Europese veiligheidsagenda: tweede verslag over de vorderingen op weg naar een doeltreffende en duurzame Veiligheidsunie

De Europese Commissie heeft vandaag het tweede maandelijkse verslag over de vorderingen op weg naar een doeltreffende en duurzame Veiligheidsunie gepresenteerd.

In overeenstemming met het stappenplan van Bratislava en de conclusies van de Europese Raad van oktober zijn tijdens de afgelopen maand belangrijke stappen voorwaarts gezet, waaronder de oprichting van de Europese grens- en kustwacht op 6 oktober, diepgaande discussies over wat het EU-netwerk voor voorlichting over radicalisering kan doen om te voorkomen dat jongeren radicaliseren, en het huidige voorstel voor een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS), dat in september door Commissievoorzitter Juncker was aangekondigd in zijn “State of the Union”.

Commissaris voor de Veiligheidsunie Julian King: “Enkele dagen geleden herdacht Europa de afschuwelijke aanslagen in Parijs van een jaar geleden, toen gereactiveerde militaire aanvalswapens werden gebruikt, met verwoestende gevolgen. Het is hoog tijd om de laatste hand te leggen aan de herziening van de vuurwapenrichtlijn en te voorkomen dat automatische oorlogswapens van het type Kalashnikov nog verder verspreid raken. In dit verslag wordt het Europees Parlement en de Raad ook gevraagd twee andere pakketten af te handelen vóór het einde van het jaar: de nieuwe richtlijn over terrorismebestrijding en de herziening van de Schengengrenscode. Tezamen kunnen deze regels een groot verschil maken, bijvoorbeeld wat betreft de dreiging van terugkerende buitenlandse terroristische strijders, en zullen zij de autoriteiten helpen om burgers in heel Europa beter te beschermen.”

Wat de toekomst betreft, wijst het verslag er vooral op dat het Europees Parlement en de Raad hun recente beloften in het stappenplan van Bratislava en de Europese Raad van oktober waar moeten maken en dus dringend een akkoord moeten bereiken over de voorstellen van de Commissie over de herziening van de vuurwapenrichtlijn, de richtlijn ter bestrijding van terrorisme en de invoering van een systematische controle van iedereen die de EU inreist.

De belangrijkste punten zijn:

Het opvoeren van de strijd tegen terrorisme en georganiseerde criminaliteit

• - 

  Rechtskader: Het Europees Parlement en de Raad zouden tegen eind november een akkoord moeten bereiken over het voorstel voor een richtlijn inzake de bestrijding van terrorisme, en vóór het einde van 2016 over de herziene vuurwapenrichtlijn. In december komt de Commissie met het definitieve pakket van voorstellen in het kader van het actieplan voor de financiering van terrorisme, waaronder voorstellen voor het strafbaar stellen van het witwassen van geld.
• - 

  Radicalisering voorkomen en bestrijden: Op de conferentie op hoog niveau van het EU-netwerk voor voorlichting over radicalisering (RAN) werd het initiatief genomen voor een nieuw platform “RAN Young”, dat jongeren (een belangrijke doelgroep van ronselaars voor terrorisme) moet aanmoedigen zich in te zetten om radicalisering van leeftijdsgenoten te voorkomen. Op de tweede bijeenkomst op hoog niveau van het EU Internet Forum op 8 december 2016 zal worden nagegaan wat nog meer kan worden gedaan om online-radicalisering te voorkomen en terroristische propaganda op internet te bestrijden. In dat verband zal worden begonnen met een gemeenschappelijk meldingsplatform en een programma voor versterking van het maatschappelijk middenveld.

Onze verdediging en weerbaarheid versterken

• - 

  Informatiesystemen versterken en informatielacunes wegwerken: De Commissie is vandaag met een voorstel gekomen om een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS) in te voeren met als doel de veiligheidscontroles van niet-visumplichtige reizigers te versterken. ETIAS zal informatie verzamelen over alle niet-visumplichtige reizigers die van plan zijn naar de Europese Unie te komen, en nagaan of zij een irreguliere migratie plannen of een veiligheidsrisico vormen. De Commissie dringt er bij de Raad en het Parlement op aan dringend haar voorstel voor een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS), waartoe was opgeroepen in het stappenplan van Bratislava, te behandelen.
• - 

  Betere informatie-uitwisseling: De Commissie zet er zich actief voor in dat alle EU-landen de deadline van mei 2018 halen voor de volledige toepassing van de richtlijn inzake persoonsgegevens van passagiers (PRN-richtlijn).
• - 

  Meer veiligheid aan de buitengrenzen: Na de oprichting van de Europese grens- en kustwacht in oktober, is het nu van cruciaal belang dat de lidstaten zich aan hun toezegging houden om voldoende personeel en materieel ter beschikking te stellen om tegen het einde van het jaar de volledige capaciteit te bereiken die nodig is om snelte kunnen reageren. De Europese Raad van oktober heeft ook verzocht om een spoedige goedkeuring van het voorstel van de Commissie voor systematische controle van iedereen die de EU inreist, wat het makkelijker moet maken terugkerende buitenlandse strijders op te sporen. Verder komt de Commissie in december met een eerste reeks voorstellen ter verbetering van het Schengeninformatiesysteem (SIS). Bovendien komt zij voor het eind van het jaar met een actieplan ter verbetering van de veiligheidskenmerken van reisdocumenten.
• - 

  De Commissie werkt ook aan één interface voor alle nationale politie-, grens- en immigratiediensten. Verder komt de Deskundigengroep op hoog niveau inzake informatiesystemen en interoperabiliteit tegen het eind van het jaar met een tussentijds verslag.

Achtergrond

Veiligheid is een terugkerend thema sinds het begin van het mandaat van de Commissie-Juncker, sinds de politieke beleidslijnen van voorzitter Juncker van juli 2014 tot de recente State of the Union-toespraak van september 2016.

De Europese Commissie heeft op 28 april 2015 de Europese Veiligheidsagenda goedgekeurd. Daarin zijn de belangrijkste maatregelen opgenomen voor een doeltreffende EU-respons op terrorisme en veiligheidsbedreigingen in de EU voor de periode 2015-2020.

Inmiddels is veel vooruitgang geboekt bij de uitvoering van de agenda. In november 2015 heeft de Commissie een herziening van de vuurwapenrichtlijn voorgesteld en in december 2015 een actieplan voor vuurwapens en explosieven. Op het gebied van terrorisme heeft ze in december 2015 een nieuwe richtlijn over terrorismebestrijding vastgesteld en in februari 2016 een specifiek actieplan tegen de financiering van terrorisme. In april kwam de Commissie met een voorstel tot invoering van een inreis-uitreissysteem (EES) en een mededeling ter voorbereiding van een echte en doeltreffende Veiligheidsunie. In september is een uniforme EU-certificering voor luchtvaartbeveiligingsapparatuur vastgesteld.

Op 14 september 2016 heeft de Commissie een mededeling voorgesteld over versterking van de veiligheid in een door mobiliteit gekenmerkte wereld, waarin wordt gesteld dat bij het afschaffen van de visumplicht voor reizigers die naar het Schengengebied komen, een evenwicht moet worden bewaard tussen vrij verkeer en veiligheid. Bovendien is de Europese grens- en kustwacht op 6 oktober met haar werk begonnen, amper 9 maanden na het voorstel van de Commissie van december. Hieruit blijkt een duidelijk engagement om het beheer en de veiligheid van de buitengrenzen van de EU te versterken.

Uit het feit dat voorzitter Juncker in augustus 2016 een speciale commissarisportefeuille voor de Veiligheidsunie heeft ingesteld, blijkt hoeveel belang de Commissie hecht aan een krachtigere reactie op de terroristische dreiging.

Het eerste maandelijks voortgangsverslag over de Veiligheidsunie, dat gaat over de periode van april tot oktober 2016, werd op 12 oktober ingediend. Het huidige tweede behandelt de vorderingen sindsdien en kijkt vooruit naar december 2016.

Meer informatie

Tweede verslag over de vorderingen op weg naar een doeltreffende en duurzame Veiligheidsunie

Persbericht: Commissie stelt een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie voor

Persbericht: Europa's buitengrenzen beter beveiligen: Europees grens- en kustwachtagentschap gaat van start

Mededeling over de vorderingen op weg naar een doeltreffende en echte Veiligheidsunie

Mededeling: Uitvoering van de Europese veiligheidsagenda ter bestrijding van terrorisme en ter voorbereiding van een echte en doeltreffende veiligheidsunie

Europese veiligheidsagenda

Factsheet: Veiligheidsunie

Vragen en antwoorden: Naar een echte en doeltreffende Veiligheidsunie

Opdrachtbrief aan Sir Julian King, commissaris voor de Veiligheidsunie

IP/16/3681