Een Europa dat ons beschermt: Commissie dringt aan op verdere maatregelen om mensenhandel uit te roeien

De Europese Commissie stelt vandaag haar tweede verslag voor over de vooruitgang bij de bestrijding van mensenhandel.

In het verslag wordt een stand van zaken opgemaakt van de maatregelen die sinds 2015 zijn genomen, wordt de aandacht gevestigd op de belangrijkste tendensen in mensenhandel en wordt een overzicht gegeven van de resterende uitdagingen waaraan de EU en de lidstaten prioriteit moeten geven.

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap: "Dit verslag toont aan dat we alleen door samen te werken ons kunnen beschermen tegen mensenhandel, en het uiteindelijk zelfs kunnen uitroeien. Ondanks de vooruitgang op bepaalde gebieden is het absoluut noodzakelijk een einde te maken aan de cultuur van straffeloosheid voor mensenhandelaars en misbruikers. De uitgebreide informatie over nationale en transnationale praktijken in dit verslag geeft aan welke koers moet worden gevolgd. De Commissie staat klaar om op alle mogelijke manieren steun te verlenen".

Myria Vassiliadou, EU-coördinator voor de bestrijding van mensenhandel: "De bevindingen van dit tweede verslag zijn bemoedigend, maar tegelijk ook verontrustend. Er is al veel verwezenlijkt, maar het moet onze einddoelstelling blijven om deze misdaad uit te roeien. Dat zijn we de slachtoffers verschuldigd. We beschikken op EU-niveau over een uitgebreid instrumentarium dat klaar staat om te worden toegepast en dat garandeert dat geen enkel slachtoffer onzichtbaar blijft."

Uit het verslag blijkt dat in 2015-2016 in de EU 20 532 mannen, vrouwen en kinderen als slachtoffers van mensenhandel zijn geregistreerd. Het werkelijke aantal is waarschijnlijk nog veel hoger, omdat veel slachtoffers onopgemerkt blijven. Vrouwen en meisjes zijn nog steeds het meest kwetsbaar (68 %); 23 % van alle geregistreerde slachtoffers van mensenhandel waren kinderen. Mensenhandel ten behoeve van seksuele uitbuiting is nog steeds de meest voorkomende vorm van mensenhandel (56 %), gevolgd door arbeidsuitbuiting (26 %). Het aantal vervolgingen (5 979) en veroordelingen (2 927) ligt nog steeds laag. Slechts 18 mensen werden veroordeeld omdat ze welbewust gebruik maakten van de diensten van slachtoffers van mensenhandel. Uit het verslag blijkt ook dat mensenhandel in sommige lidstaten toeneemt en zich meer richt op jongere slachtoffers en personen met een handicap. Opvallend is ook het gebruik van internet en sociale media om slachtoffers te vinden, en het toegenomen risico op mensenhandel in de context van migratie.

Hoewel er op bepaalde punten sprake is van beterschap, met name wat de grensoverschrijdende samenwerking betreft (zoals blijkt uit de gezamenlijke inspanningen van Europol en Eurojust), blijft dit fenomeen verder evolueren. Daarom heeft de Commissie een aantal prioritaire gebieden afgebakend waarop de lidstaten zich moeten focussen om mensenhandel effectief te bestrijden:

• - 

  de gegevensverzameling verbeteren: de lidstaten moeten de verzameling en registratie van gegevens verbeteren, met name gegevens over geslacht, leeftijd, vorm van uitbuiting, nationaliteit van de slachtoffers en mensenhandelaars, bijstand en bescherming;
• - 

  de cultuur van straffeloosheid bestrijden: de EU-regels maken het nu al mogelijk om personen die bewust gebruikmaken van de diensten van slachtoffers van mensenhandel, strafbaar te stellen, en de Commissie spoort de lidstaten aan om die bepalingen ten uitvoer te leggen in hun nationale wetten;
• - 

  een gecoördineerde aanpak bevorderen: de lidstaten moeten de transnationale rechtshandhaving en justitiële samenwerking blijven versterken, en tegelijk streven naar samenwerking met landen van buiten de EU;
• - 

  garanderen dat de slachtoffers toegang hebben tot de rechter: de lidstaten worden aangemoedigd uitvoering te geven aan nationale wetgeving door instrumenten ter beschikking te stellen die het mogelijk maken slachtoffers in een vroeg stadium te identificeren, hun toegang te bieden tot compensatie en te zorgen voor passende opleiding en capaciteitsopbouw voor personen die in het kader van hun beroep in contact kunnen komen met slachtoffers.

Sinds de bekendmaking van het eerste voortgangsverslag heeft de Commissie talrijke stappen ondernomen om mensenhandel aan te pakken. Zij zal de lidstaten blijven bijstaan in hun inspanningen, via zowel financiële steun als operationele maatregelen.

Achtergrond

Mensenhandel is een ernstige schending van de grondrechten en is uitdrukkelijk verboden krachtens het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. In de EU-richtlijn inzake de bestrijding van mensenhandel van 2011 is een aanpak gepresenteerd waarbij het slachtoffer centraal staat en aandacht gaat naar genderaspecten en een kindvriendelijke benadering. Deze richtlijn bevat robuuste bepalingen inzake de bescherming en ondersteuning van slachtoffers en de preventie en vervolging van het misdrijf. Volgens de richtlijn moeten de lidstaten verslag uitbrengen aan de EU-coördinator voor de bestrijding van mensenhandel, die vervolgens een bijdrage levert aan het tweejaarlijkse voortgangsverslag van de Commissie.

Op 4 december 2017 heeft de Commissie een mededeling gepubliceerd waarin zij haar prioritaire acties tegen mensenhandel heeft uiteengezet. Het vandaag voorgestelde verslag bevat een update van de acties in die mededeling, en de bevindingen van dit verslag zullen worden meegenomen in de verdere uitvoering van de mededeling. Het bevat ook een update van de toepassing van de EU-regels inzake verblijfstitels voor slachtoffers van mensenhandel (Richtlijn 2004/81/EG).

Meer informatie

Tweede verslag over de vorderingen die zijn gemaakt op het gebied van de bestrijding van mensenhandel (2018)

Werkdocument van de diensten van de Commissie

Studie: Gegevensverzameling over mensenhandel in de EU

Website van de Commissie: Samen ten strijde tegen mensenhandel

IP/18/6639