Parlementaire enquête naar de aanpak van de coronapandemie

Op 4 november 2021 besloot de Tweede Kamer een parlementaire enquête te organiseren over de aanpak van de coronapandemie. Het doel van deze enquête is tweeledig: enerzijds is de enquête bedoeld om te leren van de ervaringen uit de corona-aanpak, anderzijds wil de Tweede Kamer aan de hand van de enquête een evaluatie plegen van alle aspecten van het beleid, de keuzes en van de betrokken actoren.

Het besluit tot de enquête kwam voort uit motie 29 295 nr. 1470, met Aukje de Vries (VVD) als eerste ondertekenaar. De Tweede Kamer nam de motie unaniem aan. Met deze motie is het presidium verzocht om een voorbereidingsgroep in te stellen om de parlementaire enquête voor te bereiden. Deze commissie zal ook de onderzoeksopdracht moeten afbakenen.

Op 28 juni 2022 stelde de Tweede Kamer een commissie in, die de enquête gaat voorbereiden. Het onderzoek gaat 34 maanden duren. De openbare verhoren starten in het voorjaar van 2025 en het rapport wordt verwacht in het voorjaar van 2026.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Achtergrond

De coronapandemie hield Nederland vanaf februari 2020 in haar greep. De pandemie leidde ertoe dat er in de politiek moeilijke keuzes gemaakt moesten worden, veelal op basis van beperkte kennis over het virus. Coronamaatregelen behelsden niet alleen het voorkomen van verspreiding van het virus, maar ook het in stand houden van de zorg en het opvangen van de economische gevolgen van de pandemie.

Bij de totstandkoming van dit beleid waren verschillende actoren betrokken: niet alleen de regering en Staten-Generaal, maar bijvoorbeeld ook het Outbreak Management Team (OMT), het RIVM, verschillende adviesorganen, het veiligheidsberaad/de veiligheidsregio's en ziekenhuizen.

Het doel van deze parlementaire enquête is het beleid en de rol van al deze actoren te onderzoeken, zodat lessen kunnen worden getrokken voor de toekomst.

2.

Ontwikkelingen

In april 2023 brachten leden van de voorbereidende enquêtecommissie naar buiten dat het onderzoek meerdere jaren in beslag zal nemen. Naar verwachting zou de commissie tot mei 2025 bezig zijn met dossieronderzoek en niet-openbare interviews. Daarna zou het onderzoek pas te volgen zijn voor de buitenwereld.

Op 25 mei 2023 heeft de commissie het onderzoeksvoorstel gepubliceerd. De parlementaire enquête zal 34 maanden duren en is opgedeeld in vier fasen. Het onderzoek wordt opgeknipt in de volgende zeven thema's:

  • 1. 
    Doelen, strategie en crisisorganisatie
  • 2. 
    Besluitvorming over crisisbestrijding en zorg
  • 3. 
    Afwegingen van het kabinet tussen volksgezondheid en andere grondrechten
  • 4. 
    Rol van adviseurs en omgang met maatschappelijke groepen en critici
  • 5. 
    Communicatie van kabinet en crisisorganisatie
  • 6. 
    Rol van de Tweede Kamer
  • 7. 
    Lerend vermogen en lessen voor de toekomst

De openbare verhoren starten in februari 2025, de commissie heeft voorgesteld om de komende anderhalf jaar eerst te benutten voor dossieronderzoek en besloten voorgesprekken. De planning ziet er als volgt uit:

 

Fase

Activiteiten

Tijdvak

Dossieronderzoek

vorderen informatie en documenten

werving en selectie

dossieronderzoek

reconstructie en tussenrapportage

Mei 2023 – feb 2024

Besloten voorgesprekken

voorbereiding gesprekken

Mrt 2024 – jan 2025

uitvoering besloten voorgesprekken

 

tweede tussenrapportage

 

Openbare verhoren

voorbereiding

Feb 2025 – sep 2025

 

uitvoering openbare verhoren

 

Rapportage

opstellen eindrapportage, inclusief conclusies en aanbevelingen

Okt 2025 – feb 2026

3.

Feitelijke gegevens

indiener(s)

De Vries, Hijink, Paternotte, Kuiken, Van den Berg, Westerveld, Bikker, Van der Staaij

datum aanvaarding voorstel door TK

04-11-2021

periode openbare verhoren

-

duur (van voorstel Tweede Kamer

tot eindverslag enquête commissie)

-

datum eindverslag

-

aantal gehoorde getuigen/deskundigen

-

Kamerdossier

25295 - Infectieziektebestrijding