Commissie infrastructuur: Kamer eerder bij besluitvorming betrekken en instelling controlebureau

De Tweede Kamer moet eerder worden betrokken bij de besluitvorming rond grote projecten. Ook moet de Tweede Kamer een eigen controlebureau krijgen dat de voortgang van grote projecten kan volgen. Dat zijn de belangrijkste aanbevelingen van de tijdelijke commissie Infrastructuurprojecten, die vandaag haar eindrapport presenteerde.

De Tweede Kamer stelde in november 2003 deze commissie in naar aanleiding van steeds weer opnieuw duurder wordende infrastructuurprojecten zoals de Betuweroute en de HSL-Zuid. Ook de Algemene Rekenkamer publiceerde kritische rapporten. De commissie moest aan de hand van lopende projecten als de Betuweroute en de HSL-Zuid proberen een kader te schetsen waarin de rol bij de besluitvorming en de controle van de Tweede Kamer verbeterd zou kunnen worden.

Daartoe verhoorde de commissie in september 2004 tientallen ambtenaren, politici en deskundigen. Daaruit bleek onder meer dat

• - 

  de Tweede Kamer stelselmatig niet juist en niet volledig van goede informatie was voorzien
• - 

  ministers al dan niet bewust de Tweede Kamer verkeerd hadden voorgelicht
• - 

  Tweede-Kamerleden, met name van coalitiepartijen, te veel op het kompas van de minister voeren
• - 

  de rol van het ministerie van Verkeer en Waterstaat te overheersend was geweest
• - 

  kritische rapporten en alternatieven bewust werden achter gehouden.

Al met al wordt in het rapport een beeld geschapen van een Tweede Kamer die buitenspel stond, ambtenaren die in onderonsjes miljarden verdeelden waarna het kabinet plannen ging smeden. Tweede-Kamerleden werden met voldongen feiten geconfronteerd en namen vervolgens genoegen met gebrekkige informatie.

De commissie doet naast het al genoemde onderzoeksbureau onder meer de volgende aanbevelingen:

• - 

  de Tweede Kamer moet aan het begin van het traject grote projecten kunnen goed- of afkeuren
• - 

  de rol van de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer moet worden versterkt
• - 

  het geldende spreekverbod van ambtenaren moet worden opgeheven waardoor Kamerleden in hun zoektocht naar informatie weer en meer contact kunnen hebben met ambtenaren
• - 

  er moet een nieuw protocol voor de informatie-uitwisseling tussen ministeries en Kamer komen om te voorkomen dat de Kamer wordt overladen met onbenullige informatie en belangrijke informatie wordt onthouden
• - 

  er moet overeenstemming bestaan over onderzoeksmethodes, zodat een 'rapporten-oorlog' voorkomen wordt
• - 

  professionaliseer ambtenaren en voorkom mismanagement
• - 

  bevorder cultuuromslag van Tweede-Kamerleden om regering kritisch te bejegenen.

Als gevolg van het verschijnen van het rapport is de zogenaamde Zuiderzeelijn, een hogesnelheidslijn tussen Amsterdam en Groningen via Lelystad en Heerenveen, op losse schroeven komen te staan.

bron: anp, de Volkskrant