Top EU-China: verdieping van het strategisch mondiaal partnerschap

Met dank overgenomen van , gepubliceerd op maandag 16 juli 2018.

Tijdens de 20e topontmoeting tussen de Europese Unie en de Volksrepubliek China die vandaag in Peking plaatsvond, is erop gewezen dat dit partnerschap een nog groter belang heeft gekregen voor onze eigen burgers, voor onze respectieve aangrenzende regio's en de internationale gemeenschap in ruimere zin.

De Europese Unie werd vertegenwoordigd op de top door de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, en de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk. De Volksrepubliek China werd vertegenwoordigd door premier Li Keqiang. Jyrki Katainen, vicevoorzitter van de Commissie bevoegd voor banen, groei, investeringen en concurrentievermogen, Cecilia Malmström, de commissaris voor handel, en Violeta Bulc, de commissaris voor vervoer, waren ook aanwezig op de top. Voorzitter Tusk en voorzitter Juncker hadden ook een ontmoeting van de president van de Volksrepubliek China Xi Jinping.

"Ik ben altijd een overtuigd pleitbezorger geweest van het belang van het partnerschap tussen de EU en China. En in de wereld van vandaag is dit partnerschap belangrijker dan ooit. Onze samenwerking ligt eenvoudigweg voor de hand", aldus de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. "Europa is de grootste handelspartner van China en China is de op één na grootste handelspartner van EU. De handel in goederen tussen EU en China bedraagt dagelijks meer dan 1,5 miljard euro. Wij zijn er ons evenwel van bewust dat we nog veel meer kunnen doen. Daarom is het zo belangrijk dat wij vooruitgang hebben geboekt op het vlak van de brede investeringsovereenkomst door een eerste uitwisseling van voorstellen met betrekking tot markttoegang en met het oog op een overeenkomst inzake geografische aanduidingen. Hieruit blijkt dat we meer kansen willen creëren voor de mensen in China en Europa."

De volledige verklaring van voorzitter Juncker tijdens de persconferentie na afloop van de top is online beschikbaar.

De gezamenlijke verklaring over de top van de Europese Unie en China toont de breedte en de diepgang van de betrekkingen tussen de EU en China en de positieve gevolgen die een dergelijk partnerschap kan hebben, met name wanneer het gaat om het aanpakken van mondiale en regionale uitdagingen, zoals de klimaatverandering, gemeenschappelijke bedreigingen voor de veiligheid, de bevordering van het beginsel van multilateralisme, de bevordering van een vrije en eerlijke handel. De topontmoeting volgt op de strategische dialoog op hoog niveau, die gezamenlijk werd voorgezeten door de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter van de Commissie, Federica Mogherini, en de Chinese staatsadviseur, Wang Yi, in Brussel op 1 juni en de economische en handelsdialoog op hoog niveau die gezamenlijk werd voorgezeten door vicevoorzitter Katainen en de Chinese vicepremier, Liu He, in Peking op 25 juni.

Uit deze 20e topontmoeting blijkt hoe de EU en China in veel opzichten concreet bijdragen tot de verdere versterking van hetgeen reeds omvattende betrekkingen zijn. Naast de gezamenlijke verklaring is overeenstemming bereikt over een aantal andere concrete doelstellingen, waaronder:

-

een verklaring van de leiders van de EU en China over klimaatverandering en schone energie;
-

een uitwisseling van voorstellen met betrekking tot de brede investeringsovereenkomst;
-

een partnerschapsovereenkomst met betrekking tot de oceanen;
-

een memorandum van overeenstemming met betrekking tot de samenwerking op het vlak van de circulaire economie;
-

een memorandum van overeenstemming met het oog op de versterking van de samenwerking op het vlak van de emissiehandel;
-

een akkoord om indien mogelijk vóór eind oktober de onderhandelingen over een overeenkomst inzake geografische aanduidingen af te ronden;
-

een actieplan inzake douanesamenwerking tussen de EU en China op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten (2018-2020);
-

een memorandum van overeenstemming tussen het Europees Investeringsfonds en het Zijderouteforum waarbij de eerste mede-investering wordt bevestigd die is tot stand gekomen in het kader van het recentelijk opgerichte co-investeringsfonds tussen de EU en China;
-

een regeling voor strategische administratieve samenwerking en een actieplan (2018-2020) tussen het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en de Algemene Douaneadministratie van de Volksrepubliek China.

Samenwerken met het oog op een meer duurzame planeet

In de verklaring van de leiders over klimaatverandering en schone energie hebben de Europese Unie en China zich ertoe verbonden om hun samenwerking te intensiveren met het oog op een emissiearme economie en de uitvoering van de Klimaatovereenkomst 2015 van Parijs. Hierbij zullen de EU en China hun politieke, technische, economische en wetenschappelijke samenwerking op het gebied van klimaatverandering en schone energie opvoeren.

Voorzitter Juncker was verheugd over deze toezegging en verklaarde: "We hebben onze gezamenlijke vastberadenheid benadrukt om de klimaatverandering tegen te gaan en blijk te geven van mondiaal leiderschap. Hieruit blijkt onze inzet voor het beginsel van multilateralisme en wordt erkend dat klimaatverandering een mondiaal probleem is waarmee alle landen van de wereld worden geconfronteerd. Het is niet het moment om achterover te leunen en passief toe te kijken. Nu moeten we krachtdadig optreden."

Vicevoorzitter Katainen en de minister van ecologie en milieu, Li Ganjie*, ondertekenden ook het memorandum van overeenstemming met het oog op de versterking van de samenwerking op het vlak van de emissiehandel, waarin het aanzienlijke potentieel van emissiehandel wordt onderkend om bij te dragen tot een koolstofarme economie en de samenwerking tussen de twee grootste emissiehandelssystemen ter wereld verder wordt versterkt.

Voortbouwend op het succes van het Blauwe jaar EU-China 2017 hebben de EU en China ook een partnerschapsovereenkomst met betrekking tot de oceanen ondertekend. Twee van 's werelds grootste oceaaneconomieën zullen samenwerken om het internationale beheer van de oceanen te verbeteren, onder meer door de bestrijding van de illegale visserij en het onderzoek naar potentiële kansen voor het bedrijfsleven en de researchsector, gebaseerd op schone technologieën, in de maritieme economie. Het partnerschap bevat duidelijke toezeggingen om het mariene milieu te beschermen tegen vervuiling, onder andere plastic afval; de klimaatverandering tegen te gaan overeenkomstig de Klimaatovereenkomst van Parijs en de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling uit te voeren, in het bijzonder doelstelling 14. De ondertekening van dit oceaanpartnerschap is de eerste in haar soort en effent het pad voor toekomstige partnerschappen tussen de EU en andere belangrijke spelers op het gebied van de oceanen.

Vicevoorzitter Katainen en de voorzitter van de nationale Ontwikkelings- en Hervormingscommissie, He Lifeng*, ondertekenden ook het memorandum van overeenstemming met betrekking tot de samenwerking op het vlak van de circulaire economie dat voorziet in een kader voor samenwerking, onder meer een beleidsdialoog op hoog niveau om de overgang naar een circulaire economie te ondersteunen. De samenwerking zal betrekking hebben op strategieën, wetgeving, beleid en onderzoek op gebieden van wederzijds belang. Hierbij gaat het om beheerssystemen en beleidsinstrumenten zoals ecologisch ontwerp, het toekennen van milieukeuren, uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, groene bevoorradingsketens en de financiering van de circulaire economie. Beide partijen zullen succesvolle praktijken uitwisselen op cruciale terreinen zoals industrieterreinen, chemicaliën, plastic en afval.

In het kader van het EU-programma voor internationale samenwerking tussen steden was commissaris Creţu in de marge van top getuige van de ondertekening van een gezamenlijke verklaring tussen Chinese en Europese steden: Kunming en Granada (ES); Haikou en Nice (FR); Yantai en Rome (IT); Liuzhou en Barnsley (VK) en Weinan en Reggio Emilia (IT). Met deze partnerschappen worden uitwisselingen bevorderd om lokale actieplannen te onderzoeken en te ontwikkelen die een uiting zijn van de geïntegreerde aanpak van de EU ten aanzien van duurzame stadsontwikkeling waarbij sociale, economische, demografische en ecologische problemen worden aangepakt.

Centraal stellen van de op regels gebaseerde internationale orde in het open en eerlijke handelsverkeer

"Nog sterker dan te voren ben ik ervan overtuigd dat in dit tijdperk van mondialisering en onderlinge verwevenheid multilateralisme centraal moet staan in ons optreden. Wij verwachten dat onze partners de internationale regels en de verbintenissen die zij zijn aangegaan, naleven, met name in het kader van de Wereldhandelsorganisatie", aldus voorzitter Jean-Claude Juncker in zijn hoofdtoespraak tijdens de rondetafel voor het bedrijfsleven EU-China in Peking, die de gelegenheid bood voor Europese en Chinese leiders om van gedachten te wisselen met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. "Tegelijkertijd is het inderdaad zo dat met de bestaande WTO-regels oneerlijke praktijken niet op de meest doeltreffende wijze kunnen worden aangepakt. In plaats van het kind met het badwater weg te gooien, moeten wij evenwel het multilaterale stelsel handhaven en het van binnenuit verbeteren." De volledige toespraak van voorzitter Juncker is online beschikbaar. Commissaris Malmström heeft op deze gelegenheid ook het woord gevoerd.

Tijdens de topontmoeting hebben de EU en China hun stellige steun betuigd voor het op regels gebaseerde, transparante, niet-discriminerende, open en inclusieve multilaterale handelsstelsel waarvan de Wereldhandelsorganisatie (WTO) de kern vormt, en hebben zij zich bereid verklaard om de bestaande WTO-regels te blijven naleven. Zij hebben zich ook ertoe verbonden samen te werken bij de hervorming van de WTO om de organisatie in staat te stellen nieuwe problemen aan te pakken en zij hebben met het oog hierop een gezamenlijke werkgroep inzake de hervorming van de WTO opgericht, die op het niveau van de vice-ministers wordt voorgezeten.

Er is goede vooruitgang geboekt bij de lopende onderhandelingen over de investeringsovereenkomst, die een topprioriteit en een essentieel project is voor de totstandkoming en handhaving van een open, voorspelbaar en transparant ondernemingsklimaat voor Europese en Chinese investeerders. De EU en China hebben voorstellen voor markttoegang uitgewisseld, waardoor een nieuwe fase van de onderhandelingen is aangevat, waarbij de werkzaamheden met betrekkingen tot de voorstellen en andere essentiële aspecten van de onderhandelingen kunnen worden versneld. Het Europees Investeringsfonds (EIF), dat onderdeel is van de Europese Investeringsbankgroep en het Chinese Zijderoutefonds (SRF), hebben een memorandum van overeenstemming ondertekend om de eerste mede-investering te bevestigen die tot stand is gekomen in het kader van het recentelijk opgerichte co-investeringsfonds tussen de EU en China ("CECIF") dat de samenwerking op investeringsvlak tussen de Europese Unie en China en de totstandkoming van synergie-effecten tussen het "Eén gordel, één route"-initiatief van China en het Investeringsplan voor Europa bevordert.

Wat betreft staal, zijn beide partijen overeengekomen om hun samenwerking in het Mondiaal forum over de overcapaciteit van staal te versterken en staan zijn ten volle achter de doelstelling om de overeengekomen politieke aanbevelingen uit te voeren, overeenkomstig de besluiten van de topontmoetingen van Hangzhou (2016) en Hamburg (2017) en de ministeriële besluiten van 2017.

De EU en China zijn ook overeengekomen om indien mogelijk vóór einde oktober de onderhandelingen af te ronden met betrekking tot een overeenkomst inzake samenwerking ten aanzien van en bescherming tegen namaak voor karakteristieke voedingsmiddelen en dranken, de zogenaamde geografische aanduidingen. Een overeenkomst op dit vlak zou resulteren in een hoge mate van bescherming voor onze respectieve geografische aanduidingen, die zowel voor de EU als China belangrijke rijkdommen vertegenwoordigen.

Op het vlak van voedselveiligheid zijn de EU en China overeengekomen om de strengste voedselveiligheidsnormen te promoten en zijn zij bereid om rekening te houden met het regionaliseringsbeginsel. Voorts hebben zij zich ertoe verbonden een betere markttoegang voor levensmiddelen tot stand te brengen.

Daarnaast hebben de EU en China het actieplan inzake de douanesamenwerking tussen de China en de EU inzake intellectuele-eigendomsrechten (2018-2020) ondertekend dat tot doel heeft de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten door de douane te versterken met het oog op de bestrijding van namaak en piraterij in het handelsverkeer tussen beide partijen. Het actieplan heeft ook tot doel de samenwerking te bevorderen tussen douaneautoriteiten en andere rechtshandhavingsinstanties, teneinde de productie een halt toe te roepen en distributienetwerken te ontmantelen.

Het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en de Algemene Douane-administratie van China hebben een regeling voor strategische administratieve samenwerking en een actieplan (2018-2020) ondertekend met het oog op de versterking van de samenwerking inzake de bestrijding van douanefraude, en in het bijzonder op het vlak van fraude bij overslag van goederen, illegale handel in afvalstoffen en onderwaarderingsfraude.

Tijdens de derde bijeenkomst van het connectiviteitsplatform EU-China, die plaatsvond in de marge van de topontmoeting en voor de EU werd voorgezeten door commissaris Violeta Bulc, hebben beide partijen opnieuw bevestigd dat zij belang hechten aan vervoersverbindingen op basis van respectieve beleidsprioriteiten, duurzaamheid, marktregels en internationale coördinatie.

Daarbij was de aandacht gericht op:

-

de beleidscoördinatie op basis van het kader van het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-V) en het "Eén gordel, één route"-initiatief, met betrokkenheid van de desbetreffende derde landen die tussen de EU en China zijn gelegen;
-

samenwerking inzake de decarbonisatie en de digitalisering van vervoer, ook in internationale fora zoals de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) en de Internationale Maritieme Organisatie (IMO);
-

samenwerking bij investeringsprojecten die gebaseerd zijn op duurzaamheidscriteria, transparantie en gelijk speelveld om investeringen in vervoer tussen de EU en China te bevorderen.

De gezamenlijk goedgekeurde notulen van de bijeenkomst van de voorzitters zijn online beschikbaar, samen met de lijst van de Europese vervoersprojecten, die in het kader van het connectiviteitsplatform EU-China zijn voorgesteld.

Een partnerschap waarbij de bevolking centraal staat

De Europese Unie en China stellen hun respectieve burgers centraal in het strategische partnerschap. Er vond een goed gedachtewisseling plaats over de samenwerking op het vlak van buitenlands en veiligheidsbeleid en de situatie in de respectieve buurregio's. Tijdens de topontmoeting hebben de leiders van de EU en de Volksrepubliek China besproken hoe zij een vreedzame oplossing op het Koreaanse schiereiland kunnen bevorderen. Voorts bespraken zij hun inzet voor de voortgezette, volledige en doeltreffende uitvoering van het gezamenlijk alomvattend actieplan - het nucleaire akkoord met Iran; de gezamenlijke, gecoördineerde werkzaamheden met betrekking tot het vredesproces in Afghanistan; en de toestand in Oost-Oekraïne en de illegale aanhechting van de Krim en Sebastopol. Daarnaast kwamen ook andere vraagstukken op het vlak van het buitenlands en veiligheidsbeleid aan de orde, zoals het Midden-Oosten, Libië en Afrika, alsook hun gezamenlijke inzet voor multilateralisme en de op regels gebaseerde internationale orde waarvan de Verenigde Naties de kern vormen.

Talrijke succesvolle activiteiten hebben reeds plaatsgevonden in het kader van het Toerismejaar EU-China 2018, dat tot doel had minder bekende bestemmingen te promoten, toeristische en reiservaringen te verbeteren en te voorzien in mogelijkheden om de economische samenwerking te versterken. Tijdens de topontmoeting hebben de leiders zich ertoe verbonden de desbetreffende activiteiten verder te stimuleren, waarbij samenwerking op het vlak van toerisme en de intermenselijke contacten worden bevorderd.

De bescherming en de verbetering van de mensenrechten vormen de spil van de Europese Unie en haar mondiale partnerschappen. De leiders bespraken dan ook vraagstukken met betrekking tot de mensenrechten, een week nadat de laatste mensenrechtendialoog tussen de EU en China had plaatsgevonden.

Beide partijen hebben bevestigd dat zij werk willen maken van de parallelle onderhandelingen over de tweede fase van het stappenplan voor de dialoog tussen de EU en China over mobiliteit en migratie, namelijk met betrekking tot een overeenkomst inzake visumversoepeling en een overeenkomst inzake samenwerking bij de aanpak van irreguliere migratie.

De EU en China zijn ook overeengekomen om nieuwe dialogen op te starten inzake drugsgerelateerde aangelegenheden en humanitaire bijstand.