Inhoudelijke debat over Verdrag in Europees Parlement
Het Europees Parlement heeft met 525 tegen 115 stemmen zijn steun gegeven aan het Verdrag van Lissabon. Parlementsvoorzitter Pöttering verwelkomt de duidelijke uitslag en onderstreept dat de stemming met overweldigende meerderheid voor het Verdrag de vrije wil van de Europese burgers verwoordt, die door het EP worden vertegenwoordigd. Dit verdrag geeft de Unie de mogelijkheid om effectiever en democratischer te functioneren.
Het Parlement is van mening dat het Lissabonverdrag de parlementaire controle op de EU versterkt, de rechten van de burgers beter beschermt en het functioneren van de EU-instellingen verbetert. Het Parlement roept de lidstaten op het verdrag voor het eind van 2008 te ratificeren, op tijd voor de Europese verkiezingen van juni 2009.
Meer democratische controle
Het Lissabonverdrag maakt de Unie democratischer doordat het Europees Parlement en de nationale parlementen een grotere zeggenschap binnen de besluitvorming in de Europese Unie krijgen.
Met een paar uitzonderingen zal het verdrag het Europees Parlement en de Raad van Ministers met het nieuwe verdrag even grote zeggenschap geven bij het maken van Europese regels. Nationale parlementen zullen dan het recht krijgen bezwaar te maken tegen een voorstel van de Europese Commissie indien ze van mening zijn dat de subsidiariteitsregel niet is gerespecteerd.
Bovendien zal de Voorzitter van de Europese Commissie, die wordt voorgesteld door de Europese Raad op basis van de uitslag van de Europese verkiezingen, worden gekozen door het Europees Parlement.
Meer rechten en duidelijkheid voor de burgers
Het Parlement verwelkomt ook de versterking van de burgerrechten. Het betreft hier onder andere het EU-Handvest van Grondrechten, dat bindend wordt, het recht van initiatief om de Commissie te vragen voorstellen te doen en duidelijkheid over wat de EU wel of niet doet. Voor de constitutionele commissie biedt dit de garantie dat de Unie geen superstaat wordt. Dit onderstreept het belang van het respecteren van nationale soevereiniteit.
Grotere effectiviteit
Het Parlement verwelkomt ook de maatregelen die de Unie in staat stellen sneller te handelen. Meer gekwalificeerde meerderheid in de Raad (in plaats van unanimiteit) zal akkoorden tussen het Europees Parlement en Raad vergemakkelijken. Een verkiesbare voorzitter van de Europese Raad en een Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid moeten voor meer coherentie zorgen. Ten slotte zal de afschaffing van de pijlerstructuur en een betere definitie van EU-doelen inzake klimaatverandering, kinderrechten, energie, ruimte, toerisme, sport en volksgezondheid de Unie in staat stellen beter werk te leveren.
Zorgen over nationale uitzonderingen
Er is ook kritiek. De leden betreuren het verlaten van de constitutionele aanpak, zij het dat het Parlement erkent dat dit nodig is om overeenstemming te bereiken. Verder is er kritiek op de speciale arrangementen, die sommige lidstaten hebben verkregen op het terrein van politiesamenwerking, strafrecht en het Handvest van de Grondrechten.
Noodzaak burgers te infomeren
Het Parlement roept de lidstaten op hun engagement na te komen om ervoor te zorgen, dat het Verdrag voor 1 januari 2009 in werking treedt. Het Parlement wil dat er zo snel mogelijk een geconsolideerde versie van de Verdragen komt en roept de nationale autoriteiten op de burgers zo goed mogelijk te informeren over de doelstellingen en de inhoud van het Verdrag.
Debat
Richard CORBETT (PES, UK) onderstreept dat het Verdrag van Lissabon moet worden vergeleken met de huidige verdragen. Hij noemt het Verdrag van Lissabon een grote vooruitgang op het terrein van efficiëntie, democratie en rechten van de burger. Er zijn vele radicale verbeteringen. Met de controle door nationale parlementen en het Europees Parlement zal de Unie een democratische controle kennen, die zijn gelijken niet kent in om het even welke internationale organisatie in de wereld.
Iñigo MÉNDEZ DE VIGO (EVP-ED, ES) erkende dat het verlies van het grondwettelijk verdrag een verlies was voor sommigen en dat het Europees Parlement ook ambitieuzer was.
Lissabon is een politieke oplossing, waarin de essentiële punten van de grondwet zijn behouden. Refererend aan Kosovo, moet Europa volgens Méndez de Vigo klaar zijn om zijn rol te spelen. Ook moet de Unie de instrumenten krijgen om klimaatverandering, immigratie en nucleaire proliferatie aan te pakken. Met deze instrumenten kunnen we handelen als we de politieke wil hebben.
Namens de Raad
De Sloveense staatssecretaris voor Europese Zaken, Janez LENAR?I? benadrukte namens de Raad. Het Verdrag van Lissabon vereenvoudigt besluitvorming, vergroot transparantie en brengt de Unie dichterbij de burger. Het is ons gemeenschappelijk doel dat het Verdrag voor 1 januari 2009 in werking treedt, zegt LENAR?I?, maar het ratificatieproces is de soevereine verantwoordelijkheid van de lidstaten. Veel voorbereidingen zijn nodig voor de goede inwerkingtreding van het verdrag, maar we moeten ook geduld betrachten om niet op de ratificatie in de lidstaten vooruit te lopen, benadrukt LENAR?I?.
Namens de Commissie
Het is belangrijk de juiste dingen te doen, zegt vice-voorzitter van de Europese Commissie, Margot WALLSTRÖM, maar ook om de dingen juist te doen. Het Verdrag van Lissabon is een juiste stap naar democratie, transparantie en efficiency.
Tijdens het ratificatieproces zal de dialoog met de burger essentieel zijn. De Commissie zal effectief samenwerken met de nationale autoriteiten en Europees Parlement-bureaus in de lidstaten om de burgers te informeren over het Verdrag en over de uitdagingen waar de Unie mee geconfronteerd wordt.
Namens de adviserende commissies
Het Verdrag biedt volgens Thijs BERMAN (PES, NL) grote kansen voor de Unie op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. De Commissie krijgt een complementaire rol naast de lidstaten. Er komt effectieve coördinatie, waarom ook de OECD al had gevraagd. Armoedebestrijding wordt centraal gesteld en het Europees Ontwikkelingsfonds, waaruit tot nu toe de meeste Europese ontwikkelingssamenwerking wordt betaald, zal binnen de begroting van de Unie komen en dus onderhevig worden aan parlementaire controle van het Europees Parlement. Berman benadrukt wel dat een eigenstandige Europese Commissaris van groot belang blijft, ook met het Verdrag van Lissabon.
Fractiewoordvoerders
'Het Lissabonverdrag is erg belangrijk voor de dynamiek en het momentum voor Europa' zegt Joseph DAUL (EVP-ED, FR). Met meer democratie, zichtbaarheid en grotere invloed in de wereld en thuis zal de Unie grote uitdagingen aankunnen. Hij roept op tot snelle ratificatie en inwerkingtreding voor 2009.
Martin SCHULZ (PES, DE) kijkt 100 en 50 jaar terug en daarna 25 en 50 jaar vooruit. Hij concludeert dat Europa veel invloed gehad heeft en als het in de toekomst invloed wil houden, moet het samenwerken. Hij citeert François Mitterand, die heeft gezegd dat nationalisme tot oorlog leidt. Als we verdeeld blijven, hebben we het nakijken als China en India, een derde van de wereldbevolking, de handen ineen slaan. Eendracht maakt de landen sterk.
De wereld wacht op de Unie, die verenigd zijn rol kan spelen in de wereld, zegt Andrew DUFF (ALDE/ADLE, UK) De verbeterde wetgevingsregels zullen ook de kwaliteit van beleid van de Unie verbeteren. Duff bekritiseerde degenen die de klok wilden terug draaien naar de 19e eeuw. Ook had hij kritiek op de Britse regering die te bang was om zich sterk te maken voor het gehele verdrag en daarom maar voor opt-outs had gekozen.
Volgens Brian CROWLEY (UEN, IE) blijft de Unie mede dankzij dit verdrag vooruitgang maken de komende jaren. De economie zal het beter gaan doen en dus zal het leven van de mensen verbeteren. Door het buitenland wordt veel geïnvesteerd in Ierland. Europa heeft ook geweldig werk gedaan voor de vrede in Ierland Hij riep de Ieren op om voor het Verdrag te stemmen.
Volgens Johannes VOGGENHUBER (GROENEN/EVA, AT) is het verdrag van Lissabon het fundament van de eerste supranationale democratie ter wereld. We bouwen een sociale Unie met zijn eigen rechtspersoonlijkheid, aldus Voggenhuber. Maar de kracht van Europa is afgezwakt door de reactionaire politieke leiders van de lidstaten. Zij hebben de kracht uit Europa gehaald en de burgers niet soeverein gemaakt. Voor ons ligt de taak de geest van het verdrag in te vullen.
Mary Lou McDONALD (EVL/NGL, IE) benadrukte dat velen in het Parlement angst voor de kiezer en voor het referendum hadden. De stem voor het Lissabonverdrag is niet de stem voor de vrede, maar de stem voor hogere militaire uitgaven. Europa moet niet de weg op van de Verenigde Staten. Europa bewijst lippendienst aan sociale rechten, maar doet in de praktijk iets anders. Het Verdrag is een handvest voor liberalisering, volgens McDonald. Europa spreekt veel over ontwikkelingshulp, maar verplicht anderzijds de arme landen hun grenzen te openen voor Europese producten. Er komt geen extra aandacht voor milieu. 'De mensen zullen dit Verdrag niet steunen We moeten Europa hervormen op een manier die de mensen willen. Dit verdrag is slecht voor de gehele wereld', aldus McDonald.
Nigel Paul FARAGE (IND/DEM, UK) merkt op dat in het Parlement leugens worden verteld om geen referendum te hoeven houden. Deze tekst is in elk opzicht identiek aan de grondwet. Het is bovendien constitutioneel, zoals blijkt uit de rechtspersoonlijkheid. Het geeft bovendien het recht om op alle beleidsterreinen wetgeving te maken. 'U gebruikt totalitaire middelen en wil het volk niet horen. Burgers zullen wel zien wie de extremisten zijn', aldus Farage.
Overige sprekers
Europa wordt soms met kleine en soms met grote stappen gebouwd, stelt Jean-Luc DEHAENE (EVP-ED, BE). Hier is sprake van een 'qualitative jump', die vergelijkbaar is met het Verdrag van Maastricht toen de basis werd gelegd voor de politieke dimensie van de Unie. Met het Verdrag van Lissabon krijgt de Unie definitief zijn politieke dimensie, die het nodig heeft om als global actor op te treden in de wereld. Ook codecisie maakt de Unie een politiekere Unie. Het is nu tijd voor ratificatie en implementatie.
Lambert van NISTELROOIJ (EVP-ED, NL) onderstreept het belang van territoriale cohesie. Dankzij het verdrag kunnen we een impuls geven aan de economie, kennisoverdracht en werkgelegenheid in de gehele Unie. Nieuwe omstandigheden, nieuwe oplossingen.