Commissie publiceert derde Schengenrapport (en)

Europese Commissie

Persbericht

Brussel, 03 Juni 2013

Commissie brengt verslag uit over vrij verkeer in de EU

In het Schengengebied kunnen meer dan 400 miljoen EU-burgers uit 26 Europese landen en een toenemend aantal niet‑EU‑burgers zonder controles aan de binnengrenzen reizen. Vandaag heeft de Commissie haar derde "check up" van Schengen vastgesteld, een halfjaarlijks verslag over het functioneren van het Schengengebied. Het verslag biedt een helder overzicht van de stand van zaken in het Schengengebied en moet ervoor zorgen dat de gemeenschappelijke regels in alle Schengenlanden¹ op een coherente manier worden uitgevoerd.

"Het Schengengebied is een van de meest gewaardeerde en tastbare resultaten van Europa. De EU-burgers hechten er veel waarde aan en het is van groot belang voor onze welvaart. De vraag hoe we onze samenwerking kunnen versterken en het vrij verkeer kunnen waarborgen, is uitermate belangrijk. We moeten onze burgers garanderen dat het Schengengebied een ruimte zonder grenscontroles zal blijven”, aldus Cecilia Malmström, Europees commissaris voor Binnenlandse Zaken.

Dit derde verslag bestrijkt de periode van 1 november 2012 tot en met 30 april 2013 en heeft voornamelijk betrekking op:

De toepassing van de Schengenregels

Tijdens de door het verslag bestreken periode van zes maanden is de controle aan de binnengrenzen één keer opnieuw ingevoerd. Dit gebeurde door Noorwegen, naar aanleiding van de uitreiking van de Nobelprijs voor de vrede in Oslo (op 10 december 2012). Van 3 tot 12 december 2012 werden 3 136 personen gecontroleerd, waarvan er 19 de toegang werd geweigerd en 8 werden aangehouden.

In verschillende deelnemende staten werden controles ter plaatse uitgevoerd (via het Schengenevaluatiemechanisme) om na te gaan of de regels correct werden toegepast. De controles hadden betrekking op politiële samenwerking (in Estland, Letland en Litouwen), luchtgrenzen (in Polen, Slowakije en Tsjechië), landgrenzen (in Estland, Letland en Litouwen) en visa (in Estland, Polen en Slowakije). Daarbij zijn geen tekortkomingen aan het licht gekomen die om directe maatregelen van de Commissie vragen.

De afgifte van visa en veiligheidsprocedures

Het visuminformatiesysteem (VIS) wordt momenteel gebruikt in vijf regio’s. Onlangs werd het ingevoerd in West-Afrika en Centraal-Afrika (maart 2013). Binnenkort wordt het ook in gebruik genomen in Oost‑Afrika en Zuidelijk Afrika (op 6 juni 2013), in Zuid‑Amerika (op 5 september 2013) en in Centraal‑Azië, Zuidoost‑Azië en het bezet Palestijns gebied (op 14 november 2013). Het VIS functioneert goed. Op 6 mei 2013 waren via het systeem al 2,9 miljoen visumaanvragen verwerkt, 2,4 miljoen visa afgegeven en 348 000 visa geweigerd.

Het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie (SIS II) is op 9 april 2013 succesvol in bedrijf gesteld (IP/13/309 en MEMO/13/309). SIS II biedt de lidstaten betere en nieuwe functies en signaleringscategorieën. Via het systeem kunnen de nationale autoriteiten voor grensbewaking, de douane en de politie gemakkelijker informatie uitwisselen over personen die mogelijk bij zware criminaliteit betrokken zijn of die vermist worden.

De situatie aan de Schengenbuitengrenzen

Tijdens de periode oktober-december 2012 werden ongeveer 13 600 illegale grensoverschrijdingen vastgesteld. Dit betekent een afname van 52% ten opzichte van het vierde kwartaal van 2011. Griekenland rapporteerde in de periode juli-september 2012 meer dan de helft van het totale aantal vastgestelde illegale grensoverschrijdingen, maar de situatie veranderde na de start van de operatie Shield in augustus 2012. Bij deze operatie zette Griekenland zo’n 1 800 grenswachters in aan de Grieks-Turkse landgrens. Over de periode oktober-december 2012 rapporteerde Italië 31% van alle illegale grensoverschrijdingen (4 231 personen). Griekenland volgde op de tweede plaats met 30% (4 035 personen).

Er zullen verdere inspanningen worden geleverd om het bijeenbrengen van informatie over migratiestromen binnen het Schengengebied te verbeteren. De bedoeling is om vanaf 2014 regelmatig gegevens te verzamelen en analyses te maken van illegale migratiestromen.

Achtergrond

In september 2011 heeft de Commissie voorstellen gedaan om de doeltreffendheid en de legitimiteit van het Schengensysteem te versterken (IP/11/1036 en MEMO/11/606). In haar mededeling “Schengengovernance – versterking van de ruimte zonder toezicht aan de binnengrenzen" maakte de Commissie bekend dat zij de instellingen van de Europese Unie twee keer per jaar een verslag over het functioneren van Schengen wil voorleggen.

Deze verslagen bieden de basis voor een discussie in het Europees Parlement en in de Raad en dragen bij tot een sterkere politieke sturing en samenwerking tussen de Schengenlanden. Het vorige verslag van de Commissie werd in november 2012 vastgesteld (IP/12/1256).

Daarnaast vinden op dit moment onderhandelingen plaats over de twee wetgevingsvoorstellen die in september 2011 zijn gepresenteerd. Deze wetgevingsvoorstellen zorgen voor een sterker evaluatie- en controlesysteem in de EU, waarmee de toepassing van de Schengenregels kan worden gecontroleerd en gewaarborgd. Ze voorzien ook in een meer gestructureerd Europees besluitvormingsmechanisme dat in echt uitzonderlijke situaties de tijdelijke herinvoering mogelijk maakt van controles aan de binnengrenzen in het geval van ernstige bedreigingen van de openbare orde of de binnenlandse veiligheid. Op 29 en 30 mei werd op het niveau van de trialoog en het Coreper een akkoord bereikt over de Schengenvoorstellen. Daarmee is een sterker systeem voor vrij verkeer een stap dichterbij gekomen.

Nuttige links

Derde halfjaarlijks verslag over het functioneren van het Schengengebied.

Website van Cecilia Malmström

Volg commissaris Malmström op Twitter

Website van DG Binnenlandse Zaken

Volg DG Binnenlandse Zaken op Twitter

Infographic: 'Entering the EU - Borders and Visas'