Bankenunie: eerste voortgangsverslag over de aanpak van niet-renderende leningen ter ondersteuning van de agenda voor risicovermindering

De Europese Commissie verwelkomt de vorderingen die bij het wegwerken van niet-renderende leningen in de EU worden gemaakt in het kader van de lopende inspanningen op nationaal en EU-niveau om de resterende risico's in delen van de Europese banksector te verminderen.

In haar eerste voortgangsverslag sinds de ministers van Financiën een actieplan inzake niet-renderende leningen zijn overeengekomen, beklemtoont de Commissie dat het percentage niet-renderende leningen verder is afgenomen en kondigt zij nieuwe maatregelen aan om de hoeveelheid niet-renderende leningen nog verder af te bouwen.

Omwille van de goede werking van de bankenunie en de kapitaalmarktenunie en een stabiel en geïntegreerd financieel stelsel in de EU moet het aantal niet-renderende leningen worden teruggedrongen. Om de economische groei in Europa te versterken en te consolideren, moet de grote hoeveelheid niet-renderende leningen absoluut worden aangepakt en moet worden vermeden dat deze zich in de toekomst kunnen ophopen. Huishoudens en bedrijven hangen voor hun financiering af van een sterke en crisisbestendige financiële sector. Terwijl afzonderlijke banken en lidstaten zelf hun niet-renderende leningen moeten aanpakken, is er duidelijk sprake van een EU-dimensie door de mogelijke overloopeffecten op de economie van de EU als geheel.

Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter voor Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie: “Het aantal niet-renderende leningen naar beneden krijgen om de risico's in de banksector te verlagen en de bankenunie te voltooien, is een absolute must. Gecoördineerd optreden door banken, toezichthouders, lidstaten en de Commissie heeft al tot resultaten geleid. Maar nu is het zaak de niveaus van niet-renderende leningen nog verder te verlagen. We willen dat banken in alle EU-landen opnieuw op volle kracht krediet kunnen verschaffen aan bedrijven en huishoudens en dat de opeenhoping van nieuwe slechte leningen wordt verhinderd.”

Belangrijkste bevindingen

In dit eerste voortgangsverslag - in de vorm van een mededeling en een begeleidend werkdocument van de diensten van de Commissie - wordt gewezen op recente ontwikkelingen op het gebied van niet-renderende leningen in de EU als geheel en in de afzonderlijke lidstaten. Uit het verslag blijkt dat de positieve trend van dalende niet-renderende leningen en stijgende dekkingsratio's in de tweede helft van 2017 werd bevestigd en voortgezet.

Verder:

• - 

  In bijna alle lidstaten is er sprake van dalende percentages niet-renderende leningen, al verschilt de situatie wel sterk van lidstaat tot lidstaat. Het totale percentage niet-renderende leningen in de EU is gezakt tot 4,6 % (tweede kwartaal 2017), een daling met ongeveer één procentpunt op jaarbasis, en met een derde sinds het vierde kwartaal van 2014.

• - 

  De gegevens tonen aan dat risicobeperking een vaste waarde wordt in het Europese bankenstelsel en bevorderlijk zal zijn voor het voltooiingsproces van de bankenunie, dat zich door gelijktijdige risicobeperking en risicodeling moet voltrekken.

• - 

  Uit het verslag blijkt ook dat de EU op schema ligt bij de tenuitvoerlegging van het actieplan van de Raad.

In het voorjaar zal de Commissie met een alomvattend maatregelenpakket komen om het aantal bestaande niet-renderende leningen te verminderen en de opeenhoping van niet-renderende leningen in de toekomst te voorkomen. Het pakket zal worden toegespitst op vier gebieden: i) toezichtmaatregelen, ii) hervorming van de regelingen voor herstructurering, insolventie en schuldinvordering, iii) ontwikkeling van secundaire markten voor noodlijdende activa, en iv) bevordering van de herstructurering van het bankwezen. Maatregelen op deze gebieden moeten worden genomen op nationaal niveau en, waar passend, op het niveau van de Unie.

De Commissie roept de lidstaten en het Europees Parlement ook op om het snel eens te worden over het voorstel van de Commissie inzake insolventie van ondernemingen. Deze in november 2016 voorgestelde maatregel zou een vroegtijdige herstructurering van noodlijdende ondernemingen bevorderen en aldus faillissementen voorkomen, met efficiëntere insolventieprocedures in de EU als resultaat.

Achtergrond

Niet-renderende leningen blijven één van de grootste risico's in het Europese bankstelsel en daarom stelde de Commissie in oktober 2017 voor om de maatregelen ter vermindering van niet-renderende leningen een grotere rol te geven in het proces ter voltooiing van de bankenunie, door risico's gelijktijdig te delen en terug te dringen. Dit voorstel is positief onthaald in de besprekingen met het Europees Parlement en de Raad in de afgelopen maanden.

Terwijl het gemiddeld percentage niet-renderende leningen sinds 2014 met een derde is afgenomen en een gestage neerwaartse trend vertoont, kunnen de nog steeds grote hoeveelheden van dergelijke leningen de economische groei van de betrokken landen belemmeren, omdat banken hierdoor minder winstgevend worden en minder leningen aan huishoudens en bedrijven kunnen verstrekken. De hoofdverantwoordelijkheid voor het aanpakken van de hoge percentages niet-renderende leningen ligt bij de betrokken banken en de lidstaten. In een monetaire unie kunnen de nauw met elkaar verweven economieën van de lidstaten echter overloopeffecten creëren en daarom heeft de Unie duidelijk ook belang bij afnemende aantallen niet-renderende leningen. De Commissie heeft dit onderwerp consequent aangekaart bij de betrokken landen in het kader van de cyclus van economische beleidscoördinatie van de EU - het Europees semester.

De Raad nam in juli 2017 een “actieplan inzake niet-renderende leningen in Europa” aan. In dit actieplan worden verschillende instellingen - waaronder de Commissie - opgeroepen om passende maatregelen te nemen teneinde de problemen met hoge percentages niet-renderende leningen in Europa te verhelpen. De Raad is overeengekomen om op basis van een verslag van de Commissie een balans op te maken van de ontwikkeling van niet-renderende leningen in de Unie. Daarom kondigde de Commissie in haar mededeling over de voltooiing van de bankenunie van 11 oktober 2017 aan dat zij een alomvattend pakket voor het aanpakken van niet-renderende leningen in Europa zal voorbereiden. Bovendien werden in het EMU-pakket van de Commissie van 6 december 2017 een stappenplan en concrete voorstellen gepresenteerd voor de verdieping van de Economische en Monetaire Unie in Europa.

Meer informatie:

MEMO

Factsheet

Mededeling en werkdocument van de diensten van de Commissie

IP/18/266