Standpunten van politieke partijen over asielbeleid, (arbeids)migratie en integratie

Met dank overgenomen van Raad van kerken, gepubliceerd op zondag 1 april 2001.

Kort overzicht

downloaden (word-document)

Hieronder vindt u een kort overzicht van de standpunten van de meeste politieke partijen. Het overzicht heeft alleen betrekking op het asielbeleid, (arbeids)migratie en integratie. De standpunten worden onverkort en zonder commentaar weergegeven om een zo correct mogelijk beeld te schetsen van de opvattingen van de verschillende partijen.

Voorafgaand aan de verkiezingen heeft de projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken de notitie 'Zeven punten voor een nieuw asielbeleid' samengesteld. Na goedkeuring door de plenaire Raad is de tekst ervan toegestuurd aan de verschillende partijbureaus met het verzoek om deze punten bij het vaststellen van het verkiezingsprogramma mee te nemen.

Natuurlijk gaat het bij het uitbrengen van uw stem niet alleen om asielbeleid en integratie. Ook andere onderwerpen zijn belangrijk. De projectgroep Vluchtelingen van de Raad heeft echter onderstaande informatie bij elkaar gebracht, daar deze betrekking heeft op het werkterrein van de projectgroep.

Dit document mag naar hartelust vermenigvuldigd worden. De notitie 'Zeven punten voor een nieuw asielbeleid' is eveneens bij de Raad van Kerken te bestellen, maar ook terug te vinden op de website: www.raadvankerken.nl.

Projectgroep Vluchtelingen

Raad van Kerken in Nederland


CDA

Asielbeleid

Het asielbeleid moet rechtvaardig zijn. Wie te vrezen heeft voor vervolging, verdient asiel. Het beleid moet echter ook helder en zonodig streng zijn voor mensen die niet worden vervolgd. Procedures moeten in korte tijd worden afgerond, zodat betrokkenen snel duidelijkheid hebben over hun asielverzoek. Voor hen die geen recht op verblijf hebben, moet er een goed terugkeerbeleid komen. Asielzoekers die meewerken aan het realiseren van hun terugkeer, krijgen tot hun feitelijke terugkeer een onderkomen. Kinderen horen niet in vreemdelingenbewaring thuis.  Met een Europees asielbeleid kan voorkomen worden dat - door specifieke maatregelen van afzonderlijke landen van de Europese Unie - de asielstromen zich verleggen naar het voor asielzoekers en mensensmokkelaars meest gunstige land.

Als het vaststellen van identiteit meer tijd kost of onderzoek naar traumata en andere medische aspecten nodig is, kan de eerste termijn (de AC-procedure) verlengd worden met nog eens 48 uur.

Verblijfsaanvragen op medische gronden moeten sneller worden afgehandeld. De benodigde medische behandelcapaciteit dient daarop te worden afgestemd. Indien dit is geïndiceerd, wordt opvang verleend.

Asielzoekers die in afwachting zijn van een beslissing omtrent hun definitieve verblijfsstatus kunnen in aanmerking komen voor scholing en arbeid. Zij krijgen daarmee geen rechten tot de sociale zekerheid. Eventueel betaalde premies worden bij terugkeer naar het land van herkomst aan betrokkenen teruggegeven.

Asielzoekers die in (vervolg) procedure zijn voor een verblijfstatus in het kader van een asielverzoek en uit dien hoofde rechtmatig in Nederland verblijven, hebben recht op een goede opvang.

De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) krijgt een nadrukkelijke rol bij terugkeer en het verkrijgen van (vervangende) documenten. Goed terugkeerbeleid vergt dat de samenleving in onderhavige gevallen in haar geheel meer gericht meewerkt aan het feitelijke vertrek van uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale vreemdelingen. Dat vergt een goede samenwerking tussen overheid en non-gouvermentele organisaties en kerken.

Met diplomatieke vertegenwoordigingen van andere landen moeten afspraken worden gemaakt over het zo snel mogelijke afhandelen van aanvragen voor vervangende reis- en identiteitsdocumenten. Wanneer buiten de schuld van de betrokken vreemdeling na 8 dagen nog geen document is verkregen, zal deze periode worden verlengd. Gedurende deze periode heeft men recht op opvang.

Het creëren van een evenwicht tussen gewenste immigratie en doeltreffende bescherming van vluchtelingen, bijvoorbeeld door gezamenlijk Europees optreden ter bescherming van vervolgde en ontheemde bevolkingsgroepen.

Vanwege conflicten en rampen van ecologische, economische en humanitaire aard vluchten miljoenen mensen naar veiliger oorden. Internationale afspraken zijn nodig om hen daarna weer een perspectief op een zelfstandig bestaan te bieden. Om te vermijden dat mensen jarenlang in kampen verblijven, moet de weg worden geëffend voor hun terugkeer. Als dat niet mogelijk is, moet worden gewerkt aan de mogelijkheid om een zelfstandig bestaan op te bouwen in de regio waarin men is opgevangen. In laatste instantie moet doormigratie een optie zijn. Waar het gaat om de opvang en bescherming van mensen op de vlucht in hun eigen land (Internally Displaced People) is het nodig dat de UNHCR expliciet het mandaat krijgt.

PVDA

Een humaan asielbeleid

Wij staan voor een streng en rechtvaardig asielbeleid, waarbij menselijkheid een belangrijk

uitgangspunt is in de omgang met asielzoekers. De huidige asielwet heeft de voorwaarden in zich streng en rechtvaardig te zijn, maar de uitvoering van het beleid in de afgelopen jaren was soms schokkend. Een land als Nederland, dat de mensenrechten hoog in het vaandel heeft staan, stuurde asielzoekers terug naar onveilige landen, sloot kinderen op in gevangenissen, zette gezinnen zonder pardon op straat en stuurde volledig geïntegreerde asielzoekers na vijftien jaar wachten terug naar een ondertussen vreemd land. Een zorgvuldige uitvoering van beleid werd ondergeschikt gemaakt aan profileringsdrang, denk aan de zaak van Taida Pasic. Gemeenten die reële problemen wilden aankaarten werden niet gehoord en fouten werden toegedekt in plaats van opgelost. Zo kunnen we niet met mensen omgaan.

  • We maken schoon schip met het verleden door een generaal pardon voor asielzoekers die onder de oude Vreemdelingenwet een verblijfsvergunning hebben aangevraagd. Oorlogsmisdadigers en veroordeelden wegens ernstige delicten zijn natuurlijk uitgesloten van een vergunning. Ook als dat later wordt vastgesteld.
  • De IND is een inefficiënte en klantonvriendelijke overheidsorganisatie. Dat moet beter. Alle nieuwe asielaanvragen dienen binnen 6 maanden te worden afgehandeld.
  • Gezinnen worden niet gescheiden uitgezet, kinderen worden niet opgesloten in de cel, er wordt niet geleurd met gezinnen met schoolgaande kinderen en asielzoekers in procedure worden opgevangen. Er wordt zorg geboden waar noodzakelijk en in de opvang is recht op privacy. De mensenhandel wordt aangepakt.
  • De vrijwillige terugkeer van afgewezen vreemdelingen wordt vergroot door het bieden van perspectief in het land van herkomst (financiële middelen voor de opbouw van een nieuw bestaan, individuele begeleiding, werkmogelijkheden, onderwijs ter voorbereiding van terugkeer). Er komen speciale terugkeerprogramma's voor slachtoffers van mensenhandel en prostitutie.
  • De lasten van asiel moeten ook binnen Europa eerlijk verdeeld worden. We moeten voorkomen dat Europese landen met elkaar de concurrentie aangaan over wie het meest streng is. Daarom is harmonisatie noodzakelijk.
  • Europa blijft bijdragen aan de opvang van vluchtelingen die daadwerkelijk niet in de regio van herkomst kunnen worden opgevangen. Opvang in de regio moet onder humane omstandigheden plaatsvinden in samenwerking met de VN Vluchtelingenorganisatie.
  • Alle EU-lidstaten moeten bijdragen aan bewaking van de Europese buitengrenzen.

Aanpak illegalen

De PvdA wil het illegaal verblijf in Nederland verminderen. Mensen zonder verblijfstitel kunnen geen aanspraak maken op verblijf in Nederland. Illegaliteit gaat bovendien vaak gepaard met uitbuiting en criminaliteit.

  • Rijk, gemeenten en maatschappelijke organisaties gaan samenwerken. We willen een lokaal georganiseerd maatwerk, via bijvoorbeeld 25 steunpunten, opzetten voor de terugkeer van afgewezen vreemdelingen en illegalen.
  • Werkgevers die illegalen in dienst nemen en mensen die illegalen uitbuiten, bijvoorbeeld

    huisjesmelkers, worden hard aangepakt.

  • Criminele/overlastgevende illegalen worden gedwongen te vertrekken. Illegalen die worden opgepakt bij delicten en overtredingen, komen nu vaak na een periode vreemdelingenbewaring weer op straat terecht. Wij willen een sluitende aanpak: opsluiten of opvangen tot uitzetting. De nieuw op te richten Terugkeerorganisatie van de Rijksoverheid dient zich met prioriteit op deze groep te richten.
  • Kinderen van illegaal verblijvende ouders mogen niet de dupe worden van het feit dat hun ouders geen verblijfstatus hebben. Onderwijs kan een kind (tot 18 jaar) nooit ontzegd worden. Ook medisch noodzakelijke hulp binnen de gezondheidszorg moet voor hen die hier onrechtmatig verblijven te allen tijde beschikbaar blijven.

VVD

Nederland moet een evenredig deel van de echte vluchtelingen bescherming bieden. Dat kan alleen door een heldere en rechtvaardige asielprocedure: snel én zorgvuldig. Individuele beoordeling van elke asielzoeker is en blijft het uitgangspunt. Toegelaten vluchtelingen dienen snel kansen te krijgen om in de Nederlandse samenleving te integreren. Herhaalde asielaanvragen moeten worden voorkomen. Diegenen die te horen hebben gekregen geen verblijfsvergunning te krijgen, moeten Nederland daadwerkelijk verlaten. De overheid moet geen valse verwachtingen wekken. Mensensmokkel en mensenhandel worden in Europees verband bestreden. Een Europese aanpak ondersteunt opvang van vluchtelingen in de eigen regio.

D66

Illegalen krijgen noodzakelijke zorg. Illegaal in Nederland verblijvende mensen hebben recht op alle noodzakelijke medische zorg. Wat 'noodzakelijk' is moet door artsen worden bepaald, niet door het baliepersoneel. De overheid moet hulpverleners in staat stellen een dergelijk beleid te voeren.

Onderbrengen van vluchtelingenbeleid bij Binnenlandse Zaken en van arbeidsmigratie

bij Economische Zaken.

Automatisch Nederlanderschap voor in Nederland geboren kinderen wier ouders vijf

jaar of langer legaal in Nederland wonen; dubbele paspoorten zijn mogelijk.

Geen kinderen in gevangenis. Minderjarige asielzoekers en kinderen van vluchtelingen die op uitzetting wachten horen niet in een gevangenis te zitten. Ook moeten zij altijd onderwijs kunnen volgen.

Europees asielbeleid ontwikkelen. Nederland moet een actieve rol gaan spelen bij het ontwikkelen van een ruimhartig Europees vluchtelingen- en asielbeleid. Nadruk moet daarbij liggen op preventie; bestrijden van extreme armoede, bemiddelen in conflictsituaties.

D66 spreekt zich uit voor een specifieke pardonregeling voor degenen die onder de oude Vreemdelingenwet asiel hebben aangevraagd. Voor degenen die voor 1 april 2001 in

Nederland asiel hebben aangevraagd, ongeacht hun huidige juridische status, voor zover zij

geen ernstige delicten hebben gepleegd, zal een verblijfsvergunning moeten worden verstrekt.

Groen Links

Zolang er armoede, oorlog en onderdrukking bestaan, slaan mensen op de vlucht. Wij willen nuchter omgaan met migratie in Nederland. Het maakt verschil of iemand op de vlucht is, bij zijn of haar gezin wil zijn of werk zoekt. Met goede rechtsbescherming krijgen asielzoekers voldoende tijd en mogelijkheid om hun verhaal te vertellen. Zij hebben recht op een spoedige en zorgvuldige beslissing. Als hun asielaanvraag in procedure is, mogen zij werken en leren en hebben zij recht op gezondheidszorg. In de opvang van asielzoekers moet rekening worden gehouden met de kwetsbare positie van kinderen. Mensen die geen vluchteling blijken te zijn en het land dienen te verlaten, worden niet op straat gezet en hun kinderen worden niet uit de klas gehaald als terugkeer naar het herkomstland nog niet mogelijk is. Dat voorkomt dat mensen illegaal in ons land verblijven. Asielzoekers zijn verzekerd van een snelle asielprocedure, maar zorgvuldigheid vraagt erom dat zij zonder grote tijdsdruk gehoord worden over de redenen van het asielverzoek. Zij worden in staat gesteld in elke fase van de asielprocedure nieuwe feiten en omstandigheden in te brengen. Dat geldt bijvoorbeeld voor homo's of mensen met een specifieke religieuze achtergrond die niet veilig kunnen terugkeren in het land van herkomst. Betere Europese afspraken moeten de naleving van het VN-Vluchtelingenverdrag waarborgen. Asielzoekers mogen niet worden afgeschoven naar landen buiten de Europese Unie. De beoordeling of een land veilig is, moet objectief zijn (niet alleen informatie van ambassades, maar ook van mensenrechtenorganisaties). Als na drie jaar nog geen definitieve beslissing op het asielverzoek is genomen, wordt een verblijfsvergunning toegekend. Asielzoekerscentra worden kleinschalig met voldoende privacy. Asielzoekers mogen leren en werken zolang ze in Nederland zijn. Met name asielzoekers met kinderen hoeven niet steeds te verhuizen. Voor de 26.000 asielzoekers uit de oude asielwet komt er alsnog een generaal pardon. Dit geldt ook voor de slachtoffers van de Schipholbrand. Zij krijgen een verblijfsvergunning, tenzij ze strafrechtelijk zijn veroordeeld voor ernstige misdrijven. Veilige terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers wordt afgedwongen door met

herkomstlanden terugkeerovereenkomsten af te sluiten. Als veilige terugkeer niet mogelijk is, worden mensen niet op straat gezet, maar krijgen ze een verblijfsvergunning.

Uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen mogen alleen onder strikte voorwaarden en voor een zeer beperkte duur in bewaring worden genomen. De omstandigheden in de gesloten opvang zijn veilig en humaan. Kinderen worden niet in de gevangenis geplaatst.

Noodvoorzieningen, zoals tijdelijke cellencomplexen en bajesboten, zijn uit den boze en worden zo snel mogelijk gesloten. Voor vreemdelingen die zich niet kunnen verzekeren is medische zorg beschikbaar.

SP

In internationale verdragen is vastgelegd wie als vluchteling recht heeft op bescherming tegen vervolging, terreur of oorlog. De meeste vluchtelingen worden opgevangen in de regio, wat volgens de Verenigde Naties en het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen te verkiezen is boven opvang verder weg van huis. We moeten daarom meer geld en middelen beschikbaar stellen om een goede opvang in de regio mogelijk te maken.

Nederland moet in haar asielbeleid uitvoering geven aan de verdragen waaraan we ons gebonden hebben. De asielprocedure moet snel, zorgvuldig en duidelijk zijn en ruimte geven aan asielzoekers om in alle rust hun vluchtverhaal te doen. Het hoge aantal afwijkende oordelen van de rechtbanken laat zien dat de procedure van de Immigratie- en Naturalisatiedienst op dit moment allesbehalve foutloos is. Dat dient snel te verbeteren. Asielzoekers die geen recht hebben op opvang in Nederland, moeten terugkeren naar hun land van herkomst. Terugkeer is voor veel ex-asielzoekers echter niet eenvoudig. Het is soms moeilijk om aan papieren te komen en de toekomst in het land van herkomst is vaak onzeker. Veel mensen die onder de oude vreemdelingenwet asiel hebben aangevraagd, zijn al vele jaren hier. Een generaal pardon voor hen is op zijn plaats.

Onze asielzoekerscentra zijn sober, op het inhumane af. Gezinnen moeten vaak een kamer delen met vreemden en de voorzieningen zijn zeker voor kinderen erg mager. Jarenlang gedwongen nietsdoen kan leiden tot stress en psychische problemen. De soms slechte behandeling van asielzoekers heeft geleid tot terechte internationale kritiek. Een goede behandeling van asielzoekers is een vereiste voor een democratische rechtsstaat. Zij moeten niet worden bewaard op zogenoemde 'bajesboten'.

Slachtoffers van mensenhandel worden vaak ten onrechte behandeld als ongewenste illegalen, en niet als slachtoffers van een ernstig misdrijf. Volgens de bestaande regelingen kunnen slachtoffers die bereid zijn tegen handelaren te getuigen voor de duur van het proces in Nederland blijven. In de praktijk blijkt dit niet voldoende bescherming te bieden, bij terugkomst in het eigen land lopen veel slachtoffers alsnog gevaar. Daar moet snel iets aan gedaan worden. Ook dient veel harder dan nu opgetreden te worden tegen mensenhandelaren. Dat geldt ook voor mensen die misbruik maken van hier verblijvende minderjarige asielzoekers.

Een volledige asielprocedure mag niet langer dan 1 jaar duren. Alle asielzoekers die rechtmatig in Nederland verblijven hebben recht op een humane opvang. Asielzoekerscentra moeten beter worden ingericht en het gesleep van bewoners tussen centra moet worden beperkt. Asielzoekers mogen werken. Er komt een generaal pardon voor (ex-)asielzoekers die onder de oude vreemdelingenwet asiel hebben aangevraagd. Ex-asielzoekers die door toedoen van het land van herkomst niet kunnen terugkeren, mogen hier blijven. Zolang er wordt gewerkt aan terugkeer hebben ex-asielzoekers recht op opvang. Gemeenten krijgen meer ruimte om invulling te geven aan hun zorgplicht voor noodopvang van ex-asielzoekers en illegalen. Slachtoffers van mensenhandel krijgen het recht op een permanente verblijfsvergunning, als zij bereid zijn te getuigen tegen degenen die hen verhandeld hebben. Nederland gaat zich stipt houden aan het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind. Vreemdelingenbewaring mag alleen bij zicht op snelle uitzetting - en nooit bij kinderen. Als de kinderen mogen blijven, dan mogen de ouders ook blijven. Kinderen bouwen zélf verblijfsrechten op.

Christen Unie

Jaarlijks melden zich in Nederland enkele tienduizenden asielzoekers. De Immigratie- en Naturalisatiedienst dient deze asielverzoeken zorgvuldig te toetsen. Het opkomen voor de vreemdeling is een christelijke plicht. Als Nederland voor politieke vluchtelingen geen wijkplaats is, werken wij mee aan hun onderdrukking. Het is van belang dat de opvang van vluchtelingen en de toetsing van asielaanvragen zo dicht mogelijk bij de bron plaatsvinden: in de regio waar de vluchtelingen vandaan komen. De Nederlandse asielprocedure moet snel, maar vooral zorgvuldig zijn. Binnen de asielprocedure wordt rekening gehouden met kwetsbare groepen en medische aspecten.  Het 'Istanbul Protocol'  moet worden geïmplementeerd. Bij de beoordeling van de aanvraag voor een medische verblijfsvergunning wordt rekening gehouden met de feitelijke toegankelijkheid van de noodzakelijke zorg in het land van herkomst. Nederland helpt, zoveel mogelijk in Europees verband, landen die zodoende met de opvang van veel vluchtelingen te maken krijgen. Op Europees niveau moet er een gezamenlijke asielprocedure komen met goede waarborgen voor zorgvuldigheid. Uitgangspunt moet de beste asielpraktijk en niet de slechtste zijn. De verantwoordelijkheid voor vluchtelingen binnen Europa moet door de EU-landen gezamenlijk gedragen worden.

In het geval van gedwongen terugkeer dient de overheid zich ervan verzekerd te hebben dat in het land van herkomst fundamentele mensenrechten, waaronder de godsdienstvrijheid, niet worden geschonden. Vluchtelingen worden niet teruggestuurd als dat gevaar voor leven of vrijheid oplevert Dit is in het bijzonder een aandachtspunt bij terugkeer naar islamitische landen. Detentie wordt alleen als uiterste middel gebruikt. Kinderen horen niet in detentie. Asielzoekers die nog in afwachting zijn van een besluit over een verblijfsvergunning mogen betaald werk verrichten, maar zij bouwen op deze manier geen rechten op die een eventuele terugkeer naar het land van herkomst bemoeilijken.

Detentie wordt alleen als uiterste middel gebruikt. Kinderen horen niet in detentie. De leges voor verblijfsvergunningen worden verlaagd zodat zij het uitoefenen van het gezinsleven niet meer belemmeren. Nederland kan niet onbeperkt mensen opnemen die vooral uit economische motieven een verblijfsvergunning willen hebben. De overheid dient zich in te zetten voor verbetering van economische perspectieven en opvang van vluchtelingen elders in de wereld. Waar voor vluchtelingen geen uitzicht is op lokale integratie of terugkeer, dient Nederland zich solidair te tonen en vluchtelingen de mogelijkheid tot hervestiging te bieden. Daartoe wordt het quotum van 500 vluchtelingen per jaar fors verhoogd. Het voorkomen van illegale immigratie is op de lange duur alleen kansrijk, als ook wordt gewerkt aan verbetering van de leef- en werkomstandigheden in de landen van herkomst.

Vreemdelingen die al langdurig in Nederland verblijven, geen strafblad hebben en waarvan terugkeer redelijkerwijs niet meer te vragen is, komen in aanmerking voor een pardon.

Het Vluchtelingenverdrag behoort ruimhartig te worden uitgevoerd. Nederland zet zich in voor het bereiken van duurzame oplossingen voor de vluchtelingenproblematiek.

Er wordt naar gestreefd niet alleen de eerste opvang maar ook de beoordeling van het vluchtverhaal (de asieltoets)plaats te laten vinden in de eigen regio, bij voorkeur in opvangcentra onder beheer van de Verenigde Naties. In Europees verband wordt meer geld vrijgemaakt voor opvang en hervestiging van vluchtelingen in de regio. Asielzoekers behoren zo snel mogelijk te weten waar zij aan toe zijn. Asielstatushouders komen na drie jaar in aanmerking voor een vergunning asiel voor onbepaalde tijd.

Het gaat erom een goed evenwicht te vinden tussen snelheid en zorgvuldigheid. Uitzetting van uitgeprocedeerde vreemdelingen gaat, mits zij te goeder trouw zijn, gepaard met een aanbod tot hulp bij de hervestiging. Een effectief terugkeerbeleid is van groot belang. Op landen die weigeren uitgeprocedeerde asielzoekers weer op te nemen, dient in EU-verband druk te worden uitgeoefend. Uitgeprocedeerde asielzoekers mogen geen slachtoffer worden van de weigering van hun land van herkomst hen weer op te nemen. Ze hebben op humanitaire gronden recht op een verblijfsvergunning. Vreemdelingen die in ons land zijn overgegaan naar een andere godsdienst, worden in geen geval gedwongen terug te keren naar hun land waaruit ze zijn geëmigreerd, indien aldaar in de praktijk sprake is van vervolging.

De overheid biedt asielzoekers in procedure verblijf in Nederland opvang aan. Voor gezinnen met kinderen en voor andere schrijnende gevallen geldt een bijzondere zorgplicht, ook als het uitgeprocedeerde asielzoekers betreft. Het vreemdelingenbeleid wordt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Buitenlandse Zaken gebracht.

Raad van Kerken in Nederland

oktober 2006