Positief rapport Europese Rekenkamer over financiële steun EU aan Turks-Cypriotische gemeenschap

De Europese Rekenkamer (ERK) beoordeelde in hoeverre de Europese Commissie een doeltreffend beheer voert over de financiële steun aan de Turks-Cypriotische gemeenschap (TCg) in het noordelijk deel van Cyprus. Meer bepaald onderzocht de ERK of de Commissie een steunprogramma heeft opgesteld dat overeenkwam met de doelstellingen van het instrument, of zij adequate uitvoeringsregelingen heeft opgezet en of de individuele projecten de beoogde resultaten hebben bewerkstelligd. Bij de controle werd niet onderzocht of het programma bijdraagt aan de politieke doelstelling van het programma betreffende de hereniging.

De doelmatigheidscontrole bestreek de periode van februari 2006 tot het derde kwartaal van 2011. Zij omvatte een onderzoek van een steekproef van 34 contracten. Dit vertegenwoordigt circa een derde (97,5 miljoen euro) van alle begrotingsmiddelen voor het instrument van 2006 tot en met 2011.

Ondanks de moeilijke politieke en juridische omstandigheden en een krap tijdschema slaagde de Commissie erin een programma op te zetten dat in grote lijnen overeenkwam met de doelstellingen van de verordening. Ze was ook in staat om snel een programmabeheerbureau en veelal geschikte uitvoeringsmechanismen op te zetten. Het was echter een probleem dat de tijdelijke functionarissen maximaal drie jaar werkzaam konden zijn op het ondersteuningsbureau voor het programma (in tegenstelling tot personeel in EU-delegaties), waardoor het voor hen moeilijk was om projecten van het begin tot het eind te begeleiden.

Het programma heeft een groot aantal verschillende begunstigden uit de TCg bijgestaan en er zijn al enkele belangrijke resultaten behaald. De bouw van een installatie voor zeewaterontzilting, het grootste project (27,5 miljoen euro) uit het programma, was echter niet succesvol. Meer in het algemeen is de duurzaamheid van de projecten vaak twijfelachtig.

De Rekenkamer doet een reeks aanbevelingen aan de Commissie waarin verschillende mogelijke scenario’s worden behandeld, die zijn gebaseerd op zowel ontwikkelingen in het herenigingsproces als de mate waarin de EU in de toekomst steun zal verlenen:

 indien er op korte termijn geen regeling wordt getroffen en wordt besloten dat er een omvangrijke vervolgfinanciering moet worden verstrekt aan de TCg, zou de Commissie een aantal stappen moeten ondernemen om het beheer van het steunprogramma te verbeteren;

 indien wordt besloten om geen volgend grootschalig steunprogramma te financieren, moet er een actieplan worden opgesteld voor het terugschroeven of afbouwen van de activiteiten van de taskforce van de Commissie;

 wanneer er duidelijk vooruitgang wordt geboekt in het herenigingsproces, zou de Commissie vroege voorbereidingen moeten treffen voor een programma waardoor EU-steun na de hereniging het hele land ten goede komt.