Visumwederkerigheid: politieke en diplomatieke inspanningen blijven resultaten opleveren

De Europese Commissie brengt vandaag verslag uit over de vooruitgang op het gebied van volledige visumwederkerigheid met Canada en de Verenigde Staten. Zij maakt de balans op van wat de afgelopen zeven maanden op dit vlak is gebeurd en gaat de doeltreffendheid van het wederkerigheidsmechanisme na.

Het aantal gevallen van niet-wederkerigheid is sterk afgenomen in de voorbije tweeënhalf jaar. Onlangs nog heeft de EU volledige visumwederkerigheid bereikt met Canada, nadat dat land met ingang van 1 december 2017 de visumplicht heeft opgeheven voor Bulgaarse en Roemeense burgers. Ook met Australië, Brunei en Japan is volledige wederkerigheid bereikt. Dat betekent dat de VS inmiddels het enige niet-EU-land op de EU-lijst met visumvrije landen is dat nog niet voor alle EU-lidstaten vrijstelling van de visumplicht verleent.

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap: "De volledige visumwederkerigheid met Canada bewijst dat onze diplomatieke inspanningen en aanhoudende inzet vruchten afwerpen. Samen met de vijf betrokken lidstaten zullen we dezelfde weg blijven volgen met de Verenigde Staten, en we zijn vastbesloten alles in het werk te stellen om ervoor te zorgen dat alle EU-burgers visumvrij kunnen reizen. Er moet onmiddellijk schot in deze zaak komen. We gaan ervan uit dat onze Amerikaanse partners nauw met ons zullen samenwerken om vaart achter dit dossier te zetten.”

Volledige visumwederkerigheid bereikt met Canada

Na de afschaffing van de visumplicht voor alle Bulgaarse en Roemeense burgers is op 1 december 2017 volledige visumwederkerigheid bereikt met Canada. Het besluit van Canada is er gekomen na grote diplomatieke inspanningen en permanent overleg op politiek en technisch niveau tussen de EU, Canada en de twee betrokken lidstaten. Canada had in mei 2017 al bepaalde Bulgaarse en Roemeense burgers gedeeltelijk van de visumplicht vrijgesteld en had beloofd om per 1 december 2017 de visumplicht volledig op te heffen.

Verdere onderhandelingen met de Verenigde Staten

De contacten met de VS op politiek en niveau zijn de laatste zeven maanden opgevoerd. De Commissie heeft momenteel de leiding over een resultaatgericht proces dat ervoor moet zorgen dat Bulgarije, Cyprus, Kroatië, Polen en Roemenië in het visumvrijstellingsprogramma van de VS worden opgenomen. Zij overweegt momenteel niet om met een gedelegeerde handeling de visumvrijstelling voor burgers van de VS tijdelijk op te schorten - omdat dat contraproductief zou zijn - maar sluit evenmin uit dat dit standpunt in het licht van toekomstige ontwikkelingen wordt herzien.

In juni hebben commissaris Avramopoulos en Elaine C. Duke, waarnemend minister van Binnenlandse Veiligheid van de VS, een gezamenlijke verklaring uitgebracht waarin beide partijen beloven hun inspanningen voor volledige visumwederkerigheid tussen de EU en de VS te intensiveren.Op 17 november, tijdens de vergadering van ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU en de VS, wezen beide partijen op vooruitgang in de gezamenlijke besprekingen en verzekerden zij elkaar van hun blijvende inzet. In september vond technisch overleg plaats tussen de Europese Commissie, de VS en de vijf betrokken lidstaten om een stand van zaken op te maken wat de resterende vereisten van het visumvrijstellingsprogramma betreft. De komende maanden, te beginnen bij de bijeenkomst van hoge ambtenaren van de EU en de VS in februari, zal de Commissie deze inspanningen met de VS op alle niveaus voortzetten, in nauwe samenwerking met de vijf betrokken lidstaten. Dit zou moeten leiden tot intensievere en concrete maatregelen aan beide zijden.

Wederkerigheidsmechanisme werpt vruchten af

In het verslag van vandaag wordt ook bekeken hoe doeltreffend het visumwederkerigheidsmechanisme tot dusver heeft gewerkt. Hiermee voldoet de Commissie aan haar verplichting om uiterlijk op 10 januari 2018 een beoordeling in die zin voor te leggen aan het Europees Parlement. Het aantal gevallen van niet-wederkerigheid is sterk afgenomen in de voorbije tweeënhalf jaar. De VS is inmiddels het enige niet-EU-land op de EU-lijst met visumvrije landen dat nog niet voor alle EU-lidstaten vrijstelling van de visumplicht verleent. Het wederkerigheidsmechanisme blijkt dus een doeltreffend instrument te zijn dat helpt te komen tot volledige visumwederkerigheid met derde landen voor alle burgers van de EU. De Commissie overweegt op dit moment dan ook niet om een wetgevingsvoorstel in te dienen ter herziening van het mechanisme. In de plaats daarvan zal de Commissie blijven inzetten op een aanpak via diplomatieke kanalen om volledige visumwederkerigheid voor alle lidstaten te bereiken.

Volgende stappen

De Commissie blijft vast van plan om met het oog op verdere stappen nauw samen te werken met het Europees Parlement en de Raad. Zij zal met de VS en de betrokken lidstaten overleg blijven plegen om te komen tot volledige wederkerigheid van de visumvrijstelling. De bijeenkomsten van hoge ambtenaren op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken (op 27-28 februari 2018) en van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU en de VS (in mei 2018) bieden een gelegenheid om vaart achter het proces te zetten. De Commissie zal uiterlijk in het najaar van 2018 verslag over de verdere ontwikkelingen uitbrengen aan het Europees Parlement en de Raad.

Achtergrond

Een basisbeginsel van het visumbeleid van de EU is ervoor te zorgen dat derde landen die op de EU-lijst van visumvrije landen staan, van hun kant ook vrijstelling van de visumplicht verlenen aan de burgers van alle EU-lidstaten. Ter ondersteuning van deze doelstelling is een wederkerigheidsmechanisme op visumgebied opgezet.

Het wederkerigheidsmechanisme houdt in dat de Commissie moet bekijken welke gevolgen het opschorten van de vrijstelling van de visumplicht heeft voor de externe betrekkingen van de EU en haar lidstaten. De Commissie heeft in dit verband al drie verslagen met een beoordeling van de situatie goedgekeurd (op 10 oktober 2014, 22 april 2015 en 5 november 2015) en vijf mededelingen (in april, juli en december 2016 en in mei en december 2017.

Overeenkomstig artikel 1 ter van Verordening (EG) nr. 539/2001 van de Raad moet de Commissie uiterlijk op 10 januari 2018 bij het Europees Parlement en de Raad verslag uitbrengen over de doeltreffendheid van het wederkerigheidsmechanisme, en moet zij, indien nodig, een wetgevingsvoorstel tot wijziging van de verordening indienen.

Meer informatie

Veelgestelde vragen: Het visumwederkerigheidsmechanisme van de EU

Mededeling van 20 december 2017

Mededeling van 2 mei 2017

Mededeling van 21 december 2016

Mededeling van 13 juli 2016

Mededeling van 12 april 2016

5 november 2015 - Verslag van de Commissie waarin de situatie van niet-wederkerigheid met bepaalde derde landen op het gebied van visa wordt beoordeeld

22 april 2015 - Verslag van de Commissie waarin de situatie van niet-wederkerigheid met bepaalde derde landen op het gebied van visa wordt beoordeeld

10 oktober 2014 - Verslag van de Commissie waarin de situatie van niet-wederkerigheid met bepaalde derde landen op het gebied van visa wordt beoordeeld

Verordening (EG) nr. 539/2001 tot vaststelling van de lijst van derde landen waarvan de onderdanen bij overschrijding van de buitengrenzen in het bezit moeten zijn van een visum en de lijst van derde landen waarvan de onderdanen van die plicht zijn vrijgesteld

Verordening (EU) nr. 1289/2013 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 539/2001 tot vaststelling van de lijst van derde landen waarvan de onderdanen bij overschrijding van de buitengrenzen in het bezit moeten zijn van een visum en de lijst van derde landen waarvan de onderdanen van die plicht zijn vrijgesteld

IP/17/5314