A.J. (Ad) Hermes

foto A.J. (Ad) Hermes
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotobureau Stokvis

Katholieke onderwijsdeskundige die zich in de Tweede Kamer ontpopte als een vurig verdediger van het bijzonder onderwijs. Was opgeleid tot wiskundeleraar, maar werd na bij de Hoogovens werkzaam te zijn geweest wethouder voor onderwijs en cultuur van Beverwijk. In 1971 Tweede Kamerlid voor de KVP. Kruiste regelmatig de degens met minister Van Kemenade over de middenschool. Als staatssecretaris van Onderwijs in de kabinetten-Van Agt had hij een belangrijk aandeel in de totstandkoming en invoering van de Wet op het basisonderwijs. Had ook grote bestuurlijke verdiensten voor het jeugdwerk. Keerde na zijn staatssecretariaat nog twaalf jaar terug in de Kamer. Liep vaak met grote stapels dossiers onder zijn arm door de Kamer.

KVP, CDA
functie(s) in de periode 1971-1994: lid Tweede Kamer, staatssecretaris

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Adrianus Johannes (Ad)

geboorteplaats en -datum
Breda, 27 augustus 1929

overlijdensplaats en -datum
Veghel, 31 januari 2002

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • KVP (Katholieke Volkspartij), tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • planning-assistent, N.V. Koninklijke Nederlandse Hoogovens- en Staalfabrieken (N.V. Breedband), vanaf 1954
  • lid gemeenteraad van Beverwijk, van 2 september 1958 tot 3 september 1974
  • wethouder (van onderwijs en culturele zaken) van Beverwijk, van 2 september 1958 tot januari 1972 (vanaf 1966 tevens locoburgemeester)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 mei 1971 tot 9 januari 1978
  • staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen (belast met basisonderwijs en de verzorgingsstructuur), van 9 januari 1978 tot 9 september 1981
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 10 juni 1981 tot 11 september 1981
  • staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen (belast met basisonderwijs en de verzorgingsstructuur), van 11 september 1981 tot 4 november 1982
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1982 tot 17 mei 1994

takenpakket (staatssecretaris)
  • Was als staatssecretaris in het eerste kabinet-Van Agt belast met zaken welke liggen op het terrein van 1. het directoraat-generaal voor het basisonderwijs; 2. de directie Verzorging, met dien verstande dat onder zijn taak niet werd gerekend de coördinatie van en de eindverantwoordelijkheid voor de innovatie.
  • Was als staatssecretaris in het tweede kabinet-Van Agt belast met aangelegenheden op het terrein van 1. het directoraat-generaal voor het basisonderwijs; 2. de directie Verzorging, met dien verstande dat onder zijn taak niet werd gerekend de coördinatie van het beleid met betrekking tot achterstandsgroepen.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/8)

  • adviseur Doveninstituut Sint-Michielsgestel, omstreeks april 1989 en nog in maart 1993
  • voorzitter bestuur Technische Hogeschool Rijswijk, van 1 april 1993 tot 31 januari 2002

afgeleide functies, presidia etc.
voorzitter bijzondere commissie voor de Nota Hoger Onderwijs in de Toekomst (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 30 maart 1976 tot 9 januari 1978

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/4)
  • Interpelleerde op 3 april 1974 staatssecretaris Veerman over de exploitatiekostenvergoeding voor mavo-scholen
  • Een in 1991 door hem en Tineke Netelenbos (PvdA) ingediende en aangenomen motie gaf de aanzet tot de vervanging van mavo en vbo door het vmbo
  • Was in 1991 woordvoerder van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel inzake de basisvorming

opvallend stemgedrag (0/5)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Verdedigde in 1982 met succes het wetsvoorstel Interimwet op het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs (ISOVSO) in de Tweede Kamer. De wet werd later door staatssecretaris Van Leijenhorst in het Staatsblad gebracht. (16.811)
  • Kwam in 1982 met een notitie over instandhoudingsnormen voor kleinere plattelandsscholen. Lagere scholen die een koepel vormen met een kleuterschool moeten minstens 15 leerlingen hebben om te mogen blijven bestaan.

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1979 samen met minister Pais een wijziging (Stb. 253) van de LO-wet en de WVO tot stand over voorzieningen met betrekking tot het onderwijs in de Friese taal. Het wetsvoorstel was in 1977 ingediend door minister Van Kemenade. (14.651)
  • Bracht in 1981 een wet (Stb. 383) over beheersing van de huisvestingsvoorzieningen in het kleuter- en lager-onderwijs tot stand. De wet stelt met terugwerkende kracht regels voor nieuw- en vernieuwbouw van scholen vast, vanwege de verwachte leegstand van scholen door verminderde leerlingenaantallen en de komst van het basisonderwijs. Het ministerie krijgt een centrale rol bij de planvorming. (15.803)
  • Bracht in 1981 samen met minister Pais de Wet op het basisonderwijs (Stb. 468) tot stand, waardoor kleuter- en lager onderwijs worden samengevoegd. De duur van het basisonderwijs wordt acht jaar (van (ongeveer) het vierde tot en met het twaalfde jaar). De nieuwe wet moet meer mogelijkheden bieden voor individualisering van het onderwijs en voor verbreding van de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen. Het eigendom van bijzondere scholen gaat over van de gemeenten naar de schoolbesturen. Het wetsvoorstel was in 1977 ingediend door minister Van Kemenade. (14.428)

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Zijn eerste benoeming als staatssecretaris (1977) liep enige vertraging op door een geschil met minister Pais over zijn takenpakket. Hij wilde de verantwoordelijkheid voor de onderwijzersopleidingen. Toen Pais dreigde een ander te benoemen, liet hij zijn wens vallen.
  • Stemde in 1977 in de CDA-fractie tegen de abortusparagraaf in het ontwerp-regeerakkoord van CDA en VVD

uit de privésfeer
  • Liefhebber van sterke drank en een wijnkenner. Hij liep in 1979 en 1987 boetes op vanwege rijden onder invloed.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)
  • T. van Rijckevorsel en H. Enkelaar, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1988)
  • Teun Lagas, "De bulldog van het bijzonder onderwijs. In memoriam Ad Hermes 1930-2002", Trouw, 4 februari 2002

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.