Vragen en antwoorden: eerste steunprojecten van de EU voor vluchtelingen in Griekenland in het kader van het nieuwe instrument voor noodhulp

Vragen en antwoorden: eerste steunprojecten van de EU voor vluchtelingen in Griekenland in het kader van het nieuwe instrument voor noodhulp

Met wie heeft de Commissie overeenkomsten gesloten voor het verstrekken van noodhulp?

Op 19 april heeft de Commissie overeenkomsten ondertekend met de UNHCR en de Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen. Verder heeft de Commissie overeenkomsten gesloten met zes niet-gouvernementele organisaties: het International Rescue Committee, de Danish Refugee Council, Médecins du Monde, Oxfam, Save the Children en de Arbeiter-Samariter-Bund.

Hoe zal de Commissie erop toezien dat het geld goed wordt besteed?

Alle projecten zijn geselecteerd op basis van een grondige beoordeling van de noden. Dat is de normale praktijk bij alle humanitaire acties van de EU. De deskundigen van de Commissie die in Griekenland aanwezig zijn, zullen nauw samenwerken met de organisaties die de projecten uitvoeren. Zij zullen erop toezien dat de door de EU gefinancierde projecten efficiënt verlopen en hun humanitaire doel optimaal bereiken.

De betrokken organisaties zijn gevestigde organisaties die een sterke reputatie hebben op het gebied van noodhulp.

Draagt de Commissie de middelen voor noodhulp rechtstreeks over aan Griekenland? Hoe wordt de samenwerking gegarandeerd?

De Griekse overheid krijgt rechtstreeks financiële steun via andere programma's en financieringsinstrumenten.

De activiteiten in het kader van het instrument voor noodhulp worden uitgevoerd door humanitaire organisaties, waaronder VN-agentschappen, internationale organisaties en niet-gouvernementele organisaties die een kader-partnerschapsovereenkomst hebben gesloten met de Europese Commissie.

Om doeltreffend te werk te gaan, moeten deze organisaties uiteraard nauw samenwerken met de Griekse autoriteiten. De meeste partners waren al aanwezig in Griekenland, waar zij nauw samenwerkten met de autoriteiten en plaatselijke ngo's.

Bij hun ontmoeting op 11 maart heeft commissaris Stylianides de Griekse premier Tsipras opnieuw bevestigd dat de Europese Commissie solidair is met Griekenland en het land wil helpen tegemoet te komen aan de humanitaire noden van de gestrande vluchtelingen. Meer informatie over de ontmoeting: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-743_en.htm

Commissaris Stylianides kondigde ook samen met de viceminister voor Migratie Mouzalas de eerste gezamenlijke projecten aan die in Griekenland zullen worden uitgevoerd en zij benadrukten daarbij het belang van de samenwerking met de Griekse autoriteiten.

Hoe wordt de plaatselijke gemeenschap betrokken?

De humanitaire organisaties waaraan de Commissie financiering verstrekt, zullen hun projecten uitvoeren in samenwerking met Griekse ngo's die over de nodige lokale kennis beschikken.

Hoe vult de noodhulp het AMIF en het ISF aan?

De Commissie zal verder via het Fonds voor asiel, migratie en integratie (AMIF) en het Fonds voor interne veiligheid (ISF) steun verlenen om te voorzien in eventuele humanitaire noden in de lidstaten. Het AMIF en het ISF zijn in de eerste plaats bestemd voor duurzame en structurele maatregelen om de capaciteit van de EU-lidstaten op het gebied van migratie en veiligheid blijvend te verhogen. In noodsituaties kunnen de fondsen echter ook worden gebruikt voor een hele reeks kortetermijnmaatregelen (o.a. van humanitaire aard), met name via hun mechanisme voor noodhulp.

De middelen voor noodhulp en de middelen van het AMIF en het ISF vullen elkaar aan. Er wordt naar synergie gestreefd en dubbele financiering wordt voorkomen. Dit wordt gegarandeerd door regelmatige contacten tussen de relevante diensten van de Commissie in Brussel en de partners ter plaatse.

Welke steunmaatregelen worden gefinancierd door het instrument voor noodhulp?

Het instrument voor noodhulp is bestemd voor het verstrekken van dringende hulp, op basis van een behoefteanalyse, als aanvulling op de maatregelen van de lidstaten die in moeilijkheden verkeren. De bijstand en bescherming in het kader van het instrument moeten levens helpen redden, het menselijke leed verlichten en de menselijke waardigheid garanderen. Het gaat onder meer om de verstrekking van elementaire hulpgoederen, gezondheidszorg, onderwijs en bescherming, onderdak en verwante dienstverleningen, water en sanitaire voorzieningen, of andere soorten dringende noodzakelijke hulp.

Wat is de rechtsgrondslag voor de EU-noodhulp aan Griekenland?

Op grond van Verordening (EU) 2016/369 kan noodhulp worden verstrekt in geval van uitzonderlijke crises of rampen in de EU-lidstaten met ernstige humanitaire gevolgen. De verstrekking van noodhulp is gebaseerd op artikel 122, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Via deze noodhulp kan op de snelste en breedst mogelijke manier, in een geest van solidariteit tussen de lidstaten, worden gereageerd.

De EU-noodhulp vult de nationale responsmaatregelen bij noodsituaties aan, maar vervangt deze niet.

De specifieke noodhulpmaatregelen in de context van de huidige vluchtelingencrisis in Europa zijn door de Commissie bepaald op basis van voorstellen van humanitaire organisaties die over de nodige praktische ervaring beschikken. De uitvoeringspartners zijn VN-agentschappen, ngo's die een kader-partnerschapsakkoord met de Europese Commissie hebben gesloten, internationale organisaties en gespecialiseerde diensten van de Commissie.

Volgens het vaste beginsel is de humanitaire operatie complementair aan en een aanvulling op de werkzaamheden van de bevoegde autoriteiten van het land in kwestie.

Welke steun heeft Griekenland al gekregen via het EU-mechanisme voor civiele bescherming?

Via het EU-mechanisme voor civiele beschermingheeft Griekenland al meer dan 87 000 dekens, medische benodigdheden, tenten, bedden, matrassen en andere hulpgoederen ontvangen.

De geactualiseerde lijst van aangeboden materiaal is beschikbaar op http://ec.europa.eu/echo/files/Refugee_Crisis/EUCPM_Support_en.pdf.

Het mechanisme voor civiele bescherming kan worden ingezet om materiële hulp te bieden binnen en buiten de EU. Tot 85 % van de kosten voor het vervoer van het materieel wordt gedekt door de EU-begroting.

Hoeveel geld is beschikbaar uit het instrument voor noodhulp in het kader van de vluchtelingencrisis?

De Commissie heeft voor 2016-2018 een initieel bedrag van 700 miljoen euro voorgesteld om tegemoet te komen aan de groeiende humanitaire noden in de EU.

Samen met verschillende lidstaten en humanitaire organisaties heeft zij de humanitaire noden onderzocht, en heeft zij geconcludeerd dat voor 2016 naar schatting 300 miljoen euro nodig is.

Dit geld dient ter ondersteuning en ter aanvulling van de inspanningen die de lidstaten leveren om aan de humanitaire noden van de vluchtelingen tegemoet te komen. Nog eens 200 miljoen euro zal worden gereserveerd om respectievelijk in 2017 en 2018 te worden besteed.

Kan het instrument voor noodhulp enkel worden ingezet voor de huidige vluchtelingencrisis?

De Raad heeft het instrument voor noodhulp geactiveerd om humanitaire hulp te verstrekken aan EU-lidstaten die met een plotselinge en massale toestroom van onderdanen van derde landen naar hun grondgebied worden geconfronteerd. Het instrument is op 16 maart 2016 in werking getreden en loopt drie jaar.

Het is evenwel niet beperkt tot de huidige vluchtelingencrisis. Op voorstel van de Commissie en na goedkeuring door de Raad kan het bijvoorbeeld ook worden ingezet in grote noodsituaties met verreikende humanitaire gevolgen zoals nucleaire of chemische ongevallen, terreuraanslagen, cyberaanvallen en epidemieën.

Meer informatie

IP/16/1447: EU provides €83 million to improve conditions for refugees in Greece

Website van Christos Stylianides, commissaris voor Humanitaire Hulp en Crisisbeheersing: http://ec.europa.eu/commission/2014-2019/stylianides_en

MEMO/16/1448