Europees burgerinitiatief zet de deur open voor directe democratie

Zou een moderne vorm van participatieve democratie de kloof tussen Europa haar burgers kunnen dichten? Het nieuwe Hervormingsverdrag van de EU - dat momenteel nog niet is aangenomen door de Ierse nee-stem in juni - geeft burgers initiatiefrecht. Het stelt burgers in staat om een verzoek in te dienen voor nieuwe EU-wetten of voor een herziening van bestaande wetten indien zij minstens één miljoen handtekeningen verzamelen.

De commissie Constitutionele zaken organiseerde onlangs een workshop over het burgerinitiatief met als doel om regels voor het initiatief te bespreken en een aanzet te geven voor het verslag hierover dat wordt voorbereid door Sylvia-Yvonne Kaufmann (GUE/NGL). Zij is van mening dat er een verduidelijking nodig is van de wettelijke status van het initiatief.

Maak de drempel niet te hoog

Professor Jürgen Meyer, een voormalig lid van de Bondsdag, en één van de initiatiefnemers van het burgerinitiatief, zei dat één miljoen handtekeningen een verzoek gewicht geeft en tegelijkertijd de drempel niet te hoog maakt. Verder vond hij dat de verzameling van de handtekeningen op onbureaucratische wijze moet gebeuren.

Een miljoen handtekeningen vertegenwoordigt 0,2% van de bevolking van de EU. Er was wat discussie over uit hoeveel landen de handtekeningen zouden moeten komen. Er werd ook besproken hoe lang de mensen de tijd zouden moeten hebben om handtekeningen te verzamelen voor een bepaald verzoek, of elektronische handtekeningen aanvaardbaar zijn en of mensen hun adres ook moeten geven.

Verder vonden een aantal niet-gouvernementele organisaties dat in de Unie woonachtige mensen uit derde landen ook moeten kunnen deelnemen.

Meer betrokkenheid bij de EU

De voorzitter van de commissie Constitutionele zaken, Jo Leinen (PES), zei dat het burgerinitiatief een middel is om het Europa van staten om te vormen tot een Europa van burgers. Hij hoopte dat het Hervormingsverdrag vóór de Europese parlementaire verkiezingen in juni volgend jaar zal worden goedgekeurd.

Kaufmann zei dat het initiatief geen massale petitie is maar een nieuw wettelijk instrument, het eerste dat voor participatieve democratie over landsgrenzen heen zorgt. Zij vond ook dat het de burgers zal aanmoedigen tot actieve deelname aan een vorm van directe democratie.

Tijdens de Europese top van regeringsleiders op 15 en 16 oktober zal de toekomst van het Hervormingsverdrag worden besproken.

Het verslag van Kaufmann wordt tegen januari verwacht.

REF.: 20081006STO38717