Europese Commissie: adequaatheidsbesluit met Japan brengt 's werelds grootste ruimte van veilig dataverkeer tot stand

De Commissie heeft vandaag het adequaatheidsbesluit met betrekking tot Japan vastgesteld. Daardoor kunnen persoonsgegevens, beschermd door sterke waarborgen, vrij tussen de EU en Japan worden uitgewisseld.

Dit was de laatste stap van een procedure die in september 2018 van start is gegaan. In het kader van de procedure heeft het Europees Comité voor gegevensbescherming (EDPB) advies uitgebracht en heeft een comité van vertegenwoordigers van de lidstaten van de EU instemming verleend. Het adequaatheidsbesluit wordt vanaf vandaag toegepast, tegelijk met een soortgelijk besluit van Japan.

Věra Jourová, commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: „Door dit adequaatheidsbesluit komt de grootste ruimte van veilig gegevensverkeer ter wereld tot stand. De gegevens van Europeanen worden, als zij naar Japan worden doorgegeven, beschermd door strenge privacynormen. Ons bedrijfsleven krijgt bevoorrechte toegang tot een markt van 127 miljoen consumenten. Investeren in privacy loont: deze regeling kan als model dienen voor toekomstige partnerschappen op dit belangrijke gebied en wereldwijd de norm stellen.”

Belangrijkste onderdelen van het adequaatheidsbesluit

Voordat de Commissie het adequaatheidsbesluit kon goedkeuren, moest Japan aanvullende waarborgen bieden om te garanderen dat gegevens die vanuit de EU worden doorgegeven, even goed worden beschermd als in Europa. Deze maatregelen omvatten onder meer:

• - 

  aanvullende regels die verschillen tussen de twee stelsels voor gegevensbescherming overbruggen. Deze aanvullende waarborgen zorgen er bijvoorbeeld voor dat gevoelige gegevens beter worden beschermd, dat personen hun individuele rechten beter kunnen uitoefenen en dat voor de doorgifte van EU-gegevens vanuit Japan naar andere landen strengere voorwaarden gelden. De aanvullende regels zijn bindend voor Japanse bedrijven die gegevens vanuit de EU invoeren, en kunnen worden afgedwongen door de Japanse onafhankelijke gegevensbeschermingsautoriteit (PPC) en de Japanse rechter;
• - 

  de Japanse regering heeft de Commissie garanties gegeven wat betreft de toegang die Japanse overheidsdiensten ten behoeve van rechtshandhaving en nationale veiligheid hebben tot persoonsgegevens. Dit gebruik van persoonsgegevens blijft beperkt tot wat noodzakelijk en evenredig is en is aan onafhankelijk toezicht onderworpen; ook zijn er doeltreffende verhaalsmogelijkheden;
• - 

  er is een klachtenmechanisme voor onderzoek en behandeling van klachten van Europese burgers over de toegang van de Japanse overheid tot hun gegevens. Dit nieuwe mechanisme wordt beheerd door en staat onder toezicht van de Japanse onafhankelijke gegevensbeschermingsautoriteit.

Het adequaatheidsbesluit is ook een aanvulling op de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Japan, die in februari 2019 in werking treedt. Daarmee krijgen Europese bedrijven toegang tot vrij verkeer van gegevens met een belangrijke handelspartner en tot een markt van 127 miljoen Japanse consumenten. De EU en Japan maken duidelijk dat in dit digitale tijdperk het ijveren voor strenge normen inzake de bescherming van privacy en persoonsgegevens en het bevorderen van internationale handel hand in hand moeten en kunnen gaan.

Volgende stappen

Het adequaatheidsbesluit en het equivalente besluit van Japanse zijde zijn met ingang van vandaag van toepassing.

Na twee jaar komt er een eerste gezamenlijke evaluatie om te beoordelen hoe de nieuwe regels functioneren. De evaluatie betreft alle aspecten van het adequaatheidsbesluit, met inbegrip van de toepassing van de aanvullende regels en de garanties voor de toegang die de overheid krijgt tot de gegevens. Vertegenwoordigers van het Europees Comité voor gegevensbescherming zullen meewerken aan de evaluatie waar het gaat om de toegang tot gegevens ten behoeve van rechtshandhaving en nationale veiligheid. Vervolgens wordt er om de vier jaar opnieuw een evaluatie uitgevoerd.

Achtergrond

De regeling waarbij Japan en de EU wederzijds voor een passende bescherming van persoonsgegevens zorgen, maakt deel uit van de strategie van de EU op het gebied van het internationale gegevensverkeer en gegevensbescherming. Zo is te lezen in de mededeling „Uitwisseling en bescherming van persoonsgegevens in een geglobaliseerde wereld” die de Europese Commissie in januari 2017 heeft uitgebracht.

Op 17 juli 2018 hebben de EU en Japan hun gesprekken over een wederzijds adequaat beschermingsniveau met succes afgerond (zie persbericht). Zij zijn overeengekomen elkaars stelsels voor gegevensbescherming als adequaat aan te merken. Daardoor kunnen persoonsgegevens nu veilig worden doorgegeven van de EU naar Japan en omgekeerd.

Commissievoorzitter Juncker en premier Abe hebben in juli 2017 afgesproken de nu in werking tredende adequaatheidsregeling tot stand te brengen. Een en ander is onderdeel van de wens van zowel de EU als Japan om in internationaal verband strenge normen voor gegevensbescherming te promoten (zie verklaring).

De verwerking van persoonsgegevens in de EU is gebaseerd op de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Die bevat een reeks instrumenten op basis waarvan persoonsgegevens naar derde landen kunnen worden doorgegeven, waaronder adequaatheidsbesluiten. De Europese Commissie heeft de bevoegdheid om te onderzoeken of een land buiten de EU persoonsgegevens op adequate wijze beschermt. Het Europees Parlement en de Raad kunnen de Europese Commissie verzoeken om adequaatheidsbesluiten te handhaven, te wijzigen of in te trekken.

Meer informatie

Ontwerp-adequaatheidsbesluit en daarmee samenhangende documenten

Factsheet over het adequaatheidsbesluit EU-Japan

Persbericht over de start van de procedure voor de vaststelling van het adequaatheidsbesluit (5 september 2018)

Persbericht over de conclusies van de gesprekken over een wederzijds adequaat beschermingsniveau (17 juli 2018)

Vragen en antwoorden over het adequaatheidsbesluit inzake Japan

Statement

IP/19/421