Staat van de Unie 2017 – Handelspakket: Europese Commissie stelt een nieuw kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen voor
Staat van de Unie 2017 - Handelspakket: Europese Commissie stelt een nieuw kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen voor
Op 13 september verklaarde voorzitter Jean-Claude Juncker in zijn jaarlijkse toespraak over de Staat van de Unie: "Laat dit voor altijd duidelijk zijn: wij zijn geen naïeve voorstanders van vrije handel. Europa moet zijn strategische belangen te allen tijde verdedigen. Daarom stellen wij vandaag een nieuw EU-kader voor de screening van investeringen voor. Wanneer een buitenlands overheidsbedrijf een Europese haven, een deel van onze energie-infrastructuur of een onderneming die gespecialiseerd is in defensietechnologie wil kopen, mag dit alleen op transparante wijze gebeuren, met toetsing en debat. Het is een politieke verantwoordelijkheid om te weten wat er gaande is in onze eigen achtertuin, zodat wij indien nodig onze collectieve veiligheid kunnen beschermen."
De Europese Commissie heeft vandaag voorstellen gepresenteerd voor de totstandbrenging van een Europees kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen in de Europese Unie. Tegelijkertijd zal de Commissie beginnen met een gedetailleerde analyse van de stromen buitenlandse directe investeringen naar de EU en een coördinatiegroep met de lidstaten oprichten om de gezamenlijke strategische overwegingen en oplossingen op het gebied van buitenlandse directe investeringen in kaart te helpen brengen.
Vicevoorzitter Jyrki Katainen zei hierover: "De investeringsregelingen van de EU behoren tot de meest open ter wereld, en dat zal zo blijven. Buitenlandse directe investeringen vormen een belangrijke bron van groei, werkgelegenheid en innovatie. We kunnen echter niet negeren dat buitenlandse overnames in bepaalde gevallen onze belangen kunnen schaden."
EU-handelscommissaris Cecilia Malmström zei:"Het doel van ons voorstel is de EU open te houden voor buitenlandse investeringen, op basis van een niet-discriminerend, transparant en voorspelbaar kader. Met een Europees kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen kunnen we gezamenlijk optreden en onze Europese strategische belangen verdedigen wanneer deze in gevaar zijn."
De investeringsregelingen van de EU behoren tot de meest open ter wereld. Openheid ten aanzien van buitenlandse investeringen is in de EU-Verdragen verankerd. In sommige gevallen kan het echter zijn dat buitenlandse investeerders met de overname van strategische activa streven naar zeggenschap over of invloed op Europese ondernemingen met activiteiten die van cruciaal belang zijn voor onze veiligheid en openbare orde. Dat kunnen onder meer activiteiten zijn die verband houden met het exploiteren of leveren van kritieke technologieën, infrastructuur, grondstoffen of gevoelige informatie. Via overnames door buitenlandse overheidsbedrijven of door de overheid beheerde bedrijven op deze strategische gebieden kunnen derde landen die activa niet alleen inzetten ten koste van de technologische voorsprong van de EU, maar ook om onze veiligheid of openbare orde in gevaar te brengen.
De Commissie stelt een nieuw juridisch kader voor om Europa in staat te stellen zijn essentiële belangen te vrijwaren. Het gaat hierbij onder meer om:
-
-Een Europees kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen die de lidstaten uitvoeren met het oog op de veiligheid of de openbare orde, met inbegrip van transparantieverplichtingen, de regel van gelijke behandeling van buitenlandse investeringen van verschillende oorsprong en de verplichting om te voorzien in adequate beroepsmogelijkheden ten aanzien van in het kader van deze evaluatiemechanismen aangenomen besluiten.
-
-Een mechanisme voor samenwerking tussen de lidstaten en de Commissie. Het mechanisme kan worden geactiveerd wanneer een specifieke buitenlandse investering in één of meerdere lidstaten van invloed kan zijn op de veiligheid of de openbare orde in een andere lidstaat.
-
-Screening door de Europese Commissie met het oog op de veiligheid of de openbare orde in gevallen waarin buitenlandse directe investeringen in de lidstaten van invloed kunnen zijn op projecten of programma's die van belang zijn voor de Unie. Hierbij gaat het onder meer om projecten en programma's op het gebied van onderzoek (Horizon 2020), ruimte (Galileo), vervoer (trans-Europese vervoersnetwerken (TEN-T)), energie (TEN-E) en telecommunicatie.
Met het nieuwe kader voor de screening van investeringen op EU-niveau worden de transparantie en de voorspelbaarheid voor investeerders en nationale overheden gewaarborgd. Het zal voortbouwen op de nationale evaluatiemechanismen waar 12 lidstaten al over beschikken[1] en zal niet van invloed zijn op de mogelijkheden van de EU-landen om nieuwe dan wel geen nationale evaluatiemechanismen tot stand te brengen. In het Europese kader zal de nodige nationale flexibiliteit voor besluiten inzake buitenlandse directe investeringen worden gehandhaafd. Bij elke investeringsscreening hebben de lidstaten het laatste woord.
Voor de voorgestelde verordening betreffende de screening van buitenlandse directe investeringen in de EU is de goedkeuring van het Europees Parlement en de EU-lidstaten - in de Raad - vereist (gewone wetgevingsprocedure). Om geen tijd te verliezen stelt de Commissie bijgevolg voor om tegelijkertijd twee aanvullende maatregelen te nemen.
Ten eerste zal de Commissie een coördinatiegroep inzake inkomende buitenlandse directe investeringen oprichten die zich zal buigen over alle kwesties die vallen binnen het toepassingsgebied van de voorgestelde screeningverordening, maar die ook een forum zal bieden voor bredere discussies. Onder meer het in kaart brengen van sectoren en activa die strategische gevolgen hebben vanuit het oogpunt van veiligheid, openbare orde en/of zeggenschap over kritieke activa op nationaal, grensoverschrijdend en Europees niveau, zal behoren tot het ruime mandaat van de coördinatiegroep. De groep zal worden voorgezeten door de Commissie en bestaan uit vertegenwoordigers van alle lidstaten.
Zij zal informatie, beste praktijken en analyses inzake buitenlandse directe investeringen uitwisselen. Daarnaast kan er in de groep worden overlegd over kwesties van algemeen belang, zoals subsidies en andere praktijken van derde landen ter bevordering van strategische overnames.
Ten tweede zal de Commissie tegen eind 2018 een grondige analyse van de stromen buitenlandse directe investeringen naar de EU maken en hierbij aandacht besteden aan strategische sectoren (bijvoorbeeld energie, ruimte en vervoer) en activa (belangrijke technologieën, kritieke infrastructuur en gevoelige gegevens) waarvan de vraag wie hier zeggenschap over heeft aanleiding kan geven tot bezorgdheid over veiligheid of openbare orde. Dit is met name het geval wanneer de investeerder het eigendom is van of wordt beheerd door een derde land, of wanneer deze aanzienlijke overheidssubsidies ontvangt. In samenwerking met de lidstaten zal de Commissie gedetailleerde gegevens verzamelen, trends analyseren en de impact van investeringen beoordelen, onder meer op basis van casestudy's.
Achtergrond
De investeringsregelingen van de EU behoren tot de meest open ter wereld, en nergens ter wereld worden buitenlandse directe investeringen aan zo weinig beperkingen onderworpen als in de EU-lidstaten. De OESO heeft dit uitdrukkelijk erkend in haar FDI Regulatory Restrictiveness Index, waarmee de wettelijke belemmeringen ten aanzien van buitenlandse investeringen in 60 landen worden gemeten.
In de discussienota van de Commissie van 10 mei 2017 over het in goede banen leiden van de mondialisering werd erkend dat de overnames van Europese ondernemingen met belangrijke technologieën door buitenlandse investeerders aanleiding geven tot toenemende bezorgdheid. Hierdoor zijn twijfels ontstaan over het vermogen van het huidige regelgevingskader om die bezorgdheid weg te nemen.
In juni 2017 toonde de Europese Raad zich ingenomen met het initiatief van de Commissie om de mondialisering in goede banen te leiden en om, meer in het bijzonder, investeringen uit derde landen in strategische sectoren te analyseren.
Het Europees Parlement heeft de Commissie op zijn beurt opgeroepen om samen met de lidstaten "een screening uit te voeren van buitenlandse directe investeringen uit derde landen in de EU in strategische bedrijfstakken, infrastructuur en belangrijke technologieën van de toekomst, of andere activa die belangrijk zijn voor de veiligheid en de bescherming van de toegang hiertoe".
Meer informatie
Factsheet over het voorstel van de Commissie
Discussienota van de Commissie over het in goede banen leiden van de mondialisering
[1] Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Letland, Litouwen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.
IP/17/3183
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |