COM - documenten - VERSLAG VAN DE COMMISSIE OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN 2018

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 16.12.2019 COM(2019) 638 final

VERSLAG VAN DE COMMISSIE

OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN 2018

{SWD(2019) 441 final}

NL NL

VERSLAG VAN DE COMMISSIE

OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN 2018

Overeenkomstig artikel 10, lid 2, van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten

de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren 1 (hierna de “comitéprocedureverordening” genoemd), presenteert de Commissie het jaarverslag over de

werking van de comités in 2018.

Dit verslag bevat een overzicht van de ontwikkelingen in het comitéproceduresysteem in 2018 en een samenvatting van de activiteiten van de comités. Het gaat vergezeld van een werkdocument van de diensten van de Commissie met gedetailleerde statistieken over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités.

• 1. 

  O VERZICHT VAN DE ONTWIKKELINGEN IN HET COMITÉPROCEDURESYSTEEM IN 2018

1.1. Algemene ontwikkeling

Zoals in het jaarverslag over 2013 2 wordt beschreven, zijn alle in het “oude” comitéprocedurebesluit 3 vastgelegde comitéprocedures, met uitzondering van de

regelgevingsprocedure met toetsing (RPT), automatisch aangepast aan de nieuwe comitéprocedures waarin de comitéprocedureverordening voorziet.

In 2018 werkten de zogeheten comitologiecomités bijgevolg volgens de in de comitéprocedureverordening vastgelegde procedures, te weten de raadplegingsprocedure (artikel 4) en de onderzoeksprocedure (artikel 5), naast de in artikel 5 bis van het comitéprocedurebesluit vastgelegde regelgevingsprocedure met toetsing.

In punt 27 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven 4 wordt

gewezen op de noodzaak om de regelgevingsprocedure met toetsing aan te passen:

“De drie instellingen erkennen de noodzaak om alle bestaande wetgeving aan te passen aan

het bij het Verdrag van Lissabon ingevoerde rechtskader, en met name de noodzaak om hoge prioriteit te verlenen aan de snelle aanpassing van alle basishandelingen die nog verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing. De Commissie dient uiterlijk eind 2016

voorstellen in met betrekking tot die laatstgenoemde aanpassing.”

Overeenkomstig de verbintenis daartoe heeft de Commissie een voorstel vastgesteld om de basishandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan te passen aan

1 Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 tot

vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (PB L 55 van

28.2.2011, blz. 13).

2 Verslag van de Commissie over de werking van de comités in 2013 (COM(2014) 572 final).

3 Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de

uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden (PB L 184 van 17.7.1999, blz. 23), zoals gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG (PB L 200 van 22.7.2006, blz. 11) (geconsolideerde

versie te vinden in PB C 255 van 21.10.2006, blz. 4).

4 Interinstitutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de

Europese Commissie van 13 april 2016 over beter wetgeven (PB L 123 van 12.5.2016, blz. 1).

de verdragsbepalingen inzake gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen 5 . Ook

heeft zij een tweede voorstel vastgesteld, dat specifiek betrekking heeft op de aanpassing van

de basishandelingen op het gebied van justitie 6 . De interinstitutionele onderhandelingen over

het eerste dossier zijn gedeeltelijk afgerond. De wetgever heeft ingestemd met de aanpassing

van 64 van de betrokken basishandelingen 7 , terwijl de onderhandelingen over de resterende

handelingen en over de handelingen op het gebied van justitie zullen worden voortgezet. Wanneer een handeling waarin naar de regelgevingsprocedure met toetsing wordt verwezen, wordt aangepast aan de bepalingen inzake gedelegeerde handelingen, speelt het desbetreffende comité geen rol meer en worden de betrokken gedelegeerde handelingen vervolgens opgesteld met de hulp van deskundigengroepen.

De Commissie heeft op 26 februari 2016 een verslag over de tenuitvoerlegging van

Verordening (EU) nr. 182/2011 8 vastgesteld. In dat verslag kwam de Commissie tot de

conclusie dat het algemene rechtskader voor de comitéprocedure goed functioneert. Er werd

echter ook gewezen op het feit dat de stemmingsuitkomst “geen advies” tot politieke

problemen kan leiden, vooral op een aantal zeer gevoelige gebieden zoals de toelating van genetisch gemodificeerde organismen. De Commissie heeft vervolgens op 14 februari 2017 een voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van

Verordening (EU) nr. 182/2011 vastgesteld 9 . Dit voorstel bepleit een aantal gerichte wijzigingen van de procedures in het comité van beroep om de “geen advies”-resultaten op

gevoelige gebieden aan te pakken. Dit dossier is momenteel echter geblokkeerd in de interinstitutionele onderhandelingen.

De onderhandelingen tussen de drie instellingen zijn afgerond wat betreft niet-bindende criteria voor de toepassing van de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, dat wil zeggen de afbakening van gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen. De definitieve tekst van de afbakeningscriteria is op 3 juli 2019 in

het Publicatieblad bekendgemaakt 10 .

In haar mededeling “Betere regelgeving voor betere resultaten – Een EU-agenda” van mei

2015 verbond de Commissie zich ertoe om de ontwerpen van gedelegeerde handelingen en de ontwerpen van belangrijke uitvoeringshandelingen gedurende vier weken voor feedback openbaar te maken, zodat belanghebbenden hun opmerkingen kenbaar kunnen maken. In 2018 werden 165 dergelijke ontwerpen openbaar gemaakt met het oog op feedback van het

publiek op de website “Geef uw mening” 11 van de Commissie.

5 Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal

rechtshandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016) 799).

6 Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal

rechtshandelingen op het gebied van justitie die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016) 798).

7 Verordening (EU) 2019/1243 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 tot aanpassing

van een aantal rechtshandelingen die voorzien in het gebruik van de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

(PB L 198 van 25.7.2019, blz. 241).

8 Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de tenuitvoerlegging van

Verordening (EU) nr. 182/2011 (COM(2016) 92).

9 Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening

(EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie

controleren (COM(2017) 85).

10 Interinstitutioneel akkoord betreffende niet-bindende criteria voor de toepassing van de artikelen 290 en

291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB C 223 van 3.7.2019, blz. 1).

11 https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say_nl

1.2. Ontwikkeling van de rechtspraak

Het Gerecht heeft in zijn arrest van 13 december 2018 in de gevoegde zaken T-339/16, T- 352/16 en T-391/16 de kwestie van de essentiële onderdelen van de basishandeling

behandeld. Het Gerecht onderzocht of de emissiegrenswaarden voor auto’s moesten worden

beschouwd als een essentieel onderdeel van de basishandeling dat de Commissie niet mocht wijzigen, ook al waren die grenswaarden vastgesteld in een bijlage bij de basishandeling. In de onderhavige zaak beoordeelde het Gerecht de overwegingen en het dispositief van de basishandeling en stelde het vast dat de in de bijlage bij de basishandeling opgenomen

emissiegrenswaarden een essentieel onderdeel en “zelfs het centrale onderdeel” van de

handeling vormen, aangezien alle andere bepalingen van de handeling alleen bedoeld zijn om ervoor te zorgen dat die grenswaarden worden nageleefd, en geen enkele bepaling de Commissie uitdrukkelijk de bevoegdheid verleent om de grenswaarden te wijzigen.

• 2. 

  O VERZICHT VAN DE ACTIVITEITEN

2.1. Aantal comités en vergaderingen

Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen enerzijds de comitologiecomités en anderzijds andere entiteiten, met name de door de Commissie zelf ingestelde

“deskundigengroepen”. De deskundigengroepen bieden de Commissie expertise 12 bij het

formuleren en uitvoeren van het beleid en het opstellen van gedelegeerde handelingen, terwijl de comitologiecomités de Commissie bijstaan bij de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden die haar bij wettelijke basisrechtshandelingen zijn toegekend. In dit verslag worden alleen de comitologiecomités behandeld. Het aantal actieve comitologiecomités in de periode van 1 januari tot en met 31 december 2018 is berekend per beleidsterrein (zie tabel I). Ter vergelijking worden ook de gegevens van het vorige jaar (stand van zaken op 31 december 2017) vermeld. Subcomités en verschillende samenstellingen van comités worden niet afzonderlijk geteld, aangezien die onder een bepaald comité vallen.

TABEL I – T OTAAL AANTAL COMITÉS

Beleidsterrein 2017 2018

AGRI (Landbouw en Plattelandsontwikkeling) 12 11

BUDG (Begroting) 2 2

CLIMA (Klimaatactie) 5 5

CNECT (Communicatienetwerken, Inhoud en Technologie) 7 7

DEVCO (Internationale Samenwerking en Ontwikkeling) 5 5

DIGIT (Informatica) 1 1

EAC (Onderwijs en Cultuur) 2 2

ECFIN (Economische en Financiële Zaken) 1 1

ECHO (Humanitaire Hulp en Civiele Bescherming) 2 2

EMPL (Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie) 5 5

ENER (Energie) 13 13

ENV (Milieu) 30 30

ESTAT (Eurostat) 4 4

FISMA (Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie) 8 8

FPI (Dienst Instrumenten voor het buitenlands beleid ) 4 4

GROW (Interne Markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf) 42 44

HOME (Migratie en Binnenlandse Zaken) 13 13

JUST (Justitie en Consumentenzaken) 23 25

MARE (Maritieme Zaken en Visserij) 3 3

12 Nadere informatie is te vinden op: https://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?Lang=NL .

MOVE (Mobiliteit en Vervoer) 31 31

NEAR (Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen) 3 3

OLAF (Europees Bureau voor fraudebestrijding) 1 1

REGIO (Regionaal Beleid en Stadsontwikkeling) 1 1

RTD (Onderzoek en Innovatie) 5 7

SANTE (Gezondheid en Voedselveiligheid) 17 17

SG (Secretariaat-generaal) 3* 3*

TAXUD (Belastingen en Douane-unie) 11 13

TRADE (Handel) 13 14

TOTAAL: 267 275

• * 

  Met inbegrip van het comité van beroep (in het comitologieregister wordt het comité van beroep aangemerkt als comité onder de verantwoordelijkheid van het secretariaat-generaal; in de praktijk wordt het door alle betrokken diensten beheerd).

In 2018 konden de comitologiecomités in het algemeen worden uitgesplitst volgens het soort procedure dat zij volgden (raadplegingsprocedure, onderzoeksprocedure, regelgevingsprocedure met toetsing — zie tabel II). Een aantal comités heeft meerdere procedures toegepast. Deze comités worden apart vermeld naast de comités die slechts één

procedure hebben toegepast.

TABEL II - A ANTAL COMITÉS VOLGENS PROCEDURE

Soort procedure

Raadplegingsprocedure Onderzoeksprocedure Regelgevingsprocedure Verscheidene met toetsing procedures TOTAAL:

AGRI 0 6 0 5 11

BUDG 0 1 0 1 2

CLIMA 0 1 0 4 5

CNECT 0 3 0 4 7

DEVCO 0 2 0 3 5

DIGIT 0 0 0 1 1

EAC 0 1 0 1 2

ECFIN 0 0 0 1 1

ECHO 0 1 0 1 2

EMPL 0 0 0 5 5

ENER 3 5 2 3 13

ENV 0 9 5 16 30

ESTAT 0 2 0 2 4

FISMA 0 1 2 5 8

FPI 0 3 0 1 4

GROW 3 11 4 26 44

HOME 2 7 0 3 12

JUST 7 7 4 7 25

MARE 0 1 0 2 3

MOVE 3 8 4 16 31

NEAR 1 1 0 1 3

OLAF 0 1 0 0 1

REGIO 0 0 0 1 1

RTD 0 6 0 1 7

SANTE 0 7 0 10 17

SG 0 2 0 1 3*

TAXUD 1 10 0 2 13

TRADE 3 4 0 7 14

TOTAAL: 23 100 21 130 274

• * 

  Met inbegrip van het comité van beroep.

Het aantal comités is niet de enige indicator voor het beoordelen van de activiteit in het kader

van de comitéprocedure. Uit het aantal vergaderingen en het aantal schriftelijke procedures 13

in 2018 blijkt eveneens hoe actief de verschillende comités in het algemeen zijn geweest, op sectorniveau en individueel (zie tabel III).

13 De stemming in een comité kan tijdens een gewone vergadering plaatsvinden of, in naar behoren

gemotiveerde gevallen, via een schriftelijke procedure, overeenkomstig artikel 3, lid 5, van de comitéprocedureverordening.

TABEL III – A ANTAL VERGADERINGEN EN SCHRIFTELIJKE PROCEDURES

Vergaderingen Schriftelijke procedures

Aantal comités

2017 2018 2017 2018

AGRI 90 95 17 16

BUDG 4 4 0 1

CLIMA 7 5 2 6

CNECT 17 15 11 12

DEVCO 17 18 9 16

DIGIT 1 2 0 0

EAC 6 6 1 1

ECFIN 3 2 0 0

ECHO 4 4 3 4

EMPL 6 4 1 1

ENER 6 11 5 6

ENV 29 30 13 12

ESTAT 6 5 2 3

FISMA 10 3 18 16

FPI 2 6 0 3

GROW 70 64 34 16

HOME 28 39 29 22

JUST 10 10 5 7

MARE 4 4 10 11

MOVE 54 53 35 31

NEAR 8 9 19 7

OLAF 0 0 0 0

REGIO 1 2 2 0

RTD 57 53 246 218

SANTE 108 100 494 430

SG 8* 6* 1* 0

TAXUD 33 36 29 21

TRADE 27 29 38 24

TOTAAL: 616 620 1 024 880

• * 

  Vergaderingen/schriftelijke procedure van het comité van beroep

2.2. Aantal adviezen en uitvoeringshandelingen/-maatregelen

Zoals gebruikelijk worden in dit verslag totaalcijfers vermeld over de formele adviezen van de comités en de later door de Commissie vastgestelde uitvoeringshandelingen

en -maatregelen 14 . Deze gegevens geven de concrete output van de comités weer (zie tabel

IV).

Het Europees Parlement en de Raad hebben het recht van controle uit hoofde van artikel 11 van de comitéprocedureverordening. In 2018 heeft het Europees Parlement negen resoluties aangenomen op grond van artikel 11 van de comitéprocedureverordening. De Raad heeft dergelijke resoluties niet aangenomen.

14 Er kunnen overigens verschillen bestaan tussen het aantal adviezen en het aantal

uitvoeringshandelingen en -maatregelen in een bepaald jaar. De redenen hiervoor worden in de inleiding bij het werkdocument van de diensten van de Commissie uiteengezet.

TABEL IV – A ANTAL ADVIEZEN EN VASTGESTELDE UITVOERINGSHANDELINGEN /-

MAATREGELEN

Regelgevingsprocedure met

Adviezen 15 Vastgestelde uitvoeringshandelingen toetsing – vastgestelde

maatregelen

2017 2018 2017 2018 2017 2018

AGRI 142 146 137 145 0 5

BUDG 7 4 5 6 0 0

CLIMA 11 14 3 14 4 1

CNECT 19 19 18 15 0 0

DEVCO 53 67 54 66 0 0

DIGIT 1 1 1 1 0 0

EAC 5 6 4 6 0 0

ECFIN 3 2 3 2 0 0

ECHO 7 6 6 7 0 0

EMPL 7 4 5 5 1 0

ENER 8 7 7 4 0 0

ENV 31 31 16 14 18 11

ESTAT 9 9 4 8 6 3

FISMA 22 18 7 5 0 6

FPI 4 5 2 5 0 0

GROW 104 77 83 53 24 15

HOME 76 74 68 61 0 0

JUST 10 10 6 8 0 0

MARE 20 17 17 15 0 0

MOVE 59 61 50 57 4 11

NEAR 74 86 74 86 0 0

OLAF 0 0 0 0 0 0

REGIO 2 4 0 2 0 0

RTD 248 225 176 159 0 0

SANTE 803 629 753 603 56 38

SG* 16 12 17 11 0 0

TAXUD 79 56 85 57 0 0

TRADE 86 59 86 52 0 0

TOTAAL: 1906 1633 1687 1456 113 90

• * 

  Met inbegrip van adviezen van het comité van beroep en vastgestelde handelingen.

2.3. Vergaderingen van het comité van beroep

Het comité van beroep heeft in de loop van 2018 zes keer vergaderd en twaalf ontwerpuitvoeringshandelingen besproken (op het gebied van gezondheidsen consumentenbeleid, mobiliteit en vervoer) die door de Commissie waren voorgelegd. Het comité van beroep heeft in geen van de twaalf gevallen een advies uitgebracht. De Commissie heeft in 2018 na dit uitblijven van advies besloten elf uitvoeringshandelingen vast te stellen.

2.4. Gebruik van de regelgevingsprocedure met toetsing

Zoals in punt 1 al werd vermeld, heeft de hervorming van de comitéprocedure van 2011 geen gevolgen gehad voor de regelgevingsprocedure met toetsing. Deze procedure kan in het kader van nieuwe wetgeving niet meer worden gebruikt, maar is nog steeds onderdeel van een groot aantal bestaande basishandelingen. Zolang die niet zijn aangepast, zal de procedure krachtens die handelingen verder worden toegepast. In 2018 werden 90 maatregelen vastgesteld overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing (zie tabel V). Het vetorecht werd eenmaal gebruikt, door het Europees Parlement. Ter vergelijking: in 2017 werd het vetorecht eveneens één keer gebruikt.

15 Een stemuitslag die tot “geen advies” leidt, wordt bij het totale aantal adviezen meegeteld.

TABEL V – A ANTAL VOLGENS DE REGELGEVINGSPROCEDURE MET TOETSING

VASTGESTELDE MAATREGELEN

Regelgevingsprocedure met Veto van het Europees Veto van de Raad tegen toetsing – vastgestelde Parlement tegen vaststelling vaststelling van

maatregelen van ontwerpmaatregelen ontwerpmaatregelen AGRI 5 0 0

BUDG 0 0 0

CLIMA 1 0 0

CNECT 0 0 0

DEVCO 0 0 0

DIGIT 0 0 0

EAC 0 0 0

ECFIN 0 0 0

ECHO 0 0 0

EMPL 0 0 0

ENER 0 0 0

ENV 11 0 0

ESTAT 3 0 0

FISMA 6 0 0

FPI 0 0 0

GROW 15 0 0

HOME 0 0 0

JUST 0 0 0

MARE 0 0 0

MOVE 11 0 0

NEAR 0 0 0

OLAF 0 0 0

REGIO 0 0 0

RTD 0 0 0

SANTE 38 1 0

SG 0 0 0

TAXUD 0 0 0

TRADE 0 0 0

TOTAAL: 90 1 0

• 3. 

  G EDETAILLEERDE INFORMATIE OVER DE ACTIVITEITEN VAN DE COMITÉS

Het bij dit verslag gevoegde werkdocument bevat gedetailleerde informatie over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités in 2018, uitgesplitst naar de verschillende betrokken diensten van de Commissie.

• 4. 

  C ONCLUSIE

Het Europees Parlement en de Raad wordt verzocht nota te nemen van dit verslag.