Kabinet

Met het begrip kabinet worden alle ministers en staatssecretarissen bedoeld. Een kabinet wordt genoemd naar de minister-president, bijvoorbeeld het kabinet-Drees of het kabinet-Kok. In het spraakgebruik worden de begrippen regering en kabinet vaak door elkaar gebruikt. Strikt genomen, is er echter een verschil tussen beide. Met de term 'regering' duiden we het staatshoofd (koning of koningin) samen met de ministers aan.

De leden van het kabinet vergaderen in de ministerraad, maar alleen de ministers hebben daarin stemrecht. Staatssecretarissen zijn aanwezig voorzover zaken worden besproken die over hun beleidsterrein gaan.

Het begrip 'kabinet' wordt ook gebruikt voor secretariaat of ambtelijke dienst. Zo kennen we het Kabinet van de minister-president en het Kabinet van de Koning.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Huidig kabinet

Dit kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB trad op 2 juli 2024 aan. Het kwam zeven maanden na de verkiezingen van 22 november 2023 en bijna een jaar na de ontslagneming van het kabinet-Rutte IV tot stand. Formateur was staatsraad Richard van Zwol (CDA) en minister-president de partijloze oud-topambtenaar Dick Schoof.

2.

1945 - heden

Nederland heeft sinds 1945 tientallen verschillende kabinetten gehad. Drees en Balkenende leidden vier kabinetten, terwijl Lubbers twaalf jaar minister-president was. Mark Rutte was dat van 2010 tot en met 2024 en ook hij leidde vier kabinetten.

3.

Soorten kabinetten

Er zijn verschillende manieren om een kabinet te typeren. Kan een kabinet rekenen op de steun van een meerderheid van de Tweede Kamer dan spreken we van een meerderheidskabinet. Is dat niet het geval dan wordt het kabinet aangeduid als een minderheidskabinet.

6.

Historische ontwikkeling

In de negentiende eeuw verschoof de macht van de Koning naar de ministers, die verantwoording moesten afleggen aan het parlement. Tevens werd collectieve besluitvorming in de ministerraad geïntroduceerd.

7.

Wetenswaardigheden

Wat is er te zeggen over de naoorlogse kabinetten, bijvoorbeeld over het aantal vrouwen, de gemiddelde leeftijd, of het aantal hoogleraren? Welk kabinet bleef het langste zitten en welke viel binnen enkele weken? Een aantal interessante wetenswaardigheden op een rijtje.


Meer over