Voorstelling programma Portugese voorzitterschap
Het Europees Parlement debatteert over de start van het Portugese EU-voorzitterschap. Het belangrijkste wapenfeit van het voorzitterschap moet de Intergouvernementele Conferentie worden, die moet leiden tot de aanvaarding van een gewijzigd EU-verdrag.
Namens de Raad
José SOCRATES wil de impasse in Europa beëindigen. Buiten de EU begrijpt men niet wat het probleem is. Niet alleen Europa zelf, maar de hele wereld heeft een sterker Europa nodig. De prioriteiten van het Portugese voorzitterschap zijn duidelijk: de hervorming van de Unie, de versterking van de economie en de bevordering van de EU als speler op het wereldtoneel.
Sócrates bedankt bondskanselier Merkel voor haar werk en het Europees Parlement omdat het altijd een duidelijk en positief standpunt heeft ingenomen. Nu volgt een moeilijke consultatieronde. Het mandaat van het Portugese voorzitterschap is niet om het mandaat dat de Europese Raad heeft gegeven te wijzigen, maar om dit om te zetten in een verdrag. Daarbij wil Portugal snel te werk gaan en de Intergouvernementele Conferentie (IGC) op 23 juli openen. Op die dag zal Portugal reeds een ontwerpverdrag voorleggen. Op 7 en 8 september zal een tussenstand worden opgemaakt waarna de IGC hopelijk op 18-19 oktober tijdens de informele Raad van Lissabon kan worden afgerond. Sócrates pleit ervoor dat het Europees Parlement met drie vertegenwoordigers bij de IGC aanwezig zal zijn.
Daarnaast moet Europa meer investeren in zijn moderniseringsagenda. De strategie van Lissabon uit 2000 blijft een prioriteit voor het voorzitterschap. In de lente van 2008 moet een nieuwe cyclus in de strategie worden goedgekeurd. Het Portugese voorzitterschap zal deze nieuwe cyclus voorbereiden. Ook moet Europa voorop blijven lopen op het gebied van energie en het klimaat. En er moet aandacht zijn voor het sociale Europa: of het nu gaat om de duurzaamheid van de pensioenen of 'flexicurity', het voorzitterschap zal hiermee bezighouden.
De strijd tegen het terrorisme en de georganiseerde criminaliteit is een andere prioriteit. Het is dringend nodig dat de post van voormalig EU-antiterrorismecoördinator Gijs de Vries opnieuw wordt ingevuld. Verder moet er een Europees immigratiebeleid komen dat geënt is op de bestrijding van illegale immigratie en de bevordering van legale immigratie.
Er ligt ook een taak voor het voorzitterschap op het gebied van het externe beleid, met name met betrekking tot de toekomst van Kosovo, de situatie in Darfur en de nucleaire ambities van Iran. Er zijn belangrijke toppen van de EU met India, China, Rusland, Brazilië, de VS, de mediterrane regio en Afrika. Ook de afronding van de Doharonde moet een prioriteit blijven voor de Unie. Er moet een tweede top met Afrika komen, na die in 2000 in Cairo. Het is onbegrijpelijk dat er zeven jaar lang niet op het hoogste niveau met Afrika gesproken is. Het is nodig een nieuw strategisch partnerschap met Afrika te ontwikkelen.
De grootste fout die Europa kan maken, is stil te blijven staan in een wereld die verandert.
EP-voorzitter Hans-Gert PÖTTERING (EVP-ED, DE) is blij met de toezegging dat het Europees Parlement met drie leden bij de IGC vertegenwoordigd zal zijn.
Fractiewoordvoerders
Joseph DAUL (EVP-ED, FR) is verheugd over de ambitie van het Portugese voorzitterschap voor een sterkere Unie in een betere wereld. Het succes van het Portugese voorzitterschap zal afhankelijk zijn van een sterke politieke wil en een convergentiestrategie, evenals van de medewerking van het Europees Parlement. Daarom moet het Parlement nauw betrokken worden bij de activiteiten en beslissingen van het voorzitterschap. Het akkoord van 21 en 22 juni bevat de voornaamste voorwaarden voor verdere vooruitgang. Als in 2009 de nieuwe tekst geratificeerd wordt, is Europa eindelijk slagvaardig. Terugkomen op de gedane beloften leidt tot het ineenstorten van Europa als een kaartenhuis.
Naast de constitutionele kwestie moet het Portugese voorzitterschap niet voorbij gaan aan de veiligheid van de Europese burgers. Het beginsel "ieder voor zich" moet verdwijnen; de veiligheid van de burger moet alles domineren. De post van anti-terrorisme coördinator mag dan ook niet veel langer vacant blijven. Daarnaast moet het voltooien en consolideren van de economische groei in Europa prioriteit krijgen. Het vrij verkeer van personen, goederen en diensten zal alleen omarmd worden door de Europese burgers als het een concrete verbetering oplevert in hun eigen leven. Ten slotte deelt de fractie de wens van het voorzitterschap om vooruitgang te boeken in de betrekkingen met Afrika en Brazilië. Ook het Europees nabuurschapbeleid met Oekraïne, Wit-Rusland, de Balkan en Rusland moet versterkt worden vanuit de Europese waarden.
Het mandaat dat de Europese Raad heeft gegeven voor de IGC was niet geheel wat Martin SCHULZ (PES, DE) wilde, maar meer zat er niet in. Het Portugese voorzitterschap moet wel begrijpen dat minder er ook niet in zit. De strategie van Lissabon kan niet worden gerevitaliseerd met een Europa van meerdere snelheden. De strategie moet ook meer sociale zekerheid opleveren.
De live earth concerten van het afgelopen weekend hebben laten zien hoe geëngageerd jongeren zijn voor een beter klimaat. Dit is nu bij uitstek een terrein waarop de EU moet laten zien wat ze waard is. Het is heel betekenisvol voor het lijden van de Afrikanen dat Afrika het meest te lijden heeft onder de klimaatverandering, terwijl het er het minst toe heeft bijgedragen.
Het programma van het Portugese voorzitterschap combineert duidelijke doelstellingen met ambitie, aldus Graham WATSON (ALDE/ADLE, UK). Niet alleen in Azië haalde de vrije markt miljoenen uit de armoede, in Europa zijn de afgelopen jaren vijftien miljoen mensen uit de armoede gekomen. Economische groei gegrond op banengroei in Europa moet de hoogste prioriteit krijgen. Daarom is Watson heel blij met de opening van het debat over flexicurity. Het systeem van sociale bescherming en uitkeringen moet opengebroken worden. Het Europese sociale model moet werknemers beschermen en niet slecht werkende bedrijven. Er moet een innovatieve en milieuvriendelijke economie worden gecreëerd met meer banen. Het is ook goed dat Afrika meer aandacht zal krijgen. Afrika is veel te lang een vergeten continent gebleven. Klimaatverandering, migratie en ziektes kunnen alleen aangepakt worden in samenwerking met dit continent. De liberale fractie zal waakzaam blijven tegen het eroderen van de burgerlijke vrijheden die onze maatschappij onderbouwen. Ook moet het pakket waarover tijdens de IGC onderhandeld wordt, zoveel mogelijk intact blijven.
Brian CROWLEY (UEN, IE) geeft de Portugese premier mee dat de EU Afrikaanse staten moet aanmoedigen om meer samen te werken. Voor de IGC ligt er inderdaad een duidelijk mandaat.
Monica FRASSONI (GROENEN/EVA, IT) vindt "een sterker Europa voor een betere wereld" een prachtig motto. Er zijn drie dingen die ervoor zorgen dat dit in de komende zes maanden lukt. Ten eerste mag er bij de IGC geen ruimte zijn voor degenen die de overeengekomen tekst verder willen uitkleden. Ten tweede moet er tijdens de IGC en in de nieuwe tekst voldoende aandacht zijn voor het klimaat. Ten derde moet er voldoende ruimte worden gecreëerd voor het horen van de mening van het Parlement. Deze verdragshervorming zal trouwens niet de laatste zijn, omdat het EP de strijd voor de grondwet weer zal hervatten. Verder benadrukt Frassoni dat de agenda van Lissabon zal mislukken als de agenda voor de klimaatsverandering niet versterkt wordt. Er moet gekomen worden tot een klimaatpact, tegen de opwarming van de aarde en voorzien van sanctiemechanismen, zoals ze in het stabiliteitspact ook gelden. Er moet meer aandacht uitgaan naar energiebesparing en naar hernieuwbare energiebronnen. Het mystieke beeld dat de Braziliaanse president Lula schetst van biobrandstof als groen goud is helemaal niet goed. De ontbossing als gevolg van het verbouwen van gewassen voor biobrandstof is buiten de agenda gebleven, evenals Europees onderzoek op het gebied van biobrandstoffen. Ten slotte is Frassoni het niet eens met de druk die de EU via het ontwikkelingsfonds uitoefent op een aantal Afrikaanse landen om het akkoord te ondertekenen. Er zijn veel Afrikaanse burgers die tegen de opening van de markten zijn, omdat die hun eigen deelname aan de arbeidsmarkt beperkt.
Ilda FIGUEIREDO (EVL/NGL, PT) ziet een verloren kans voor een eerlijker verdeling van de welvaart. De belangrijkste voorstellen zijn neoliberaal. Er moeten openbare investeringen worden gestimuleerd om kleine bedrijven te ondersteunen en de armoede aan te pakken. De 'flexiveiligheid' is eigenlijk een aantasting van de solidariteit. Ook internationaal moet solidariteit het leidend principe zijn. Figueiredo is het niet eens met een verdrag dat zeker niet in het belang is van de werknemer.
Patrick LOUIS (IND/DEM, FR) vraagt zich af hoe de Europese leiders kunnen stellen dat de nieuwe verdragstekst beantwoordt aan de Nederlandse en Franse wensen als er geen nieuw referendum uitgeschreven wordt. Als we niet willen dat de Europese burgers zich afkeren van de Europese politiek, moet er een echte hervorming komen, met een referendum.
Bruno GOLLNISCH (ITS, FR) steunt de ambitie om te werken aan oplossingen in Afrika. Maar een externe politiek moet zich onderscheiden van de hegemonistische politiek van de supermachten om legitiem te kunnen zijn. Een ongebreideld vrijhandelssysteem leidt tot sociale dumping. De IGC is een handboek van kiezersbedrog. De inhoud van een verworpen verdrag komt via de achterdeur weer binnen. Al datgene wat de volkeren niet hebben gewild, komt weer terug. Portugal, wordt geen medeplichtige aan het verdwijnen van uw en onze naties.
Overige sprekers
Annemie NEYTS-UYTTEBROECK (ALDE/ADLE, BE) dankt het Portugese voorzitterschap voor de toezegging van een uitgebreidere samenwerking met het EP. Neyts is verheugd met de aankondiging van de EU-Afrikatop en de EU-Braziliëtop. In het geval van de EU-Afrikatop kan het echter niet zo zijn dat Europese sancties zomaar "tussen haakjes worden geplaatst." Op zo'n top is geen plaats voor een regeringsleider die zijn eigen bevolking in miserie stort. Neyts wenst het voorzitterschap veel geluk met de EU-Braziliëtop. Het is goed dat de banden tussen de EU en Latijns-Amerika aangehaald worden. In de brochure van het Portugese voorzitterschap stond dat het de bedoeling heeft een bijdrage te leveren aan ontwapening en non-proliferatie. Neyts wil graag meer uitleg hierover. Tot slot kaart ze een kwestie aan die tot nu toe nog niet aan bod is gekomen in het debat, namelijk de crisis in het Midden-Oosten en Palestina. Neyts hoopt dat het Portugese voorzitterschap een concrete bijdrage aan de oplossing van deze crisis kan leveren.