Detentie: Commissie roept op tot uitvoering van regels inzake veroordeling of afwachting proces in andere lidstaat

Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Europese Commissie

Persbericht

Brussel, 5 februari 2014

Detentie: Commissie roept op tot uitvoering van regels inzake veroordeling of afwachting proces in andere lidstaat

Volgens een vandaag gepubliceerd verslag van de Commissie heeft maar ongeveer de helft van de 28 EU-lidstaten de gemeenschappelijke regels op het gebied van detentie uitgevoerd die door de lidstaten unaniem waren vastgesteld. Het verslag onderzoekt de tenuitvoerlegging van drie afzonderlijke kaderbesluiten van de EU, die betrekking hebben op 1) de overbrenging van gevangenen, 2) proeftijd en alternatieve straffen, en het Europees surveillancebevel. De drie EU-besluiten maken het mogelijk gevangenisstraffen, proeftijdbeslissingen of alternatieve straffen en toezichtmaatregelen vóór het proces in een ander EU-land ten uitvoer te leggen dan het land waarin de betreffende persoon is berecht of berechting afwacht. Dat land kan het land zijn waarvan de betrokkene de nationaliteit heeft of dat waarin deze gewoonlijk verblijft of een ander EU-land waarmee hij nauwe banden heeft.

De regels waarover de lidstaten tussen 2008 en 2009 unaniem overeenstemming hebben bereikt, hadden uiterlijk op respectievelijk 1) 5 december 2011, 2) 6 december 2011 en 3) 1 december 2012 moeten zijn omgezet. Thans hebben echter slechts 18 lidstaten het besluit inzake de overbrenging van gevangenen , 14 lidstaten het besluit inzake proeftijd en alternatieve straffen en 12 het besluit inzake het Europees surveillancebevel omgezet (zie de bijlage voor de uitsplitsing per land).

De regels zijn erop gericht het wederzijds vertrouwen in Europa in elkaars rechtsstelsels, een wezenlijk element van een gemeenschappelijke Europese rechtsruimte, te bevorderen. De drie kaderbesluiten zijn ook belangrijke instrumenten om de resocialisatie van gevangenen te bevorderen en de oplegging van voorlopige hechtenis te verminderen. Het is cruciaal dat deze besluiten juist worden uitgevoerd.

De laattijdige of onvolledige omzetting door een aantal lidstaten is met name een spijtige zaak omdat de kaderbesluiten ertoe kunnen leiden dat rechters minder gevangenisstraffen opleggen aan niet-ingezetenen. Dit zou de overbevolking van de gevangenissen kunnen helpen terugdringen en dus de omstandigheden voor gedetineerden verbeteren, maar het ook mogelijk maken de begrotingsuitgaven voor gevangenissen te verminderen.

De Commissie dringt er daarom bij alle lidstaten die dat nog niet hebben gedaan op aan om snel maatregelen te nemen om de EU-besluiten volledig om te zetten.

Het vandaag verschenen verslag biedt een voorlopige beoordeling van de stand van zaken wat betreft de omzetting van de drie kaderbesluiten door de lidstaten. Het beoordeelt niet hoe goed deze regels worden toegepast, aangezien de helft van de lidstaten deze nog niet hebben omgezet.

Volgende stappen

Op dit moment heeft de Europese Commissie geen bevoegdheden om inbreukprocedures te beginnen op grond van artikel 258 VWEU met betrekking tot kaderbesluiten die vóór de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon zijn vastgesteld (zie artikel 10, lid 1, van protocol nr. 36 bij de Verdragen).

Per 1 december 2014 zal de Commissie wel inbreukprocedures kunnen beginnen.

Het verslag van vandaag geeft dus een overzicht van de punten waarop de lidstaten meer moeten doen om de nationale wetgeving aan te passen.

Achtergrond

Ieder jaar worden tienduizenden EU-burgers in een andere EU-lidstaat vervolgd voor vermoedelijke strafbare feiten of veroordeeld. Het gebeurt zeer vaak dat de strafrechter het bevel geeft een niet-ingezetene in hechtenis te nemen in afwachting van het proces omdat gevreesd wordt dat de betrokkene zal vluchten en niet zal komen opdagen voor het proces. In een soortgelijke situatie zou een ingezetene die wordt verdacht vaak in aanmerking komen voor een minder dwingende toezichtmaatregel, zoals een meldingsplicht of een reisverbod.

De kaderbesluiten zijn bedoeld als een pakket coherente en complementaire wetgeving dat de detentie van EU-burgers in andere lidstaten regelt en kan leiden tot een kortere voorlopige hechtenis en een betere resocialisatie van gevangenen in een grensoverschrijdende context. De drie kaderbesluiten houden in operationeel opzicht verband met elkaar, maar ook met het kaderbesluit betreffende het Europees aanhoudingsbevel.

In juni 2011 heeft de Commissie een Groenboek inzake detentie gepubliceerd, waarin wordt beoordeeld hoe voorlopige hechtenis en de omstandigheden waaronder mensen worden gedetineerd van invloed zijn op het wederzijds vertrouwen en de doeltreffende justitiële samenwerking tussen de lidstaten. Meer in het algemeen wordt daarin ook beoordeeld wat de rol van de EU op dit terrein moet zijn ( IP/11/702 ).

De evaluatie van de vele reacties op het groenboek heeft aangetoond dat het van belang is om eerst de bestaande EU-wetgeving die de alternatieven voor detentie beoogt te verbeteren, behoorlijk en op tijd om te zetten.

Voor meer informatie

Persdossier:

http://ec.europa.eu/justice/newsroom/criminal/news/140205_en.htm

European Commissie - Strafrecht - Erkenning van beslissingen tussen EU-landen:

http://ec.europa.eu/justice/criminal/recognition-decision/index_en.htm

Homepage van Viviane Reding, vicevoorzitter en EU-commissaris voor Justitie:

http://ec.europa.eu/reding

Volg de vicevoorzitter via Twitter: @VivianeRedingEU

Volg het EU-beleid op het gebied van justitie op Twitter: @EU_Justice

BIJLAGE: stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de drie kaderbesluiten door de lidstaten