Staat van de Unie 2018: Commissie onthult plan voor doeltreffendere financiële architectuur ter ondersteuning van investeringen buiten de EU
De Europese Commissie presenteert acties voor een beter bestuursmodel en meer samenwerking tussen multilaterale en nationale actoren voor ontwikkeling.
Tijdens zijn toespraak over de Staat van de Unie stelde voorzitter Jean-Claude Juncker op 12 september 2018 een nieuwe Afrikaans-Europese alliantie voor duurzame investeringen en werkgelegenheid voor om ervoor te zorgen dat gericht wordt geïnvesteerd op de gebieden waar dat het belangrijkst is: vaardigheden en het scheppen van banen.
Daarvoor is behoefte aan een beter bestuursmodel en aan meer samenwerking tussen multilaterale en nationale actoren op het gebied van ontwikkeling in Europa. Daarom zet de Europese Commissie vandaag een aantal manieren uiteen om de uitdagingen en kansen op het gebied van investeringen in Afrika, de buurlanden van de EU en de rest van de wereld aan te pakken.
Deze omvatten oproepen tot gezamenlijke initiatieven tussen multilaterale en nationale actoren voor ontwikkeling en een versterkte Europese financiële architectuur die toelaat de ambities van het nieuw voorgestelde instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking (NDICI) waar te maken.
Voorzitter Jean-Claude Juncker: "De Europese Unie heeft indrukwekkende resultaten geboekt wat betreft het ondersteunen van investeringen buiten de EU. Maar wij kunnen nog veel meer verwezenlijken als wij doeltreffender en nauwer samenwerken. Wij hebben geen nieuwe instellingen of groepen wijze mannen nodig om onze doelstellingen te bereiken: wij hebben behoefte aan verstandige beslissingen die vlot worden genomen door te vertrouwen op onze bestaande structuren en partners. De Commissie is bereid haar rol te vervullen door de juiste richting te wijzen. De vele uitdagingen en kansen op het gebied van investeringen in Afrika, de buurlanden van de EU en de rest van de wereld kunnen niet wachten."
Vicevoorzitter Jyrki Katainen, verantwoordelijk voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen, voegt daaraan toe: "Wij moeten de financiële slagkracht van het externe optreden van de EU versterken. Het principe is eenvoudig. In navolging van het innovatieve model van het investeringsplan voor Europa zullen wij de beschikbare fondsen vermenigvuldigen door de EU-begroting en middelen van de EIB, de EBRD, de ontwikkelingsbanken van de lidstaten en de particuliere sector samen te brengen. Zo zullen wij meer kunnen investeren in programma's die groei, banen en ontwikkeling ondersteunen en de onderliggende oorzaken van migratie in onze buurlanden, Afrika en verder weg helpen aanpakken."
Commissaris voor Internationale Samenwerking en Ontwikkeling Neven Mimica: "Het stimuleren van openbare en particuliere investeringen in Afrika, de buurlanden en andere partners wereldwijd is van essentieel belang om te zorgen voor duurzame ontwikkeling, de stabiliteit te bevorderen en mondiale uitdagingen te boven te komen in een context van economische en politieke broosheid. De Commissie heeft met het recent voorgestelde instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking grote ambities op dit gebied. Ik ben ervan overtuigd dat de architectuur die wij vandaag voorstellen op korte termijn de beste en meest efficiënte manier is om onze ambitieuze voorstellen uit te voeren."
Dubbel werk voorkomen dankzij meer samenwerking
De Commissie heeft mogelijkheden in kaart gebracht voor nauwere samenwerking tussen de Europese Investeringsbank (EIB) als de bank van de EU, de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD) en nationale en regionale actoren op het gebied van ontwikkeling zodat zij elkaars respectieve ervaringen en deskundigheid kunnen benutten zonder dat de verscheidenheid op de markt verloren gaat. Eén dergelijk succesverhaal van bestaande coördinatie is het investeringskader voor de westelijke Balkan, waarin de Europese Investeringsbank en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling gezamenlijke partners zijn naast de Commissie, de Ontwikkelingsbank van de Raad van Europa en verschillende bilaterale donoren. Een dergelijk model kan navolging krijgen in andere sectoren. Eerder dan dat nieuwe structuren worden gecreëerd, moeten bestaande structuren worden benut, en moet de nadruk worden gelegd op synergieën en doeltreffender samenwerken. Om dit te bereiken kunnen bijvoorbeeld bestaande individuele financiële partnerinstellingen zich regionaal en thematisch specialiseren of kunnen gezamenlijke initiatieven worden opgezet.
Meer efficiëntie dankzij een versterkte Europese financiële architectuur
Om ervoor te zorgen dat de EU haar doelstellingen op het vlak van extern beleid verwezenlijkt en dat het geld van de belastingbetaler efficiënt wordt besteed, is de Commissie bereid om sterkere sturing geven aan en nauwer toe te zien op het beleid wanneer besloten moet worden hoe de begrotingsgarantie van de EU voor externe investeringen wordt gebruikt, zonder daarbij evenwel de taken van een ontwikkelingsbank over te nemen. Daarnaast stelt de Commissie voor om meer met de lidstaten vooraf te coördineren om met één stem te spreken in de bestuursstructuren van de internationale financiële instellingen en de doelstellingen van de EU inzake ontwikkelingsfinanciering beter te verwezenlijken. Dit kan op lange termijn de weg bereiden voor een gezamenlijke stem in de Raad van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling namens alle EU-lidstaten.
Tot slot moet de EU in het kader van het volgende meerjarig financieel kader (MFK) een extern investeringsplatform oprichten waarin alle bestaande externe investeringsprogramma's en -instrumenten die onder de EU-begroting vallen, in een centraal platform worden samengebracht. De Commissie en de lidstaten zouden de sectorale en geografische prioriteiten vaststellen, terwijl onafhankelijke deskundigen risicobeoordelingen van programma's en projectportfolio's zouden uitvoeren. De Europese Investeringsbank — de partner van de EU voor investeringen — en andere instellingen voor ontwikkelingsfinanciering zouden op basis van hun respectieve deskundigheid directe toegang hebben tot de EU-garantie om de hoogste toegevoegde waarde in de praktijk te kunnen bieden. De Commissie zou verantwoordelijk zijn voor de controle op de naleving in beleidsmatige zin van de projectpijplijnen en voor het algemene beheer van het gebruik van de EU-garantie, zonder evenwel bankverrichtingen te doen.
Volgende stappen
In oktober 2018 roept de Commissie alle betrokken actoren, waaronder de lidstaten, instellingen voor ontwikkelingsfinanciering en andere belanghebbenden, bijeen om de vandaag voorgestelde acties zo snel mogelijk operationeel te maken. Dit laat de lopende onderhandelingen over het toekomstige instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking ter waarde van 89,2 miljard EUR uit de EU-begroting, dat de Commissie in juni 2018 voorstelde, onverlet. Aan de hand van de drie werkstromen — geografische, thematische en snelle respons — zal het NDICI wereldwijde uitdagingen zoals mensenrechten, gendergelijkheid, klimaatverandering, migratie en conflictpreventie aanpakken. In het voorstel wordt gekeken naar de meest geschikte financiële instrumenten voor de gegeven context, zoals subsidies, financiële instrumenten en garanties, of een combinatie van beide. In het voorstel is het model voor het externe investeringsplan geïntegreerd en wordt het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling uitgebreid, met als resultaat een nieuwe garantie voor extern optreden tot 60 miljard EUR. Over het voorstel wordt momenteel onderhandeld door het Europees Parlement en door de lidstaten in de Raad.
Achtergrond
Om te reageren op de steeds complexere uitdagingen in de wereld rondom ons, variërend van conflicten en migratie tot klimaatverandering en demografische uitdagingen, moet ontwikkelingsfinanciering gebruikmaken van een combinatie van zowel openbare als particuliere financieringsbronnen. De EU moet haar huidige modellen aanpassen om de doeltreffendheid ervan in ontwikkelingslanden te maximaliseren.
In 2016 werd het Europees plan voor externe investeringen gelanceerd om investeringen in partnerlanden in Afrika en de Europese buurlanden te stimuleren. Het plan beoogt bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de VN inzake duurzame ontwikkeling (sustainable development goals of SDG's) en heeft daarnaast tot doel duurzame openbare en particuliere investeringen te mobiliseren en aan te trekken om de economische en sociale ontwikkeling te verbeteren en banen te scheppen. De financieringstak van het plan, het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling, bouwt voort op de ervaring van het succesvolle Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI) van het plan-Juncker door een EU-begrotingsgarantie van 4,1 miljard EUR te hanteren om particuliere investeerders aan te trekken voor innovatievere en risicovollere projecten. Met een garantie van 75 miljoen EUR kan één enkel investeringsprogramma in het kader van het externe investeringsplan 800 000 banen opleveren.
Het externe investeringsplan werpt reeds de eerste vruchten af. Op 10 juli 2018 heeft de EU groen licht gegeven voor een pakket programma's van 800 miljoen EUR aan financiële garanties. Dit zal een geraamde 8 à 9 miljard EUR aan publieke en particuliere investeringen in Afrika en de buurlanden helpen aantrekken, met een streefdoel van 44 miljard EUR tegen 2020. Met even hoge bijdragen van de lidstaten en uit andere bronnen kan het investeringsbedrag van het plan verdubbelen tot 88 miljard EUR.
Voor de volgende begrotingsperiode (2021-2027) wil de Europese Commissie het EU-budget voor extern optreden niet alleen optrekken tot 123 miljard EUR, maar ook structureel vereenvoudigen zodat het flexibeler wordt en de uitdagingen van vandaag beter kan aangaan.
Meer informatie
Mededeling: " Naar een doeltreffendere financiële architectuur voor investeringen buiten de Europese Unie"
Mededeling: " Een nieuwe Afrikaans-Europese alliantie voor duurzame investeringen en werkgelegenheid"
Website van het externe investeringsplan
Persbericht van 11 juli 2018: The EU's External Investment Plan: first projects in Africa and the Neighbourhood
Persbericht van 14 juni 2018: EU-begroting: Budget EU afgestemd op haar rol als sterke wereldspeler
Toespraak van voorzitter Juncker over de Staat van de Unie 2018
IP/18/5703
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |