Veiligheidsunie: de Commissie stelt een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS) voor.

"We moeten weten wie onze grenzen overschrijdt. In november zullen we een geautomatiseerd systeem voorstellen om te bepalen wie er naar Europa mag komen. Op die manier zullen we weten wie er naar Europa onderweg zijn, nog voor ze zijn aangekomen." - Voorzitter Jean-Claude Juncker, toespraak over de toestand van de Unie in 2016 -

De Commissie komt vandaag met een voorstel om een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS) in te voeren met als doel de veiligheidscontroles van niet-visumplichtige reizigers te versterken. Het voorstel vloeit voort uit de aankondiging die president Juncker in september in zijn toespraak over de toestand van de Unie in 2016 heeft gedaan, en is een eerste concrete maatregel in het kader van de prioriteiten van het stappenplan van Bratislava. ETIAS zal informatie verzamelen over alle niet-visumplichtige reizigers die van plan zijn naar de Europese Unie te komen, en aan de hand daarvan vooraf controleren of deze personen een risico vormen uit het oogpunt van irreguliere migratie en veiligheid. Dit zal bijdragen tot een efficiënter beheer van de EU-buitengrenzen en tot een verbetering van de interne veiligheid, en zal bovendien wettig reizen over de Schengengrenzen heen vergemakkelijken.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans: "De beveiliging van onze grenzen en de bescherming van onze burgers is onze eerste prioriteit. Dankzij ETIAS kan een informatielacune worden opgevuld door de informatie over niet-visumplichtige aanvragers te toetsen aan al onze andere systemen. Bovendien zal het ETIAS-systeem makkelijk, snel, goedkoop en doeltreffend zijn."

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie en Binnenlandse Zaken: "ETIAS is de ontbrekende schakel in ons grensbeheer die ons migratiebeleid en ons veiligheidsbeleid aan elkaar zal koppelen en de toegang tot het Schengengebied zal vergemakkelijken voor op zijn minst 95 % van alle niet-visumplichtige reizigers. De openheid van Europa gaat niet ten koste van zijn veiligheid."

Commissaris voor de Veiligheidsunie, Julian King: "Terroristen en criminelen malen niet om nationale grenzen. Alleen door efficiënt samen te werken, kunnen we hen een halt toeroepen. ETIAS zal daarbij helpen en de interne veiligheid van Europa versterken door te detecteren welke personen problemen kunnen veroorzaken en hun komst te voorkomen."

Een ETIAS-autorisatie is geen visum, maar een lichter, bezoekersvriendelijker instrument. Onderdanen van landen waarvoor een visumliberalisering geldt, zullen nog steeds zonder visum kunnen reizen, maar zullen een eenvoudige reisautorisatie moeten aanvragen voordat zij naar het Schengengebied afreizen. Hierdoor kunnen personen die mogelijk illegaal het Schengengebied willen binnenkomen of een veiligheidsrisico vormen, vóór hun aankomst aan de grens worden geïdentificeerd en kan de veiligheid van de buitengrenzen fors worden versterkt. Door de bestaande lacune in de informatie over niet-visumplichtige reizigers te dichten en informatie over deze mensen te verzamelen voordat zij aan de Schengengrens aankomen, kan ETIAS van essentieel belang zijn voor de autoriteiten van de lidstaten. ETIAS is dan ook een belangrijke stap in de richting van krachtigere en slimmere informatiesystemen voor grenzen en veiligheid. Voorts zal ETIAS het voor onderdanen van derde landen die van de visumplicht zijn vrijgesteld, makkelijker maken de buitengrens te overschrijden. Doordat reizigers vooraf al een betrouwbare indicatie over hun toegang tot het Schengengebied hebben gekregen, zal het aantal toegangsweigeringen fors dalen.

Om te bepalen of een reisaanvraag wordt goedgekeurd of afgewezen, zal een geautomatiseerd systeem voorafgaande controles uitvoeren, met inachtneming van de grondrechten en de regels inzake bescherming van persoonsgegevens. Het definitieve besluit om toegang te verlenen of te weigeren blijft weliswaar de bevoegdheid van de nationale grenswachters die de grenscontroles overeenkomstig de Schengengrenscode uitvoeren, maar de voorafgaande verificatie van alle reizigers zal ervoor zorgen dat de grenscontroles vlotter verlopen en dat onderdanen van derde landen die van de visumplicht zijn vrijgesteld, op een gecoördineerde en geharmoniseerde manier worden beoordeeld.

ETIAS zal worden beheerd door de Europese grens- en kustwacht, in nauwe samenwerking met de bevoegde autoriteiten van de lidstaten en Europol. Het Agentschap eu-LISA zal dit informatiesysteem ontwikkelen en worden belast met het technische beheer ervan.

Wat zijn de voornaamste functies van ETIAS?

• - 

  Verificatie van de informatie (identiteit, reisdocumenten, verblijfplaats, contactgegevens, enz.) die niet-visumplichtige onderdanen van derde landen via een onlinetoepassing indienen voordat zij naar de buitengrenzen van de EU afreizen - met als doel te beoordelen of zij een risico vormen uit het oogpunt van irreguliere migratie, veiligheid of volksgezondheid.
• - 

  Automatische toetsing van elke aanvraag die via een website of een mobiele applicatie wordt ingediend, aan andere EU-informatiesystemen (zoals het SIS, het VIS, de databank van Europol en van Interpol, het EES, Eurodac, het Ecris), aan een specifieke watchlist van ETIAS (opgesteld door Europol) en aan gerichte, proportionele en duidelijk omschreven screeningsregels om te bepalen of er feitelijke indicaties of redelijke gronden zijn om een reisautorisatie te verlenen of te weigeren.
• - 

  Verlening van een reisautorisatie. Bij gebrek aan treffers of elementen die een diepgaandere analyse vereisen, wordt de reisautorisatie automatisch verleend enkele minuten nadat de aanvraag is ingediend.

Het autorisatieproces is eenvoudig, goedkoop en snel en neemt in de meeste gevallen niet meer dan enkele minuten in beslag. De autorisatie kan in een tiental minuten worden aangevraagd op basis van de gegevens in een geldig reisdocument, is vijf jaar geldig en kan voor meerdere reizen worden gebruikt. De kosten bedragen 5 euro voor aanvragers boven de 18.

Achtergrond

Veiligheid is een terugkerend thema sinds het begin van het mandaat van de Commissie-Juncker - sinds de politieke beleidslijnen van voorzitter Juncker van juli 2014 tot de laatste toespraak over de toestand van de Unie van september 2016. In zijn toespraak kondigde voorzitter Juncker aan dat de Commissie uiterlijk in november een geautomatiseerd Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS) zou voorstellen om te bepalen wie er naar het Schengengebied mag komen. Het opzetten van dit systeem is als prioriteit opgenomen in het stappenplan van Bratislava dat door de 27 leiders van de EU is goedgekeurd en ondertekend. Hierin is als verbintenis vastgelegd: "het opzetten van een systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS) om controles vooraf mogelijk te maken en zo nodig toegang te weigeren aan niet-visumplichtige reizigers."

De Europese Commissie heeft op 28 april 2015 de Europese veiligheidsagenda goedgekeurd, met daarin de belangrijkste maatregelen die in de periode 2015-2020 borg moeten staan voor een doeltreffende EU-respons op terrorisme- en veiligheidsdreigingen in de Europese Unie.

Inmiddels is aanzienlijke vooruitgang geboekt met de uitvoering van de agenda. In november 2015 heeft de Commissie een herziening van de vuurwapenrichtlijn voorgesteld en in december 2015 een actieplan voor vuurwapens en explosieven. Op het gebied van terrorisme heeft ze in december 2015 een nieuwe richtlijn inzake terrorismebestrijding vastgesteld en in februari 2016 een specifiek actieplan inzake terrorismefinanciering. In april heeft de Commissie de invoering van het inreis-uitreissysteem (EES) voorgesteld en een mededeling gepresenteerd ter voorbereiding van een echte en doeltreffende veiligheidsunie. In september is een uniforme EU-certificering voor luchtvaartbeveiligingsapparatuur vastgesteld.

Op 14 september 2016 heeft de Commissie een mededeling voorgesteld over versterking van de veiligheid in een door mobiliteit gekenmerkte wereld, waarin wordt bevestigd dat bij het vergemakkelijken van de legale toegang van niet-visumplichtige reizigers tot het Schengengebied moet worden gestreefd naar een juist evenwicht tussen het waarborgen van de mobiliteit en het versterken van de veiligheid. Bovendien geeft het feit dat de Europese grens- en kustwacht op 6 oktober, slechts 9 maanden na het voorstel van de Commissie van december, met haar werk van start is gegaan, blijk van een duidelijk engagement om het beheer en de veiligheid van de buitengrenzen van de EU te versterken.

Dat voorzitter Juncker in augustus 2016 een speciale commissarisportefeuille voor de Veiligheidsunie heeft ingesteld, bewijst dat de Commissie veel belang hecht aan de intensivering van haar reactie op de terrorismedreiging.

Meer informatie

Voorstel voor een verordening tot vaststelling van een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie

Bijlage

Haalbaarheidsstudie over een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie

MEMO: Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie: Vragen en antwoorden

FACTSHEET: Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie

Persbericht: Europese veiligheidsagenda: tweede verslag over de vorderingen op weg naar een doeltreffende en duurzame Veiligheidsunie

Europese veiligheidsagenda

Verordening (EG) nr. 539/2001 van de Raad van 15 maart 2001 tot vaststelling van de lijst van derde landen waarvan de onderdanen bij overschrijding van de buitengrenzen in het bezit moeten zijn van een visum en de lijst van derde landen waarvan de onderdanen van die plicht zijn vrijgesteld

IP/16/3674