Europese Commissie onderneemt via het strafrecht actie tegen radicalisering

Op 19 oktober organiseert de Europese Commissie samen met het Luxemburgse voorzitterschap de eerste conferentie op hoog niveau over de strafrechtelijke aanpak van radicalisering.

Zowel ministers van Justitie, leden van het Europees Parlement, ambtenaren, de coördinator voor terrorismebestrijding, Eurojust als beroepsbeoefenaren uit de frontlinie (zoals officieren van justitie en gevangenisdirecteuren) nemen hieraan deel.De aanpak van radicalisering is een hoeksteen van de Europese veiligheidsagenda, die het collectieve antwoord van de Europese Unie op terrorisme bevat.

Commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid, Vera Jourová zal leiding geven aan discussies over hoe beter met radicalisering kan worden omgegaan en hoe het strafrecht voor de bestrijding van dit gemeenschappelijke probleem kan worden ingezet. Zij zei: "De dreiging van radicalisering neemt in heel Europa toe. Radicalisering via het internet en de kwestie van buitenlandse strijders vormen de laatste jaren nieuwe uitdagingen. Met name de radicalisering in gevangenissen baart zorgen. Lidstaten zijn begonnen met de ontwikkeling van initiatieven om dit probleem op te lossen, maar er blijft veel onzekerheid over wat de beste aanpak is. Het samenbrengen van ervaringen zal bijdragen tot een doeltreffend strafrechtelijk antwoord. De Commissie hecht eraan de lidstaten te steunen bij de financiering van projecten op dit gebied en bij het trainen van mensen binnen het strafrechtstelsel in de omgang met geradicaliseerde personen."

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap, zei tijdens de conferentie: "De frontale aanpak van radicalisering is een absolute prioriteit in onze strijd tegen terrorisme. Onze Europese veiligheidsagenda heeft dit zeer duidelijk gemaakt. Radicalisering is een probleem dat de nationale grenzen overstijgt en dat collectieve inspanningen vergt van alle lidstaten, op diverse overheidsniveaus, van tal van instanties en in diverse sectoren. Daarom versterken wij ons bestaande netwerk voor voorlichting over radicalisering met een expertisecentrum binnen Europol, zodat de uitwisseling van beste praktijken en informatie met meer dan 2 000 vooraanstaande deskundigen en beroepsbeoefenaars in heel Europa wordt verbeterd. Dat is ook de reden waarom ik dit jaar samen met belangrijke spelers uit de sector het Internet Forum zal opstarten, om onze collectieve respons in de strijd tegen radicalisering via internet kracht bij te zetten. De strijd verliezen is voor Europa - onze samenlevingen, onze cultuur, onze Unie — geen optie.”

Ministers en beroepsbeoefenaars zullen hun discussies op de volgende onderwerpen toespitsen:

• - 

  Hoe radicalisering in gevangenissen te vermijden en risicobeoordeling te verbeteren - vertegenwoordigers van gevangenisdirecties en andere deskundigen zullen de antwoorden die zij tot nog toe hebben gevonden, bespreken en met name ingaan op de huisvesting van gedetineerden (afgezonderd of geïntegreerd binnen de algemene gevangenisbevolking) en de wijze waarop tekenen van radicalisering in de gevangenisgemeenschap kunnen worden opgespoord;
• - 

  Nieuwe uitdagingen voor rechters en openbare aanklagers in de nationale strafrechtstelsels bij de omgang met aspirant-strijders en teruggekeerde strijders; daarbij gaat het bijvoorbeeld om de vraag of reclasseringsprogramma's tijdens de strafprocedure haalbaar zijn.

Tijdens de Raad Justitie en Binnenlandse zaken in december zullen de conclusies van de conferentie worden gepresenteerd door commissaris Jourová en het Luxemburgse voorzitterschap, bijgestaan door de meest betrokken lidstaten.

Het antwoord op extremisme en radicalisering moet gebaseerd zijn op gemeenschappelijke Europese waarden en ervoor zorgen dat de veiligheidsmaatregelen een maatschappelijke dimensie hebben. Na een colloquium over grondrechten, dat was gewijd aan de strijd tegen antisemitisme en islamofobie, is de Commissie met concrete maatregelen gekomen voor de EU, nationale en lokale autoriteiten, het maatschappelijk middenveld, de media en gemeenschapsleiders. Daarbij gaat het om actie op het gebied van onderwijs, non-discriminatie, en interreligieuze en interculturele dialoog, maar ook om maatregelen tegen haatdelicten en haatpropaganda.

Achtergrond

De Europese Commissie houdt zich al verschillende jaren actief bezig met radicalisering, voornamelijk via het in 2011 opgerichte netwerk voor voorlichting over radicalisering (RAN). RAN is een overkoepelend netwerk dat deskundigen en mensen uit de praktijk samenbrengt die zich in heel Europa bezighouden met het voorkomen van radicalisering en gewelddadig extremisme. Het doel is de uitwisseling van ideeën, kennis en ervaringen inzake het tegengaan van radicalisering en gewelddadig extremisme.

In april 2015 presenteerde de Commissie de Europese veiligheidsagenda. Deze agenda heeft als doel de uitwisseling van informatie te verbeteren, de operationele samenwerking uit te breiden en het wederzijds vertrouwen te vergroten. Dit alles met behulp van het hele scala aan EU-beleid en -instrumenten. De agenda is met name gericht op de aanpak van terrorisme, georganiseerde misdaad en cybercriminaliteit, aangezien dit gebieden zijn die onderling samenhangen en een sterke grensoverschrijdende dimensie hebben en waar het optreden van de EU daadwerkelijk van invloed kan zijn. De agenda legt ook de nadruk op het belang van de strafrechtelijke dimensie van de strijd tegen terrorisme en georganiseerde criminaliteit. De Commissie heeft in de agenda vijf prioriteiten gedefinieerd voor de justitiële respons op terrorisme. Een van deze prioriteiten is de ontwikkeling van doeltreffende deradicaliserings- en uitstapprogramma’s, zowel binnen als buiten de gevangenissen.

De door de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken op 15 en 16 juni 2015 goedgekeurde conclusies over de Hernieuwde strategie voor interne veiligheid voor de EU 2015-2020, bevestigden de inzet van de lidstaten op dit terrein. Deze conclusies bieden een basis voor samenwerking en gezamenlijke maatregelen in de komende vijf jaar. De prioriteiten voor actie omvatten de preventie van radicalisering in gevangenissen en de ontwikkeling van effectieve deradicaliserings- en uitstapprogramma’s.

Nadere informatie:

Website van het evenement

Programma

Netwerk voor voorlichting over radicalisering

Europese veiligheidsagenda

IP/15/5861