Den Haag: stad van internationale gerechtigheid

Volgende week stemt het Parlement over een rapport betreffende Europol, de Europese politiedienst die zetelt in Den Haag. Deze stad heeft zich ontpopt als een voorvechter voor de zegeviering van het recht en internationale samenwerking op dit gebied. Naast het Internationaal Hof van Justitie is o.a. ook het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag gevestigd. Nadat we Berlijn en Lissabon nader hebben bekeken, is het nu de beurt aan Den Haag. Waarom kent het eigenlijk zoveel internationale instellingen?

Waarom Den Haag?

In 1899 en 1907 werden twee internationale vredesconventies in Den Haag gehouden, waar vergaderd werd over de wetten van oorlogvoering en conflictresolutie. Dit vormde de oorsprong van de internationale wetgeving. Daarvoor werden in Den Haag in 1893 en 1894 al internationale conferenties over privaatrecht gehouden, die resulteerden in een internationale organisatie die vandaag de dag meer dan 60 lidstaten telt, met inbegrip van alle EU-landen. Het ontwikkelt internationale overeenkomsten op het gebied van onder meer familiewetgeving, kinderbescherming en internationaal financieel en handelsrecht.

De positieve reacties op de conferenties in Den Haag legden de basis voor nieuwe internationale conferenties en de vestiging van internationale instellingen.

Internationaal Hof van Justitie

Een voorbeeld van een internationale instelling die zijn zetel kent in Den Haag is het Internationaal Hof van Justitie, het enige orgaan van de Verenigde Naties dat niet in New York is gevestigd. Het doel van het Hof is, op basis van internationale wetgeving, wettelijke geschillen te regelen die door de lidstaten van de VN worden voorgelegd. Ook kan het adviezen verstrekken aan de organen en de agentschappen van de VN.

Den Haag staat ook symbool voor de recente ontwikkeling van internationale wetgeving op het gebied van misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Zo is het Internationaal Strafhof in 2002 in Den Haag opgericht. Ook het Joegoslavië-tribunaal , dat de schending van internationaal humanitair recht gepleegd op het grondgebied van het voormalig Joegoslavië berecht, is gevestigd in Den Haag.

Europol en Eurojust

Het Verdrag van Maastricht van 1992 bepaalde de totstandbrenging van een gezamenlijke Europese politiedienst genaamd Europol. De werkzaamheden van Europol begonnen in januari 1994 als Europol Drugs Unit (EDU) en is sinds 1 juli 1999 volledig operationeel. In de aanstaande plenaire vergadering zal het EP een standpunt innemen betreffende de wijziging van de manier waarop Europol persoonsgegevens analyseert.

De Europese top in het Finse Tampere in 1999 was de eerste EU-top die alleen aan justitie en binnenlandse zaken was gewijd. Het doel was om voor de toenmalige 15 lidstaten een Europees asielbeleid te creëren en de bestrijding van grensoverschrijdende misdaad gezamenlijk aan te pakken. Hieruit kwam de oprichting voort van Eurojust, dat in Den Haag werd opgericht in 2002. Eurojust ondersteunt de samenwerking tussen de gerechtelijke autoriteiten in de hele EU in de strijd tegen grensoverschrijdende zware criminaliteit, zoals fraude en corruptie. 

Eveneens werd in 2004 de opvolger van het Tampere-programma, het Haags programma aangenomen voor de versterking van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht in de Europese Unie, goedgekeurd voor de periode 2005-2010.