Strengere EU-regels ter bestrijding van witwaspraktijken, belastingontduiking en terrorismefinanciering treden in werking

De Commissie Juncker heeft van de strijd tegen het ontduiken van belastingen, het witwassen van geld en het financieren van terrorisme een van haar prioriteiten gemaakt.

Vandaag treedt de vierde antiwitwasrichtlijn in werking. Deze richtlijn scherpt de bestaande regels aan en maakt het mogelijk doeltreffender tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering op te treden en, dankzij een betere transparantie, belastingontduiking te voorkomen. Ze treedt in werking nu de besprekingen met het Europees Parlement en de Raad over aanvullende maatregelen voor een verdere versterking van de richtlijn zich reeds in een vergevorderd stadium bevinden.

De Commissie publiceert vandaag ook een verslag dat de autoriteiten van de lidstaten zal helpen de witwasrisico's in de praktijk beter aan te pakken. Zoals voorgeschreven door de nieuwe richtlijn heeft de Commissie voor verschillende sectoren en financiële producten de risico's op witwaspraktijken en op terrorismefinanciering in kaart gebracht. In het vandaag gepubliceerde verslag wordt ingegaan op de meest risicogevoelige gebieden en de meest voorkomende witwastechnieken die door criminelen worden gebruikt.

Frans Timmermans, eerste vicevoorzitter zei: "Witgewassen geld is een bron van zuurstof voor criminaliteit, terrorisme en belastingontduiking. We moeten alles in het werk stellen om deze bron droog te leggen. De strengere regels die we vandaag voorstellen, zijn een belangrijke stap voorwaarts, maar nu is het zaak snel een akkoord te bereiken over de verdere verbeteringen die de Commissie in juli heeft voorgesteld.”

Věra Jourová, EU-commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: "Terroristen en criminelen blijven achterpoortjes vinden om hun activiteiten te financieren en hun illegaal verkregen opbrengsten wit te wassen en weer in het economische circuit te brengen. De regels die vandaag in werking treden, zijn van cruciaal belang om eventuele nieuwe mazen in het net te dichten. Ik dring er bij alle lidstaten op aan deze regels onmiddellijk in te voeren: minder strenge normen in één land verzwakken de strijd tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering in de gehele EU. Ik dring ook aan op een snel akkoord over de verdere herzieningen die de Commissie naar aanleiding van de "Panama-papers" heeft voorgesteld om meer transparantie te verschaffen over wie de uiteindelijke eigenaar is van of zeggenschap heeft over een vennootschap (de "uiteindelijk begunstigde")."

Aanscherping van de bestaande regels

De vierde antiwitwasrichtlijn versterkt de bestaande voorschriften door middel van de volgende wijzigingen:

• - 

  de verplichting voor banken, juristen en accountants om een risicobeoordeling te verrichten, wordt dwingender gemaakt;
• - 

  er worden duidelijke regels vastgesteld inzake transparantie over de uiteindelijk begunstigden van ondernemingen. Deze informatie zal worden opgeslagen in een centraal register, bijvoorbeeld een handelsregister, en zal beschikbaar zijn voor nationale autoriteiten en meldingsplichtige entiteiten;
• - 

  samenwerking en uitwisseling van informatie tussen de financiële inlichtingeneenheden uit verschillende lidstaten wordt bevorderd, om verdachte geldovermakingen vast te stellen en te volgen en zodoende criminele en terroristische activiteiten te voorkomen en op te sporen;
• - 

  er wordt een coherent beleid vastgesteld ten aanzien van derde landen met een gebrekkige regelgeving ter bestrijding van witwaspraktijken en terrorismefinanciering;
• - 

  de sanctiebevoegdheden van de bevoegde autoriteiten worden versterkt.

De Commissie heeft in juli 2016 een voorstel aangenomen om de antiwitwasregelgeving van de EU verder te verscherpen met als doel terrorismefinanciering tegen te gaan en te zorgen voor meer transparantie over wie de werkelijke eigenaar is van ondernemingen en trusts. De Commissie verzoekt het Europees Parlement en de Raad het wetgevende werk zo spoedig mogelijk af te ronden, zodat de nieuwe regels snel in werking kunnen treden. Voortbouwend op de vierde antiwitwasrichtlijn zullen deze nieuwe regels een solide EU-kader vormen ter bestrijding van witwaspraktijken.

Verbetering van de risicobeoordeling in de hele interne markt

Het verslag over de supranationale risicobeoordeling is een instrument dat de lidstaten helpt bij het identificeren, analyseren en aanpakken van risico's op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering. In dit verslag worden de risico's in de financiële en de niet-financiële sector geanalyseerd en worden nieuwe opkomende risico's onder de loep genomen, bijvoorbeeld in verband met virtuele valuta or crowdfundingplatforms. Het verslag bevat:

• - 

  een uitgebreide inventarisatie van de risico's per relevant gebied en een lijst van de witwasinstrumenten waarvan criminelen zich het vaakst bedienen;

• - 

  aanbevelingen aan de lidstaten voor een passende aanpak van de geïdentificeerde risico's, bijvoorbeeld door meer aandacht voor risicoanalyse of voor toezicht op specifieke activiteiten.

Ten slotte belooft de Commissie te onderzoeken hoe de werking van de financiële inlichtingeneenheden en de grensoverschrijdende samenwerking tussen deze eenheden kan worden verbeterd.

Volgende stappen

Wat de vierde antiwitwasrichtlijn betreft

De lidstaten moeten vandaag, 26 juni 2017, kennis hebben gegeven van de omzetting van de vierde antiwitwasrichtlijn. De Commissie zal nu onderzoeken hoe het met de omzetting staat en zal lidstaten die de noodzakelijke maatregelen nog niet hebben genomen, met bekwame spoed aan deze verplichting herinneren.

Wat het verslag over de supranationale risicobeoordeling betreft

De Commissie zal de nodige maatregelen die in het verslag zijn opgenomen, ten uitvoer leggen. Onder meer zal zij nagaan hoe de werking van financiële inlichtingeneenheden en de grensoverschrijdende samenwerking tussen deze eenheden kan worden verbeterd aan de hand van specifieke EU-regels. Voorts zal zij de lidstaten betrekken bij het toezicht op de uitvoering van de aanbevelingen.

De Commissie zal blijven volgen hoe de risico's op witwaspraktijken en terrorismefinanciering zich verder ontwikkelen en zal uiterlijk in juni 2019 en vervolgens om de twee jaar een nieuwe beoordeling van deze risico's bekendmaken.

Achtergrond

Het nieuwe antiwitwaskader bestaat uit twee rechtsinstrumenten (IP/15/5001): de vierde antiwitwasrichtlijn en de verordening over geldovermakingen, beide vastgesteld op 20 mei 2015.

In juli 2016 heeft de Commissie naar aanleiding van de onthullingen over de "Panama-papers" een voorstel ingediend om de financiering van terrorisme beter te bestrijden en financiële transacties transparanter te maken (IP/16/2380). De voorgestelde wijzigingen moeten stevige waarborgen bieden voor financiële stromen vanuit derde landen met een hoog risico, moeten de toegang van financiële inlichtingeneenheden tot informatie, waaronder gecentraliseerde registers van bankrekeningen, verbeteren, en moeten de risico's op terrorismefinanciering aanpakken die verbonden zijn aan virtuele valuta en prepaidkaarten. Het voorstel wordt momenteel behandeld in de Raad en het Europees Parlement en zal naar verwachting in de loop van 2017 worden goedgekeurd.

Meer informatie

De vierde antiwitwasrichtlijn en de verordening geldovermakingen

Verslag over de supranationale risicobeoordeling

Het werkdocument van de diensten van de Commissie over financiële inlichtingeneenheden

De gewijzigde vierde antiwitwasrichtlijn

IP/17/1732