Kapitaalmarktenunie: Commissie brengt verslag uit over de voortgang in de aanloop naar de Europese Raad - Vragen en antwoorden

Waarom publiceert u vandaag een mededeling over de kapitaalmarktenunie?

De kapitaalmarktenunie (KMU) is een essentiële prioriteit voor de Europese Unie en het is absoluut noodzakelijk dat alle belanghebbenden er de politieke aandacht aan besteden die nodig is. In de mededeling van vandaag wordt de balans opgemaakt van de vooruitgang die is geboekt bij de voltooiing van de bouwstenen van de KMU, ook op het gebied van duurzame financiering. Er wordt in opgeroepen tot volgehouden inspanningen voor een tijdige voltooiing van deze agenda en de aandacht wordt erin gevestigd op de sleutelrol van de KMU bij de opbouw van diepe en liquide kapitaalmarkten, de verdieping van de Economische en Monetaire Unie van Europa en de versterking van de rol van de euro.

Over veel van de oorspronkelijke voorstellen van de Commissie die bijdragen aan de KMU is een akkoord bereikt. Nu de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei 2019 voor de deur staan, benadrukt de Commissie dat het Europees Parlement en de Raad de behandeling van de hangende voorstellen moeten versnellen. Politieke ambitie en dringende maatregelen zijn nodig om ervoor te zorgen dat alle voorstellen aan het einde van de wetgevingscyclus voltooid zijn.

De Commissie is bereid het Europees Parlement en de Raad haar volledige steun te verlenen om de belangrijkste bouwstenen van de KMU te leveren.

Wat is de KMU?

De kapitaalmarktenunie is een van de prioriteiten van de Commissie Juncker om diepe en liquide kapitaalmarkten op te bouwen, de Europese economie te versterken en een meer geïntegreerd en stabiel financieel systeem te bevorderen. Volledig ontwikkelde en geïntegreerde kapitaalmarkten zijn gunstig voor alle lidstaten van de EU, maar zullen ook bijdragen tot de versterking en ondersteuning van de Economische en Monetaire Unie en de internationale rol van de euro.

De KMU versterkt de private risicodeling en helpt economische schokken in de eurozone en daarbuiten te limiteren door beleggers en bedrijven uit een land dat een neergang doormaakt in staat te stellen toegang te krijgen tot beleggings- en financieringsmogelijkheden in de niet getroffen landen.

Een succesvolle kapitaalmarktenunie is ook nodig om lokale kapitaalmarkten te ontwikkelen en de toegang tot financiering voor bedrijven te verbeteren. Om de voordelen van de interne markt ten volle te kunnen benutten, moeten bedrijven en investeerders nieuwe mogelijkheden krijgen om Uniewijd op te schalen, in innovatie te investeren en wereldwijd te concurreren. De doelstelling van de KMU is dat kapitaal gemobiliseerd wordt en gekanaliseerd wordt naar alle ondernemingen in de EU en vooral naar kleine en middelgrote ondernemingen die middelen nodig hebben om te groeien en te bloeien.

De KMU zal ondernemingen in staat stellen meer financiering uit de hele EU aan te trekken, bijvoorbeeld door beursnotering in andere lidstaten. Zij zal de aanbieders van financiële diensten in staat stellen op te schalen door hun diensten in andere lidstaten aan te bieden. En zij zal de consument meer keus geven omdat hij goedkopere en betere beleggingsproducten zal kunnen kopen.

Bovendien vereist het aanstaande vertrek van het grootste financiële centrum van de EU uit de eengemaakte markt eveneens een verdieping en versterking van de kapitaalmarkten van de Unie. Sterke en liquide kapitaalmarkten spelen ook een cruciale rol met betrekking tot de versterking van het leiderschap van de Unie inzake de financiering van de noodzakelijke overgang naar een koolstofneutrale, meer hulpbronnenefficiënte en circulaire economie. In deze context zal de KMU bijdragen tot een heroriëntatie van particuliere en publieke kapitaalstromen naar duurzamere investeringen.

Wat zijn de belangrijkste doelstellingen van de KMU?

De KMU zal een aanvulling vormen op de sterke Europese traditie van bankfinanciering en zal een bijdrage leveren aan:

• - 

  Verdieping van de financiële integratie: meer grensoverschrijdende risicodeling, diepere, meer liquide markten en gediversifieerde financieringsbronnen moeten de financiële integratie verdiepen, de kosten verlagen en het Europese concurrentievermogen vergroten, en uiteindelijk bijdragen tot de versterking van de Economische en Monetaire Unie en de internationale rol van de euro.

• - 

  Een stabieler financieel systeem: door te zorgen voor een breder scala aan financieringsbronnen en meer investeringen op lange termijn, zal zij de kwetsbaarheid van EU-burgers en bedrijven voor schokken in de banksector, zoals die waaraan zij tijdens de crisis werden blootgesteld, verminderen.

• - 

  Een betere ontsluiting van investeringen uit de EU en de rest van de wereld: de KMU moet bijdragen tot het mobiliseren van kapitaal in Europa en het kanaliseren ervan naar bedrijven, waaronder kleine en middelgrote ondernemingen, en naar infrastructuurprojecten. Hierdoor worden bedrijven geholpen om uit te breiden en banen te creëren. De KMU biedt burgers ook meer mogelijkheden om hun pensioendoelstellingen te bereiken.
• - 

  Een schonere en groenere economie: de KMU wil investeringen richten op milieuvriendelijke projecten en zo bijdragen tot de duurzame en koolstofneutrale agenda van de EU. Hierdoor zal de financiële sector van de EU het voortouw kunnen nemen op de weg naar een klimaatneutrale, meer hulpbronnenefficiënte en veerkrachtige circulaire economie.

• - 

  Ontwikkeling van lokale kapitaalmarkten en betere koppeling van financieringsbronnen aan investeringsprojecten in de hele EU: De KMU is een klassiek project voor een eengemaakte markt waar alle lidstaten hun voordeel uit halen. De lidstaten met de kleinste markten en hoog groeipotentieel hebben veel te winnen bij een betere kanalisering van kapitaal en investeringen naar hun projecten. Meer ontwikkelde markteconomieën zullen profiteren van grotere grensoverschrijdende beleggings- en spaarmogelijkheden.

De Commissie heeft alle voorstellen die in het KMU-actieplan van september 2015 en haar tussentijdse evaluatie van juni 2017 zijn aangekondigd, reeds ingediend. Zij blijft zich volledig inzetten om alle bouwstenen van de KMU tegen medio 2019 tot stand te brengen.

Welke vooruitgang is er geboekt bij de uitvoering van de wetgevingsvoorstellen van het KMU-actieplan?

Het door de Commissie voorgestelde programma omvat 13 wetgevingsvoorstellen die de belangrijkste bouwstenen van de kapitaalmarktenunie vormen. Daarnaast heeft de Commissie drie wetgevingsvoorstellen ingediend om de financiële sector van de Unie in staat te stellen het voortouw te nemen richting groenere en schonere economie. De Commissie heeft ook een aantal andere niet-wetgevende maatregelen voorgesteld om de kapitaalmarkten te versterken en veerkrachtiger te maken.

Over 10 van de 13 door de Commissie ingediende KMU-wetgevingsvoorstellen is een akkoord bereikt, en 3 daarvan zijn reeds definitief goedgekeurd:

• - 

  Nieuwe regels om excessieve bureaucratie te verminderen voor bedrijven die op zoek zijn naar financieringsmogelijkheden (goedgekeurd in juni 2017). Deze wetgeving maakt een bedrijfsprospectus eenvoudig om op te stellen en duidelijk te begrijpen voor beleggers.
• - 

  Een effectiever kader om investeringen in durfkapitaal en sociale projecten te stimuleren en het gemakkelijker te maken om in innovatieve kleine en middelgrote ondernemingen te investeren (goedgekeurd in oktober 2017).
• - 

  Maatregelen om ertoe bij te dragen het vertrouwen in de securitisatiemarkt op te bouwen en banken in staat te stellen meer te lenen aan de reële economie (goedgekeurd in december 2017). Als de gemiddelde emissies op de markt weer op het niveau van voor de crisis zouden komen, zouden de banken de particuliere sector nog eens 157 miljard EUR extra krediet kunnen verstrekken. Naast de verordening betreffende STS-securitisaties heeft de Commissie de uitvoeringsvoorschriften van het "Solvabiliteit II"-regelgevingskader voor verzekeringen gewijzigd om beleggingen door verzekeraars in STS-securitisaties en -infrastructuur te vergemakkelijken.
• - 

  Een voorstel voor een Pan-Europees Persoonlijk Pensioenproduct (PEPP) om de concurrentie tussen pensioenaanbieders te vergroten en schaalvoordelen te creëren. Hiermee moeten spaarders hun voordeel doen doordat zij toegang krijgen tot betere producten tegen lagere kosten (hierover is in december 2018 een akkoord bereikt).
• - 

  Een voorstel voor een kader voor covered bonds van de Unie. Covered bonds zijn voor kredietinstellingen van groot belang om financiering efficiënt naar de vastgoedmarkt te kanaliseren en voor door de overheid gegarandeerde instrumenten, waaronder bepaalde leningen aan kleine en middelgrote ondernemingen (hierover is in februari 2019 een akkoord bereikt).
• - 

  Een voorstel om grensoverschrijdende distributie van collectieve beleggingsfondsen te vergemakkelijken. Dit moet de transparantie van de nationale vereisten verbeteren, zware vereisten wegnemen en de divergerende nationale regels harmoniseren (hierover is in februari 2019 een akkoord bereikt).
• - 

  Een voorstel inzake meer evenredige en doeltreffende regels voor beleggingsondernemingen: om te zorgen voor een gelijk speelveld tussen de grote en systeemrelevante financiële instellingen en tegelijkertijd eenvoudiger prudentiële regels voor niet-systeemrelevante beleggingsondernemingen in te voeren (hierover is in februari 2019 een akkoord bereikt).
• - 

  Een voorstel inzake preventieve herstructureringsstelsels, een tweede kans en maatregelen ter verhoging van de efficiëntie van herstructurerings-, insolventie- en bevrijdingsprocedures: Voor bedrijven en ondernemers, inclusief eenmanszaken, voorziet het voorstel in een tweede kans door middel van schuldkwijtschelding, om hen een nieuwe start te bieden en ondernemerschap te stimuleren. Het voorstel wil een efficiënte herstructurering van levensvatbare ondernemingen in financiële moeilijkheden bevorderen om insolventie en de vernietiging van going-concernwaarde te voorkomen (hierover is in december 2018 een akkoord bereikt).
• - 

  Een voorstel om het voor kleinere bedrijven gemakkelijker te maken financiering via de kapitaalmarkten aan te trekken: om excessieve bureaucratie te verminderen voor kleine en middelgrote ondernemingen die toegang proberen te krijgen tot "mkb-groeimarkten", een nieuwe categorie handelsplatform speciaal voor kleine emittenten (hierover is in maart 2019 een akkoord bereikt)
• - 

  Een voorstel om het toezicht op centrale tegenpartijen te versterken: om ervoor te zorgen dat het toezichtkader van de Unie voldoende robuust is om te anticiperen op de risico's van centrale tegenpartijen in de Unie en van systeemrelevante centrale tegenpartijen in derde landen die aan cliënten in de Unie diensten aanbieden, en om deze risico's te limiteren (hierover is in maart 2019 een akkoord bereikt).

Bovendien is over 2 van de 3 voorstellen van de Commissie over duurzame financiering een akkoord bereikt:

• - 

  Een voorstel om de informatieverschaffingsvereisten met betrekking tot duurzaamheidsrisico's en duurzame beleggingen te verbeteren om de transparantie naar de eindbeleggers toe te vergroten (hierover is in maart 2019 een akkoord bereikt).
• - 

  Een voorstel voor de ontwikkeling van minimumnormen voor koolstofarme benchmarks en minimale informatieverschaffingsvereisten voor duurzaamheidsbenchmarks, zodat beleggers die willen beleggen in koolstofarme strategieën passende instrumenten tot hun beschikking krijgen (hierover is in februari 2019 een akkoord bereikt).

Over welke wetgevingsvoorstellen moet nog een akkoord worden bereikt?

In het kader van de KMU-agenda heeft de Commissie de volgende wetgevingsvoorstellen ingediend, die nog in behandeling zijn bij het Europees Parlement en de Raad:

De eengemaakte markt optimaal benutten door middel van nieuwe Uniewijde producten en diensten

• - 

  een voorstel voor een kader inzake crowdfunding om de toegang tot deze innovatieve vorm van financiering voor bedrijven die financiering nodig hebben, te verbeteren. Met name starters zouden hiermee hun voordeel moeten doen, terwijl er tegelijkertijd voor wordt gezorgd dat beleggers een goede bescherming en waarborgen genieten.

Status: Het Europees Parlement heeft zijn standpunt bepaald, de Raad heeft zijn standpunt nog niet bepaald.

Eenvoudigere, duidelijkere en evenredigere regels voor financiële spelers

• - 

  een voorstel inzake het recht dat van toepassing is op de derdenwerking van cessies van vorderingen: om de rechtszekerheid significant te verhogen door te bepalen welk nationaal recht van toepassing is op de derdenwerking van grensoverschrijdende cessies van vorderingen.

Status: Het Europees Parlement heeft zijn standpunt bepaald, de Raad heeft zijn standpunt nog niet bepaald.

Een efficiënter toezicht op de kapitaalmarkten

• - 

  een voorstel voor een evaluatie van de Europese toezichthoudende autoriteiten: om toezichtconvergentie te verbeteren en handhaving te versterken. Dit is bevorderlijk voor een consistent en effectiever toezicht en draagt bij tot de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.

Status: Het Europees Parlement en de Raad hebben hun standpunt bepaald, de trialogen lopen nog.

Financiering van duurzame groei

• - 

  een voorstel om een classificatiesysteem (taxonomie) in te voeren dat een consensus zou bevorderen over de economische activiteiten die als ecologisch duurzaam kunnen worden beschouwd voor beleggingsdoeleinden.

Status: Het Europees Parlement en de Raad hebben nog geen standpunt bepaald.

MEMO/19/1631