Afschaffing van roamingkosten voor EU-reizigers in 2017

Afschaffing van de roamingkosten: welke maatregelen moeten worden genomen?

Om de afschaffing van de roamingkosten in de praktijk mogelijk te maken, hebben het Europees Parlement en de Raad, toen zij overeenstemming bereikten over het roaming tegen thuistarief-mechanisme, de Commissie gevraagd een aantal ondersteunende maatregelen uit te werken:

• - 

  Uiterlijk op 15 juni 2016 moest een wetgevingsvoorstel worden gedaan om de wholesaleroamingmarkt te hervormen, met name door maxima in te voeren voor de tarieven die operatoren elkaar mogen aanrekenen voor het gebruik van hun netwerken door roamingklanten. Op basis van dat voorstel van de Commissie werden het Europees Parlement en de lidstaten het op 31 januari 2017 eens over de volgende wholesaleroamingtarieven:
• - 

  0,032 EUR per belminuut vanaf 15 juni 2017;
• - 

  0,01 EUR per sms vanaf 15 juni 2017;
• - 

  een over vijf jaar gespreide trapsgewijze vermindering van de datatarieven, beginnende met 7,70 EUR/GB (met ingang van 15 juni 2017), vervolgens 6 EUR/GB (1.1.2018), 4,50 EUR/GB (1.1.2019), 3,50 EUR/GB (1.1.2020), 3 EUR/GB (1.1.2021) en ten slotte 2,50 EUR/GB (1.1.2022).

• - 

  Regels voor maatregelen inzake “redelijk gebruik” waarmee operatoren kunnen voorkomen dat het systeem wordt misbruikt, bijvoorbeeld door goedkope simkaarten systematisch door te verkopen voor permanent gebruik in andere landen. Een dergelijk beleid inzake redelijk gebruik is noodzakelijk om negatieve gevolgen voor consumenten op de binnenlandse markten te voorkomen.

• - 

  Een uitzonderlijk en tijdelijk derogatiesysteem voor operatoren dat enkel na goedkeuring door de nationale regulator en onder strikte voorwaarden mag worden gebruikt indien de afschaffing van de roamingkosten in een specifieke markt tot binnenlandse prijsstijgingen kan leiden voor de klanten van de operator. De nationale regulator kan een dergelijke derogatie alleen goedkeuren indien het retailroamingverlies van de operator zou overeenkomen met 3 % of meer van de marge op mobiele diensten.

• 3. 

  Afschaffing van de roamingkosten voor alle Europeanen die in de EU reizen

Hoe zal dit in zijn werk gaan?

Wanneer een klant in de lidstaat van de operator verblijft of er een duurzame band mee heeft, moet de operator hem op periodieke reizen in andere EU-landen roamingdiensten tegen thuistarief aanbieden. Indien nodig kan de operator zijn klant om een bewijs van verblijf of om een bewijs van een duurzame band met de lidstaat in kwestie vragen.

Roamingaanbieders mogen billijke, redelijke, evenredige en op objectieve indicatoren gebaseerde controlemechanismen gebruiken om risico's op misbruik of afwijkend gebruik van roaming tegen thuistarief buiten periodieke reizen op te sporen.

Wie kan roamen tegen thuistarief?

Volgens de ontwerpregels kunnen alle Europese reizigers met een simkaart van een roamingaanbieder uit de lidstaat waar zij wonen of waarmee zij een “duurzame band” hebben, hun mobiele toestellen in alle andere EU-landen op dezelfde manier gebruiken als thuis. Grensarbeiders en gedetacheerde werknemers zijn bijvoorbeeld personen die een “duurzame band” hebben met het land waarin zij werken of studeren.

Moet ik me inschrijven voor roaming tegen thuistarief?

Je hoeft je niet formeel te registreren om te kunnen roamen tegen thuistarief. Vanaf 15 juni 2017 maakt deze dienstverlening automatisch deel uit van alle mobiele contracten die roaming omvatten. Operatoren mogen hun klanten vragen te bewijzen dat hun thuis (verblijfplaats) in de lidstaat van de operator ligt.

De klant kan ook bewijzen dat hij door frequente en aanzienlijke aanwezigheid een duurzame band heeft met het land waarin de mobiele operator werkzaam is, bijvoorbeeld omdat hij er werkt of op regelmatige basis lessen volgt aan de universiteit.

Hoe worden de persoonlijke gegevens beschermd?

De regels inzake redelijk gebruik van roamingdiensten bepalen expliciet dat de roamingaanbieders de toepasselijke gegevensbeschermingsregels moeten naleven. De Commissie is bij de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming te rade gegaan en heeft rekening gehouden met diens opmerkingen. De operatoren mogen alleen gebruikmaken van de informatie die zij reeds verzamelen ten behoeve van de facturering om na te gaan hoe het mobiele en dataverbruik van hun klanten in het buitenland zich verhoudt tot hun thuisverbruik.

Kunnen Europese burgers dan nog steeds verschillende simkaarten in verschillende lidstaten kopen?

Ja. EU-burgers kunnen nog steeds om het even welke simkaart in om het even welke EU-lidstaat kopen om te surfen en te bellen tegen plaatselijk tarief of om met die kaart te roamen. Maar ze zullen misschien niet kunnen roamen tegen thuistarief indien ze geen inwoner zijn van het land waar ze de kaart hebben gekocht of indien ze geen duurzame band met dat land hebben.

Welke rol zullen de nationale regelgevende instanties spelen?

Net als in het kader van de bestaande roamingregels zullen de nationale regelgevende instanties toezicht houden en controle uitoefenen op de naleving van de nieuwe regels door mobiele operatoren en indien nodig maatregelen treffen.

Biedt de regelgeving waarborgen?

De waarborgen tegen misbruik zijn gebaseerd op duidelijke principes en redelijke, niet-discriminerende en transparante indicatoren en instrumenten die de privacy respecteren. Om eventueel misbruik op te sporen kan de roamingaanbieder de consumptiepatronen van zijn klanten in de eigen lidstaat en in andere lidstaten controleren (controlemechanisme). Dit gebeurt op basis van gegevens die de operatoren al gebruiken ten behoeve van de facturering en op basis van deze duidelijke en transparante indicatoren:

• - 

  bekeken over een periode van ten minste vier maanden verbruikt de klant meer in het buitenland dan thuis EN verblijft hij vaker in andere EU-lidstaten dan in zijn eigen lidstaat (kan worden nagegaan a.d.h.v. verbinding met het netwerk van de roamingaanbieder);
• - 

  een simkaart waarmee hoofdzakelijk, zo niet uitsluitend, wordt geroamd, wordt lange tijd niet gebruikt;
• - 

  een enkele klant koopt verschillende simkaarten en gebruikt deze vervolgens om te roamen.

De roamingaanbieder moet de nationale regelgevende instantie in kennis stellen van zijn beleid inzake redelijk gebruik en moet dit beleid in detail in zijn contracten vermelden.

Roaming tegen thuistarief is op maat voor reizigers gemaakt. Alvorens te kunnen besluiten dat een gebruiker roaming tegen thuistarief misbruikt of afwijkend gebruikt, moet de provider dit kunnen aantonen met betrekking tot een periode van ten minste vier maanden. Indien een klant binnen vier maanden meer dan twee maanden in het buitenland verblijft en in die periode meer in het buitenland verbruikt dan thuis, mag de provider die klant een waarschuwing sturen. Zodra de klant deze waarschuwing heeft ontvangen, heeft hij twee weken tijd om de situatie op te helderen. Indien de klant in het buitenland blijft, kan de provider een kleine toeslag in rekening brengen (gelijk aan de wholesaleroamingtarieven).

Voor gevallen waarin de klant het hier niet mee eens is, moet de provider over een klachtenprocedure beschikken. Als er geen oplossing wordt gevonden, kan de klant een klacht indienen bij de nationale regelgevende instantie die de zaak dan verder zal afwikkelen.

Bij de meest concurrerende bundels met ongelimiteerde data of data tegen een zeer laag thuistarief (lager dan het wholesaleroamingtarief) wordt het volume aan roamingdata geplafonneerd zodat deze aanbiedingen kunnen blijven bestaan.

Zal de afschaffing van de roamingkosten tot binnenlandse prijsstijgingen leiden?

Sinds de EU verordeningen heeft vastgesteld om de roamingkosten te verlagen, zijn ook de thuistarieven voor mobiele diensten gedaald. Deze trend zal zich waarschijnlijk voortzetten.

De door de Commissie in 2016 goedgekeurde uitvoeringsverordening voorziet in gedetailleerde regels voor de twee voorzorgsmaatregelen waarmee verstoringen van de binnenlandse markten moeten worden voorkomen die anders tot prijsstijgingen zouden leiden: 1) regels inzake redelijk gebruik die mobiele operatoren moeten toelaten misbruik of afwijkend gebruik van roamingdiensten, zoals permanente roaming, te voorkomen; en 2) een uitzonderlijk en tijdelijk derogatiesysteem dat enkel na goedkeuring door de nationale regulator en onder strikte voorwaarden door operatoren mag worden gebruikt indien de afschaffing van de roamingkosten in een specifieke markt tot binnenlandse prijsstijgingen zou kunnen leiden.

In de effectbeoordeling bij het voorstel voor de regulering van de wholesaleroamingmarkten van 15 juni 2016 kwam de Commissie tot de conclusie dat de overgrote meerderheid van de mobiele operatoren dankzij de oorspronkelijk door de Commissie voorgestelde maximale wholesaletarieven (0,04 EUR per belminuut, 0,01 EUR per sms en 8,50 EUR per GB aan data) het uitzonderlijke en tijdelijke derogatiesysteem niet zou hoeven te gebruiken. Volgens de Commissie blijft die conclusie ook van toepassing nadat op 31 januari 2017 overeenkomst werd bereikt over lagere wholesaleroamingtarieven.

(*) : Deze nota is een verkorte versie van MEMO/17/885, gepubliceerd op 6.4.2017.

MEMO/17/913