Verhouding Europees Parlement en Nederlandse politiek

Vergeleken met de nationale politici spelen Nederlandse Europarlementariërs een marginale rol in de media en in de Nederlandse politiek. Wel maken binnenlandse politici geregeld een overstap naar het Europees Parlement (EP) en andersom. De opkomst bij de verkiezingen voor het EP is veel lager dan bij de Tweede Kamerverkiezingen en vertoonde tot 1999 een dalende trend. In sommige debatten (met name over Europa) gunt de Tweede Kamer spreekrecht aan Nederlandse Europarlementariërs.

Inhoudsopgave van deze pagina:

Aandacht voor en aanzien van Europees Parlement
Bekende Nederlandse europarlementariërs
Spreekrecht in de Tweede Kamer

1. Aandacht voor en aanzien van Europees Parlement

Het Europees Parlement (EP) krijgt vergeleken met de binnenlandse politiek weinig aandacht in de pers. Ook de opkomstcijfers bij de Europese verkiezingen zijn laag vergeleken met de verkiezingen voor de Tweede Kamer (TK). Bovendien halveerde het opkomstcijfer bij de Nederlandse EP-verkiezingen in de periode 1979-1999 bijna.

Onder het motto 'Europese verkiezingen... u komt toch ook' probeerde de overheid de opkomst bij de verkiezingen van 2004 te vergroten. Bij deze verkiezingen was de opkomst groter dan in 1999. In 2009 was de opkomst iets lager dan in 2004, maar in 2014 weer iets hoger. In 2019 was de opkomst het hoogst sinds 1989: 41,8%.

Verkiezingsjaar	Opkomst EP-verkiezingen	Opkomst TK-verkiezingen
2021		78,7%
2019	41,8%
2017		81,9%
2014	37,3%
2012		74,6%
2010		75,4%
2009	36,7%
2006		80,4%
2004	39,3%
2003		80,0%
2002		79,1%
1999	30,0%
1998		73,3%
1994	35,7%	78,7%
1989	47,5%	80,3%
1986		85,8%
1984	50,9%
1982		81,0%
1981		87,0%
1979	58,1%
1977		88,0%

De verkiezingen voor het Europees Parlement worden door velen beschouwd als een soort grote tussentijdse opiniepeiling voor de Tweede Kamerverkiezingen en de populariteit van de regeringspartijen.

2. Bekende Nederlandse europarlementariërs

Hoewel het lidmaatschap van het Europees Parlement beschouwd kan worden als een ambt in de politieke luwte, zijn er sommige landelijk bekende (oud-)politici wel lid of ooit lid geweest van het Europees Parlement.

Voorbeelden zijn:

Foto	Naam	Partij
	Hedy d'Ancona	PvdA
	Hans van Baalen	VVD
	Max van den Berg	PvdA
	Laurens-Jan Brinkhorst	D66
	Kathalijne Buitenweg	GroenLinks
	Piet Dankert	PvdA
	Camiel Eurlings	CDA
	Lousewies van der Laan	D66
	Hanja Maij-Weggen	CDA
	Karla Peijs	CDA
	Sophie in 't Veld	D66
	Maxime Verhagen	CDA

3. Spreekrecht in de Tweede Kamer

Sinds enkele jaren komt het soms voor dat de Tweede Kamer voor een bepaald debat spreekrecht toekent aan Nederlandse Europarlementariërs. Een voorbeeld hiervan is het jaarlijkse Europadebat in de Tweede Kamer. In dit debat wordt de 'Staat van de Unie', een kabinetsnota over de toestand in het het kabinetsbeleid betreffende de Europese Unie, besproken.

Het spreekrecht van europarlementariërs in de Tweede Kamer is aan strikte regels gebonden. Zo mogen ze niet interrumperen of geïnterrumpeerd worden.

Meer over