Tweede Kamerverkiezingen 1948

Op 7 juli 1948 waren er Tweede Kamerverkiezingen. Deze waren nodig vanwege de aanstaande Soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië (en daarmee samenhangende grondwetsherziening). De KVP kwam als sterkste uit de bus. Net als in 1946 behaalde de partij 32 zetels. De PvdA verloor daarentegen twee zetels en kwam op 27 zetels. Nieuwkomer was de lijst-Welter, van een oud-minister die ontevreden was over de koers van de KVP. Lichte winst was er voor de VVD van Oud, de 'opvolger' van de Partij voor de Vrijheid.

De kabinetsformatie was erop gericht een kabinet te vormen dat, met het oog op de Grondwetsherziening, over een tweederde meerderheid kon beschikken. Dat leidde in augustus tot het door KVP, PvdA, CHU en VVD gesteunde kabinet-Drees/Van Schaik.

1. Uitslag

In onderstaande tabel is de verkiezingsuitslag in aantal zetels opgenomen. Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van het aantal stemmen (ook in %) per partij.

Partij	Zetels 1948	Zetels 1946	Winst/verlies
KVP	32	32	-
PvdA	27	29	-2
ARP	13	13	-
CHU	9	8	+1
VVD	8	6	+2
CPN	8	10	-2
SGP	2	2	-
lijst-Welter	1	0	+1

Onderstaande partijen deden mee aan de verkiezingen, maar hebben in 1948 geen zetels behaald.

Partij
Middenstandspartij
Onafh. Nationale Groep
oud-SDAP
Revolutionaire CP

2. Kerngegevens

In onderstaande tabel zijn de kerngegevens van de verkiezingen in 1948 opgenomen.

Tweede Kamerverkiezingen 1948
verkiezingsdatum	7 juli
aantal uitgebrachte stemmen	5.089.582
percentage geldige stemmen	93,7
aantal deelnemende partijen	12
aantal partijen dat zetel behaalde	8

3. Lijsttrekkers en verkiezingsprogramma's

In onderstaande tabel is per partij aangegeven wie de lijsttrekker was en met welk verkiezingsprogramma een partij mee heeft gedaan aan de verkiezingen.

Partij	Lijsttrekker	Verkiezingsprogramma
KVP	Carl Romme en 6 anderen	Verkiezingsmanifest 1948.
PvdA	Willem Drees en 7 anderen	Verkiezingsprogram 1948.
ARP	Jan Schouten	Program van actie.
CHU	Hendrik Tilanus	Sociaal-economisch program 1948.
VVD	Pieter Oud	Dit is de inzet van onze verkiezingsstrijd.
CPN	Gerben Wagenaar	Verkiezingsprogram voor de verkiezingen 1948.
SGP	Pieter Zandt	Program.
lijst-Welter	Charles Welter	Verkiezingsprogramma 1948*

*

(Nog) niet beschikbaar

4. Gekozenen

Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de gekozenen.

5. Achtergrond verkiezingen

1948, kabinetsformatie

Grondwetsherziening 1948

In 1948 werden in de Grondwet bepalingen opgenomen over het voorbereiden en vestigen van een nieuwe rechtsorde en om instelling van het instituut van staatssecretaris mogelijk te maken. Verder kwam er een bepaling over het inkomen van de afgetreden koning(in) en werden bepalingen opgenomen over de uitzonderingstoestand.

meer informatie

Indonesische kwestie

Polygoon-journaal verkiezingen 1948

Meer over

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.