Internationale Vrouwendag 2019: de gelijkheid neemt toe, maar te traag

Ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag heeft de Commissie haar verslag van 2019 over gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de EU gepubliceerd. Het goede nieuws is dat Europa vooruitgang boekt, maar het tempo van de verandering moet wel worden opgevoerd.

De Commissie-Juncker heeft op alle fronten actie ondernomen om het leven van vrouwen in Europa te verbeteren: door geweld tegen vrouwen te bestrijden, door de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten en door voorwaarden te scheppen voor een beter evenwicht tussen werk en privéleven voor gezinnen.

Frans Timmermans, eerste vicevoorzitter: "Het is nu 2019 en de vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid verloopt nog steeds tergend langzaam. In sommige landen gaat de situatie zelfs achteruit. Het enige wat we vragen is: gelijkheid voor allen. Niets meer, maar ook niets minder. Het is hoog tijd dat vrouwen en mannen samen ijveren voor gelijkheid."

Věra Jourová, commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: "Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in de politiek - in de hele EU, maar ook in de Europese instellingen. Ik wil dat meer vrouwen zich verkiesbaar stellen. Wij moeten het goede voorbeeld geven: ik roep de lidstaten op om meer vrouwelijke kandidaten voor te dragen als lid van de Europese Commissie."

Uit het verslag van vandaag blijkt dat er enige vooruitgang is geboekt op het gebied van gendergelijkheid, maar ook dat vrouwen op veel gebieden nog steeds met ongelijkheid kampen:

• - 

  De arbeidsparticipatie van vrouwen in de EU bereikte in 2017 met 66,4 % het hoogste niveau tot nu toe, maar de situatie verschilt van lidstaat tot lidstaat. Vorig jaar hebben acht lidstaten in het kader van het Europees semester aanbevelingen ontvangen om de arbeidsparticipatie van vrouwen te verbeteren (Duitsland, Estland, Ierland, Italië, Polen, Slowakije, Tsjechië en Oostenrijk).
• - 

  Vrouwen lopen een groter risico op armoede: ze verdienen gemiddeld 16 % minder dan mannen. Dit vertaalt zich in de pensioenkloof, die 35,5 % bedroeg in 2017. In sommige landen kan meer dan tien procent van de oudere vrouwen zich niet de noodzakelijke medische zorg veroorloven.
• - 

  Vrouwen blijven sterk ondervertegenwoordigd in parlementen en regeringen. Slechts 6 van de 28 nationale parlementen in de EU worden door een vrouw voorgezeten en zeven op de tien leden van de nationale parlementen in de EU zijn mannen. Hoewel het huidige niveau van 30,5 % vrouwen op hoge ministerposten het hoogste is sinds er in 2004 voor het eerst voor alle EU-landen gegevens beschikbaar waren, zijn er nog steeds aanwijzingen dat vrouwen vaker een portefeuille krijgen die politiek minder belangrijk wordt geacht.
• - 

  Het glazen plafond blijft een realiteit in de zakenwereld: slechts 6,3 % van de ceo's van grote beursgenoteerde ondernemingen in de EU is vrouw.

Verdelen van zorgtaken in het kader van de nieuwe EU-regels voor het evenwicht tussen werk en privéleven

In het recente akkoord over de richtlijn betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven wordt een Europese minimumnorm vastgesteld van tien dagen betaald verlof voor vaders na de geboorte van hun kind, waarbij een uitkering wordt toegekend die even hoog is als de uitkering bij ziekte. Het akkoord versterkt het bestaande recht op vier maanden ouderschapsverlof door twee maanden niet-overdraagbaar tussen de ouders te maken en een uitkering voor deze twee maanden te introduceren waarvan de hoogte door de lidstaten wordt bepaald.Voorts bevat het akkoord bepalingen voor zorgverlof waarbij vijf dagen per werknemer per jaar worden toegekend als een nieuw Europees recht voor werknemers. Tot slot versterken de nieuwe regels het recht voor alle ouders en mantelzorgers om te verzoeken om een flexibele werkregeling.

Vrouwen in het Europees Parlement en de Europese Commissie

In november 2018 was 36,4 % van de 749 leden van het Europees Parlement (EP) vrouw. Dat is een lichte daling ten opzichte van de piek van 37,3 % die eind 2016 werd bereikt. Finland springt eruit: 76,9 % van de Finse EP-leden is vrouw. Van de vertegenwoordigers van zeven lidstaten (Frankrijk, Ierland, Kroatië, Letland, Malta, Spanje en Zweden) is minstens 40 % vrouw, terwijl meer dan 80 % van de EP-leden uit Bulgarije, Estland, Cyprus, Litouwen en Hongarije man is.

Binnen de Europese Commissie beginnen de voortdurende inspanningen ter verwezenlijking van het door voorzitter Jean-Claude Juncker voor 2019 vastgestelde streefcijfer van 40 % vrouwen in het midden- en hoger management resultaten af te werpen. Het aandeel vrouwelijke managers bedroeg 39 % op alle niveaus, 37 % in het hoger management en 40 % in het middenmanagement.

Achtergrond

Gelijkheid van vrouwen en mannen is een fundamentele waarde van de Europese Unie, die vanaf het prille begin in het Verdrag is verankerd, aangezien het Verdrag van Rome een bepaling inzake gelijke beloning bevatte.

Het beleid van de huidige Commissie op het gebied van gendergelijkheid is gebaseerd op het strategisch engagement voor gendergelijkheid 2016-2019, dat gericht is op vijf prioritaire gebieden:

• - 

  grotere participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt en een gelijke mate van economische zelfstandigheid van vrouwen en mannen;
• - 

  verkleining van de loon- en pensioenkloof tussen vrouwen en mannen en dus ook bestrijding van armoede bij vrouwen;
• - 

  bevordering van gelijke deelname van vrouwen en mannen aan de besluitvorming;
• - 

  bestrijding van gendergerelateerd geweld en bescherming en ondersteuning van de slachtoffers; en
• - 

  bevordering van gendergelijkheid en van de rechten van vrouwen in de hele wereld.

Meer informatie

Verslag over gendergelijkheid 2019:

Openbare raadpleging over gelijke beloning - open tot 5 april 2019

Oproep tot het indienen van voorstellen ter voorkoming en bestrijding van gendergerelateerd geweld en geweld tegen kinderen, jongeren en vrouwen - open tot en met 13 juni 2019

In de kijker: EU-actie voor vrouwen

Bijlage

Figuur 1: Aandeel vrouwelijke leden van het Europees Parlement, november 2018

Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Bron: Europees Parlement

Figuur 2: Aandeel vrouwen en mannen in de raden van bestuur van de grootste beursgenoteerde ondernemingen in de EU, oktober 2018

Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Bron: Databank met genderstatistieken van het Europees Instituut voor gendergelijkheid

Figuur 3: Aandeel vrouwelijke bestuursvoorzitters en ceo's bij de grootste beursgenoteerde ondernemingen in de EU, 2003-2018

Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Bron: Databank met genderstatistieken van het Europees Instituut voor gendergelijkheid

Belangrijkste gendergelijkheidsindicatoren

Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Opmerking: De vijf best presterende landen zijn groen gemarkeerd. De vijf slechtst presterende landen zijn rood gemarkeerd.

IP/19/1495