Commissie daagt België en Bulgarije voor Hof wegens slechte luchtkwaliteit en waarschuwt Zweden laatste keer
De Commissie heeft besloten België en Bulgarije voor het Hof van Justitie van de Europese Unie te dagen in verband met aanhoudend hoge niveaus van stofdeeltjes, die een ernstig risico voor de volksgezondheid vormen. Ondanks de plicht die op lidstaten rust om voor goede luchtkwaliteit te zorgen, is slechte luchtkwaliteit op veel plaatsen al een aantal jaren een probleem. Uit onderzoek blijkt dat slechte luchtkwaliteit elk jaar meer slachtoffers opeist dan verkeersongevallen. Menselijke activiteiten zoals vervoer, de industrie en de verwarming van woningen zijn de belangrijkste bron van zeer kleine deeltjes bekend als PM10, die ademhalingsproblemen, longkanker en vroegtijdige sterfte veroorzaken.
In de EU-wetgeving zijn grenswaarden vastgesteld voor PM10, die vanaf 2005 gelden. Wanneer die grenswaarden worden overschreden, moeten de lidstaten doortastend en meer toekomstgericht handelen door luchtkwaliteitsplannen goed te keuren en ervoor te zorgen dat dergelijke plannen passende maatregelen behelzen om de periode waarin de grenswaarden worden overschreden, zo kort mogelijk te houden. Er moet iets worden gedaan om de luchtkwaliteit te verbeteren, en door lijdelijk toezien aan de kaak te stellen wil de Commissie bereiken dat de lidstaten slagvaardig actie ondernemen.
In Bulgarije worden, ondanks de genomen maatregelen en het feit dat er sinds 2011 op de meeste meetpunten een zekere vermindering van de uitstoot van PM10 is geregistreerd, de jaarlijkse en/of dagelijkse grenswaarden voor PM10 in alle 6 zones en agglomeraties voortdurend overschreden, behalve in Varna, waar eenmaal, in 2009, aan de jaarlijkse grenswaarde is voldaan, zo blijkt uit de gegevens. Het besluit van vandaag volgt op een in juli 2014 toegezonden met redenen omkleed advies.
De prestaties van België op het gebied van luchtkwaliteit zijn in de laatste jaren enigszins verbeterd: slechts drie zones en agglomeraties (Brussel, het Gentse havengebied en Roeselaarse havengebied) halen de doelstellingen nog steeds niet. De verwijzing naar het Hof komt na een met redenen omkleed advies van februari 2014; de zaak loopt sinds 2008. Er zijn weliswaar maatregelen vastgesteld voor alle luchtkwaliteitszones waarop de actie van de Commissie betrekking heeft, maar de maatregelen zijn tot nog toe niet voldoende geweest om het probleem op te lossen, en de termijn voor naleving is al lang verstreken, dus stapt de Commissie nu naar het Hof van Justitie van de EU.
De belangrijkste grenswaarden waarvoor naleving in de EU problematisch is, zijn die voor PM10, stikstofdioxide (NO2) uit uitlaatgassen en (in veel mindere mate) SO2. Voor SO2 blijft maar een lidstaat in gebreke, terwijl voor PM10 er twee rechtszaken lopen tegen 16 lidstaten. Voor NO2 lopen momenteel 6 procedures.
De Commissie heeft in verband met slechte luchtkwaliteit vandaag ook actie ondernomen tegen een andere lidstaat, nl. Zweden, in de vorm van toezending van een met redenen omkleed advies. Uit de meest recente cijfers blijkt dat de dagelijkse grenswaarden voor deze deeltjes in twee zones worden overschreden, nl. midden-Zweden (agglomeraties van Norrköping, Södertälje en Uppsala, met uitzondering van 2012) en de agglomeratie van Stockholm. Zweden is al eerder door het Hof veroordeeld wegens het niet respecteren van de grenswaarden voor PM10 tussen 2005 en 2007. De Commissie is van mening dat Zweden de sinds 2005 vereiste maatregelen niet heeft genomen en verzoekt Zweden om vooruitziend, snel en doeltreffend te handelen om de periode van niet-naleving zo kort mogelijk te houden. Het vandaag toegezonden met redenen omkleed advies volgt op een aanvullende aanmaningsbrief van 26 april 2013. Als Zweden niet reageert, kan de Commissie de zaak voorleggen aan het Hof van Justitie van de EU.
Er lopen momenteel 16 inbreukprocedures in verband met PM10, namelijk tegen België, Bulgarije, Tsjechië, Duitsland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Hongarije, Italië, Letland, Portugal, Polen, Roemenië, Slovenië en Slowakije en Zweden. België en Bulgarije zijn de eerste van dit soort zaken die voor de rechter worden gebracht.
Achtergrond
Zwevende deeltjes (PM10) zijn vooral te vinden in de emissies van de industrie, het verkeer en de verwarming van woningen. Zij kunnen astma, cardiovasculaire problemen, longkanker en vroegtijdige dood veroorzaken. Volgens de Europesewetgeving betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa moeten de lidstaten de blootstelling van de bevolking aan die deeltjes beperken. De wetgeving voorziet in grenswaarden voor jaarlijkse blootstelling (40 μg/m3) en dagelijkse blootstelling (50 μg/m3), die niet meer dan 35 keer per kalenderjaar mogen worden overschreden.
De grenswaarden voor PM10 gelden sinds 2005.
De Commissie is ook begonnen met het nemen van maatregelen in verband met stikstofoxide, een andere kankerverwekkende verontreinigende stof; daarvoor zijn in de EU-wetgeving grenswaarden vastgesteld die sinds 2010 gelden. De meeste emissies zijn het gevolg van het verkeer en met name dieselauto’s. Sinds 2010 hebben zeventien lidstaten te hoge niveaus opgegeven, en er zijn reeds inbreukprocedures ingeleid tegen het Verenigd Koninkrijk, Portugal, Italië, Spanje, Duitsland en Frankrijk. Acties tegen andere lidstaten kunnen volgen.
Nadere informatie:
Over het pakket inbreukbesluiten van juni: MEMO/15/5162
Voor informatie over inbreukprocedures in het algemeen, zie MEMO/12/12
Toelichting over inbreukprocedures: http://ec.europa.eu/atwork/applying-eu-law/index_nl.htm
IP/15/5197
Contactpersoon voor de pers
Voor het publiek:
|