Politieke crises rond staatssecretarissen
Net als voor ministers geldt voor staatssecretarissen de ministeriële verantwoordelijkheid. De Tweede Kamer kan het vertrouwen in een staatssecretaris opzeggen en dat is reden voor vertrek. Bij ernstige beleidsfouten kan een staatssecretaris ook zelf besluiten op te stappen en dat is meer dan eens gebeurd.
Daarnaast zijn er voorbeelden van een verstoorde relatie met de 'eigen' minister, die tot vertrek leidden en van staatssecretarissen die aftraden na in opspraak te zijn gekomen.
Inhoudsopgave van deze pagina:
Toen eind jaren vijftig bleek dat er bij Defensie van alles mis was met materieel (onder meer met de helmen) werd staatssecretaris Kranenburg daarop als eerste aangesproken. De vraag rees of ook niet minister Staf verantwoordelijk was, maar uiteindelijk nam alleen Kranenburg ontslag.
Staatssecretaris Brokx van Volkshuisvesting moest in 1986 vertrekken, nadat CDA-fractievoorzitter Bert de Vries daarop had aangedrongen. De Vries vreesde dat Brokx politieke schade zou oplopen door een parlementaire enquête naar bouwsubsidies.
Staatssecretaris Ter Veld trad in 1991 af, nadat haar 'eigen' PvdA-fractie het vertrouwen in haar had opgezegd vanwege de in de ogen van de fractie gebrekkige communicatie. Met name de door Ter Veld voorgestelde aanpassing van de Bijstandswet speelde daarbij een rol.
De uitkomst van een parlementair onderzoek naar de gang van zaken bij het College van Toezicht op de Sociale Verzekeringen (CTSV) leidde in 1996 tot het aftreden van VVD-staatssecretaris Linschoten.
Tijdens het kabinet-Rutte II kwamen drie staatssecretarissen in ernstige politieke moeilijkheden. Het betrof in 2014 Frans Weekers en in 2015 Fred Teeven en Wilma Mansveld. Weekers trad af nadat een motie van wantrouwen dreigde te worden aangenomen vanwege zijn beleid om fraude met toeslagen te bestrijden. Teeven trad af toen zijn geloofwaardigheid was geschaad door het aftreden van zijn minister Ivo Opstelten. Mansveld diende haar ontslag in na het Fyra-debacle.
In 1975 ontsloeg minister Van Agt min of meer eigenstandig zijn staatssecretaris Glastra van Loon (D66) toen die kritiek had geuit op de leiding van het departement.
In 2004 ontstond na een omstreden interview een vertrouwensbreuk tussen staatssecretaris Nijs en CDA-minister Van der Hoeven. De staatssecretaris moest, nadat ook de VVD-fractie het vertrouwen in haar had opgezegd, opstappen.
Er waren ook nog vier staatssecretariaten die vanwege het in opspraak raken van de benoemden al vrijwel direct eindigden. Het betrof in 1982 Schwietert (VVD), in 1991 In 't Veld (PvdA), in 2002 Bijlhout (LPF) en in 2012 Co Verdaas.
Meer over
Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.