State of the Union 2016: Nieuwe EU-regels voor het auteursrecht moeten voor een culturele opleving zorgen
"Ik wil dat journalisten, uitgevers en auteurs een eerlijke vergoeding krijgen voor hun werk, of ze het nu in een studio of in hun woonkamer hebben gemaakt en of het nu met behulp van een kopieermachine of via commerciële hyperlinks op internet wordt verspreid." - Commissievoorzitter Juncker, State of the Union 2016
Ter gelegenheid van de State of the Union heeft de Commissie vandaag voorstellen gedaan voor de modernisering van het auteursrecht. Daarmee wil zij de culturele diversiteit in Europa stimuleren en zorgen dat meer inhoud online beschikbaar komt. Tegelijkertijd worden de regels voor iedereen duidelijker. De voorstellen zullen ook onderwijs-, onderzoeks- en cultuurinstellingen nieuwe innovatiemogelijkheden geven.
Digitale technologieën veranderen de manier waarop muziek, films, televisie, radio, boeken, kranten en tijdschriften worden geproduceerd, verspreid en gebruikt. Nieuwe onlinediensten zoals het streamen van muziek, video-on-demandplatforms en nieuwsaggregatoren zijn zeer populair geworden, terwijl consumenten steeds vaker ook onderweg en in het buitenland toegang tot culturele inhoud willen hebben. Het nieuwe digitale landschap schept mogelijkheden voor Europese cultuurmakers, zolang de regels duidelijk zijn en voldoende rechtszekerheid bieden. De Commissie heeft, als een cruciaal onderdeel van haar strategie voor een digitale eengemaakte markt, nieuwe voorstellen gedaan die moeten zorgen voor:
-
-meer keuze en een betere toegang tot online-inhoud, ook in het buitenland
-
-betere regels inzake auteursrechten voor onderwijs, onderzoek, cultureel erfgoed en integratie van gehandicapten
-
-een eerlijkere en duurzamere markt voor cultuurmakers, de creatieve bedrijfstakken en de pers
Andrus Ansip, vicevoorzitter van de Commissie, verantwoordelijk voor de digitale eengemaakte markt: "Europeanen willen ook in het buitenland toegang hebben tot onze rijke en gevarieerde cultuur. Ons voorstel om het Europese auteursrecht aan te passen aan de nieuwe digitale realiteit zorgt ervoor dat er meer inhoud beschikbaar zal zijn. De producten van de Europese creativiteit mogen niet achter slot en grendel worden opgeborgen, maar moeten wel worden beschermd, met name om ervoor te zorgen dat de makers ervoor beloond worden. We hebben beloofd dat we nog voor het eind van het jaar al onze initiatieven voor de digitale eengemaakte markt zouden presenten en we komen die belofte na. Zonder een goed functionerende digitale eengemaakte markt lopen we creativiteit, groei en banen misl."
Günther H. Oettinger, eurocommissaris voor Digitale Economie en Samenleving belichtte de voordelen: "Onze creatieve bedrijfstakken zullen van deze hervormingen profiteren, doordat de uitdagingen van het digitale tijdperk effectief worden aangepakt, terwijl de Europese consument van meer culturele inhoud kan genieten. Wij stellen auteursrechten voor die stimulerend en rechtvaardig zijn en die investeringen belonen.”
Bijna de helft van de internetgebruikers in de EU luistert tegenwoordig naar muziek, bekijkt films en tv-series en speelt spelletjes op internet. Omroepen en andere exploitanten vinden het echter moeilijk om de royalty's te innen voor elektronische of digitale diensten die zij in andere EU-landen aanbieden. Ook sociaal-economisch belangrijke sectoren zoals onderwijs, onderzoek en cultureel erfgoed worden te vaak geconfronteerd met beperkingen of rechtsonzekerheid, wat een rem zet op hun digitale innovatie bij het gebruik van auteursrechtelijk beschermde inhoud, ook in het buitenland. Ten slotte zijn cultuurmakers, uitgevers en andere rechthebbenden vaak niet in staat goede afspraken te maken over de voorwaarden en betaling voor het onlinegebruik van hun werken en optredens.
Alles bij elkaar hebben de huidige voorstellen drie hoofdprioriteiten:
-
1.Meer keuze en een betere toegang tot online-inhoud, ook in het buitenland
Met ons voorstel over de portabiliteit van online-inhoud van december 2015 hebben consumenten het recht gekregen om ook in het buitenland, bijvoorbeeld op vakantie of op zakenreis, gebruik te maken van hun online-abonnementen op films, muziek en e-books. Vandaag stellen wij een wettelijk mechanisme voor waarmee omroepen gemakkelijker de nodige toestemming van de rechthebbenden kunnen krijgen om via internet programma’s uit te zenden in andere EU-landen. Het gaat om programma’s die omroepen tegelijk met de televisie-uitzending online uitzenden en om catch-updiensten die zij online beschikbaar willen stellen in andere EU-landen, zoals MyTF1 in Frankrijk, ZDF Mediathek in Duitsland, TV3 Play in Denemarken, Zweden en de Baltische staten, en AtresPlayer in Spanje. Wanneer omroepen het overgrote deel van hun inhoud, zoals nieuws, cultuur, politiek, documentaires of amusementsprogramma’s, ook in andere EU-landen aanbieden, krijgt de Europese consument meer keuze.
Dankzij de nieuwe regels kunnen exploitanten die zenderpakketten aanbieden (zoals Proximus TV in België, Movistar+ in Spanje en IPTV Entertain in Duitsland) ook gemakkelijker de benodigde vergunningen krijgen: in plaats van met elke rechthebbende apart te onderhandelen om zulke pakketten uit andere EU-landen aan te mogen bieden, kunnen zij licenties krijgen van collectieve beheersorganisaties die rechthebbenden vertegenwoordigen. Hun klanten krijgen hierdoor ook meer keuze.
Om de ontwikkeling van video-on-demand (VOD) in Europa te ondersteunen, vragen we de EU-landen organen op te zetten die rechthebbenden en VOD-platforms helpen overeenkomsten te bereiken over vergunningen, ook in internationale context. Een dialoog met de audiovisuele sector over vergunningen en het gebruik van innovatieve instrumenten voor bijvoorbeeld licentieverleningshubs vormt een aanvulling daarop.
Om het rijke Europese culturele erfgoed beter te ontsluiten, zal de nieuwe auteursrechtrichtlijn musea, archieven en andere instellingen helpen met het digitaliseren en internationaal beschikbaar stellen van werken die al uit de handel zijn, zoals boeken of films die auteursrechtelijk beschermd, maar niet meer voor het publiek beschikbaar zijn.
Parallel hieraan zal de Commissie gebruik maken van de 1,46 miljard euro die in het kader van subprogramma Media van het programma Creatief Europa beschikbaar is voor verdere steun aan het verkeer van creatieve inhoud over de grenzen heen. Dit betekent o.a. meer financiering voor ondertiteling en nasynchronisatie, een nieuwe catalogus van Europese audiovisuele werken die aanbieders van VOD rechtstreeks kunnen gebruiken voor hun programmering, en online-instrumenten waarmee Europese audiovisuele werken betere online kunnen worden gedistribueerd, gevonden en bekeken.
Deze gecombineerde acties zullen mensen ertoe aanzetten televisie- en radioprogramma’s uit andere Europese landen te ontdekken, contact te houden met hun land van herkomst wanneer zij in een ander EU-land wonen, en ervoor zorgen dat Europese films beter beschikbaar zijn, ook in het buitenland, waardoor de rijke culturele diversiteit van Europa wordt benadrukt.
-
2.Betere regels inzake auteursrechten voor onderzoek, onderwijs en integratie van gehandicapten
Studenten en leraren maken graag gebruik van digitaal (les)materiaal en digitale technologie, maar momenteel ondervinden bijna een op de vier leraren elke week weer beperkingen bij hun digitale onderwijsactiviteiten. De Commissie heeft daarom vandaag voorgesteld een uitzondering te maken voor het onderwijs: onderwijsinstellingen mogen bij hun lessen gebruik maken van dit soort materiaal, zoals digitale leermiddelen en onlinecursussen, ook uit het buitenland.
De voorgestelde richtlijn zal het voor onderzoekers in de gehele EU ook gemakkelijker maken gebruik te maken van tekst- en dataminingtechnologieën (TDM) om grote datasets te analyseren. Dit zal een broodnodige impuls geven aan innovatief onderzoek, aangezien nu bijna alle wetenschappelijke publicaties digitaal zijn en hun totale volume jaarlijks wereldwijd met 8-9% stijgt.
De Commissie stelt ook een nieuwe verplichte EU-uitzondering voor, op grond waarvan instellingen voor cultureel erfgoed werken digitaal mogen opslaan, waardoor het cultureel erfgoed ook op lange termijn bewaard kan blijven en iedereen er toegang toe heeft.
Ten slotte stelt de Commissie wetgeving voor ter uitvoering van het Verdrag van Marrakesh, om de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn of een andere visuele of leeshandicap hebben, te bevorderen. Deze maatregelen zijn belangrijk om te voorkomen dat auteursrechten een belemmering vormen voor de volledige deelname van alle burgers aan de samenleving of voor de uitwisseling van werken in toegankelijke vorm binnen de EU en met niet-EU-landen die het Verdrag hebben ondertekend, waarbij dubbel werk en geldverspilling voorkomen wordt.
-
3.Een eerlijkere en duurzamere markt voor cultuurmakers en de pers
De auteursrechtrichtlijn moet de positie van de rechthebbenden versterken bij onderhandelingen over en vergoeding voor onlinegebruik van hun werken op video-sharingplatforms zoals Youtube en DailyMotion. Dergelijke platforms zijn verplicht doeltreffende middelen te gebruiken voor het automatisch opsporen van muziek of audiovisuele werken waarvan de rechthebbenden bekend zijn en met de platforms zijn overeengekomen de inhoud hetzij toe te staan, hetzij te verwijderen.
Kranten, tijdschriften en dergelijke hebben geprofiteerd van de verschuiving van de gedrukte media naar digitale en online-diensten zoals sociale media en nieuwsaggregatoren. Dit heeft geleid tot een breder publiek, maar heeft ook een negatieve invloed op de reclame-inkomsten. Ook heeft het de licentieverlening en de handhaving van de rechten bij dit soort publicaties bemoeilijkt.De Commissie stelt een nieuw recht voor uitgevers voor, dat lijkt op al bestaande EU-rechten voor filmmakers, platenproducenten en andere spelers in de creatieve sector, zoals omroepen.
Dit nieuwe recht erkent de belangrijke rol van persuitgevers bij het investeren in en het creëren van hoogwaardige journalistieke inhoud, die in onze democratische samenlevingen van wezenlijk belang is voor de toegang van burgers tot kennis. Zij worden voor het eerst erkend als rechthebbenden, waardoor zij sterker staan in onderhandelingen over het gebruik van hun inhoud via onlinediensten, en piraterij beter kan worden bestreden. Deze benadering geeft alle spelers een duidelijk rechtskader bij de licentieverlening voor inhoud voor digitaal gebruik, en draagt bij tot de ontwikkeling van innovatieve bedrijfsmodellen ten bate van de consument.
Volgens de voorstellen worden producenten en uitgevers ook verplicht transparant te zijn en auteurs of uitvoerende kunstenaars te informeren over de winst die zij maken met hun werken. Ook moet er een mechanisme worden opgezet voor hulp aan auteurs en uitvoerende kunstenaars zodat zij een billijk deel van de opbrengsten van hun werken krijgen. Dit moet leiden tot meer vertrouwen tussen alle spelers in de digitale waardeketen.
Een digitale eengemaakte markt
De voorstellen van vandaag zijn een onderdeel van de strategie voor de digitale eengemaakte markt en vormen een aanvulling op de voorgestelde verordening betreffende de portabiliteit van legale inhoud van december 2015 en de herziene richtlijn audiovisuele media en diensten en de mededeling over onlineplatforms van mei 2016. Later dit jaar zal de Commissie voorstellen doen voor een betere handhaving van alle soorten intellectuele-eigendomsrechten, waaronder het auteursrecht.
De nieuwe EU-regels inzake auteursrecht, samen met initiatieven ter bevordering van internettoegang in de EU (persbericht - persconferentie om 15.15 uur CET), maken deel uit van de EU-strategie voor de totstandbrenging van een digitale eengemaakte markt. De Commissie komt met 16 initiatieven (persbericht) en is hard aan het werk om deze allemaal voor het einde van dit jaar te presenteren.
Meer informatie
Meer over tekst- en datamining (TDM)
Vandaag vastgestelde documenten:
Richtlijn betreffende auteursrecht in de digitale eengemaakte markt
IP/16/3010
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |