van 1998 werd Hendriks lid van het CDA. Hij stapte toen over naar de Eerste Kamerfractie van die partij en was daarvan een klein jaar de woordvoerder defensie.

Meer over