Mr.Drs. F. (Frits) Bolkestein

foto Mr.Drs. F. (Frits) Bolkestein
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Wikimedia / Pieter Boersma

Succesvolle en erudiete VVD-politicus, die zijn partij in 1994 en 1998 naar verkiezingsoverwinningen leidde. Afkomstig uit het bedrijfsleven (Shell) en uit hoofde van zijn functies lange tijd in het buitenland verblijvend. Was staatssecretaris van buitenlandse handel in het eerste kabinet-Lubbers en daarna een vooraanstaand VVD-Kamerlid. Volgde in 1988 Van Eekelen op als minister van Defensie en werd in 1990 politiek leider van de VVD, als tussentijdse opvolger van Voorhoeve. Bleef daarna, net als Romme in de jaren vijftig, buiten het kabinet. Wist als geen ander het publieke debat te stimuleren door pittige uitspraken en plaatste het thema 'integratie' blijvend op de politieke agenda. In 1999-2004 Europees Commissaris voor de interne markt. Was daarna bijzonder hoogleraar in Delft en Leiden.

VVD
functie(s) in de periode 1978-2004: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, staatssecretaris, minister, lid Europese Commissie, politiek leider

Contentssopgave van deze pagina:


1.

Personal data

Surnames
Frederik (Frits)

Place and date of birth
Amsterdam, 4 April 1933

2.

Party/Movement

Party/Parties
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), from 1975

3.

Main functions and occupations

  • medewerker Shell Company in Indonesië, from 1970 until 1972
  • coördinator voor Midden-Oosten, Azië en Australië, Shell Chemie, from 1972 until 1973
  • lid Raad van Bestuur Shell Chemie te Parijs, from 1973 until 1976
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 January 1978 until 5 November 1982
  • staatssecretaris van Economische Zaken (belast met buitenlandse handel; mocht in het buitenland de titel 'minister voor Buitenlandse Handel' voeren), from 5 November 1982 until 14 July 1986
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 3 June 1986 until 24 September 1988
  • minister van Defensie, from 24 September 1988 until 7 November 1989
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 14 September 1989 until 21 September 1999
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 1 May 1990 until 30 July 1998
  • lid Europese Commissie, belast met interne markt en fiscale zaken, from 17 September 1999 until 22 November 2004
  • bijzonder hoogleraar 'intellectuele grondslagen van politieke ontwikkelingen', Technische Universiteit Delft en Universiteit Leiden, from 1 November 2004 until 1 November 2010 (één dag per week)

Responsibilities as statesecretary
  • Was als staatssecretaris belast met 1. aangelegenheden betreffende de handelspolitiek en de internationale economische betrekkingen in het algemeen, zowel in bilateraal verband als in internationale organisaties zoals GATT, OESO, Benelux, Europese Gemeenschappen en ECE (in contacten met buitenlanders mocht hij hierbij de titel Minister voor Buitenlandse Handel voeren); 2. aangelegenheden betreffende de exportbevordering en de voorlichting ten behoeve van de uitvoer; 3. andere van geval tot geval toevertrouwde internationale aangelegenheden; 4. aangelegenheden betreffende mededinging en fusies.

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

Previous (2/23)
  • lid Raad van Commissarissen Air France/KLM
  • lid curatorium "Benedictus de Spinoza Stichting" (organiseren van activiteiten, zoals lezingen rond de liberale filosofie)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.


Derived functions
  • lid subcommissie uit de vaste commissie voor Rijksuitgaven inzake steunverlening aan individuele bedrijven (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 27 September 1978 until March 1981
  • voorzitter vaste commissie voor Defensie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 16 November 1989 until 1 May 1990

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament (3/9)
  • Diende in 1992 een motie van afkeuring in tegen het beleid van staatssecretaris Simons van Volksgezondheid vanwege diens voorstellen over herziening van stelsel van ziektekostenverzekering. De motie kreeg steun van VVD en CD. (22.393, nr. 28)
  • Diende in 1993 bij het debat over de Voorjaarsnota een motie van afkeuring in over het nog niet invullen van bezuinigingen in de begroting 1993. De motie kreeg steun van VVD en CD. (23.100, nr. 3)
  • Interpelleerde op 21 oktober 1993 de ministers Kooijmans en Pronk over uitspraken inzake migrantenstromen

Dissenting voting behaviour (0/2)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Policy-making activities as minister (3/12)
  • Was in 1989 samen met minister Van den Broek verantwoordelijk voor het besluit om de Koninklijke Marechaussee een bijdrage te laten leveren aan de VN-missie in Namibië (21.068)
  • Verdedigde in 1989 als minister van Defensie samen met minister Korthals Altes met succes in de Tweede Kamer wetsvoorstellen tot herziening van het militair straf-, strafproces- en tuchtrecht. De wetsvoorstellen werden door hun opvolgers in het Staatsblad gebracht. (16.813, 17.804)
  • Kondigde in mei 1989 een bezuinigingsplan aan voor Defensie, omdat de in het tienjarenplan voorziene groei van de defensieuitgaven door het kabinet was verlaagd van 2 naar 1 procent. Er werd onder meer afgezien van de bestelling van twee Walrus-onderzeeboten. Vermindering van de defensieuitgaven werd mogelijk door een akkoord over troepenvermindering in Europa.

Legislative activities as minister
  • Bracht in 1984 samen met minister Korthals Altes de Wet melding buitenlandse boycotmaatregelen (Stb. 215) tot stand). Deze wet regelt de verplichting aan bedrijven om transacties met bedrijven in een land waartegen internationale boycotmaatregelen zijn genomen, te melden. De plicht geldt niet voor internationale bedrijven die alleen statutair in Nederland zijn gevestigd. (16.432)
  • Bracht in 1988 een wijziging van de Dienstplichtwet in het Staatsblad (Stb. 539), die de Staten-Generaal meer invloed gaf op het uitzenden van dienstplichtigen in het kader van vredesoperaties. Het wetsvoorstel was in 1980 ingediend door minister De Geus en in 1987 in de Tweede Kamer verdedigd door minister Van Eekelen. (16.521)
  • Bracht in 1989 een wet tot goedkeuring van een overeenkomst met Canada over de opleiding van eenheden van de Nederlandse strijdkrachten in Canada in het Staatsblad. De overeenkomst had betrekking op laagvliegoefeningen door de Koninklijke Luchtmacht in het noordoostelijk deel van Canada. Het wetsvoorstel was in 1987 ingediend en in 1988 in de Tweede Kamer verdedigd door minister Van Eekelen. (19.901)

Activities on European affairs (3/13)
  • Sloot in maart 2004 een principe-akkoord met de Verenigde Staten over het grensoverschrijdend toezicht op accountants.
  • Lanceerde in september 2004 een ontwerp-richtlijn waarmee de Europese markt voor auto-onderdelen wordt geopend
  • Verzette zich in oktober 2004 als enige Eurocommissaris tot het eind toe tegen het advies om onderhandelingen met Turkije te gaan openen over toetreding van dat land tot de Europese Unie.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Miscellaneous

algemeen (3/6)
  • Kwam in 1996 in opspraak nadat het tv-programma Netwerk had onthuld dat hij als commissaris van het farmaceutische bedrijf MSD brieven had geschreven aan minister Borst. Verder was niet duidelijk of hij een gesprek met een topambtenaar van Volksgezondheid in zijn hoedanigheid als fractievoorzitter of als commissaris had gevoerd. Naar aanleiding van de ontstane commotie besloot hij zijn activiteiten voor MSD op te schorten. Op 2 oktober 1996 legde hij een verklaring af in de Tweede Kamer, waarna een debat volgde.
  • Het Tweede Kamerdebat op 4 en 5 maart 1997 over uitbreiding van de NAVO met landen in Midden- en Oost-Europa werd wel de 'Nacht van Bolkestein' genoemd. Regeringsfractie VVD wees uitbreiding af, omdat volgens haar niet aan strikte voorwaarden was voldaan, zoals bevordering van de stabiliteit en het voorkomen van beschadiging van de relatie met Rusland. Een motie-Bolkestein daarover werd echter verworpen.
  • Steunde in 2006 in de strijd om het VVD-lijsttrekkerschap Rita Verdonk. Na de breuk tussen Verdonk en de VVD in september 2007 steunde hij Mark Rutte.

Private life
  • Zijn vader was advocaat, rechter en laatstelijk president van het Amsterdamse Gerechtshof

Anecdotes and citations
  • Zei tijdens de algemene beschouwingen op 13 oktober 1992 over het in zijn ogen ontbreken van debat over Europa: "Mijnheer de voorzitter! Eén van uw voorgangers als voorzitter van deze Kamer heeft een boek geschreven "De Tweede Kamer, lam of leeuw?" Als ik luister naar de heren Brinkman, Van Mierlo en Wöltgens hoor ik: "mééèéh...!". (Van Mierlo vroeg hoe dat in Handelingen zou worden opgenomen en voegde daaraan tot algehele hilariteit toe: "Mag ik er overigens op wijzen, dat de heer Bolkestein het wel ontzettend goed nadoet!").

Campaign trail
  • Was in 1989 nummer 3 op de VVD-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

Non-acceptance of political functions
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, March 2006 (lijstduwer, gekozen met voorkeurstemmen)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications (6/12)
  • Hans Buddingh' en Mark Kranenburg, "Een man met overwicht, of hij nu gelijk heeft of niet", NRC Handelsblad, 10 mei 2004
  • Interview met Syp Wynia (Elsevier), "Frits Bolkestein, Eenpersoonsdenktank. 'Voor een vrolijk mannetje, ben ik een beetje somber'", 17 december 2005
  • Bert Vuijsje, "Avonturen in besturen. Gesprekken met Hans van Mierlo, Ruud Lubbers, Hans Wiegel en vele anderen" (2006)
  • G. Voerman, "Een euroscepticus in Brussel? Frits Bolkestein, lid van de Europese Commissie (1999-2004)", in: G. Voerman e.a. (red.), "De Nederlandse eurocommissarissen" (2010), 263
  • D.J. Eppink, R. Leegte, J. Livestro en H. Naoum Néhmé, "Bolkesteins blijvende betekenis voor het debat", De Volkskrant, 4 april 2013
  • Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995, 1999)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.