Drs. G.M. (Gerard) Nederhorst

foto Drs. G.M. (Gerard) Nederhorst
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

PvdA-politicus en 'Europeaan' van het eerste uur. Idealistisch socialist, die in 1934 als jong econoom meewerkte aan het Plan van de Arbeid van SDAP en NVV. Als Tweede Kamerlid voor de PvdA jarenlang de constructieve opponent van minister Zijlstra. Was tijdens het kabinet-Cals fractievoorzitter. Verwekte opschudding met een veelvuldig verspreide brief over het huwelijk van prinses Beatrix. Toen Den Uyl hem was opgevolgd als fractievoorzitter weer 'gewoon' Tweede Kamerlid en ondervoorzitter van de Kamer. Stapte in 1971 over naar de Senaat, waarvan hij eveneens ondervoorzitter was. Enthousiast sportbeoefenaar.

PvdA, SDAP
in de periode 1946-1977: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, lid Europees Parlement (vóór 1979)

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Gerard Marinus (Gerard)

geboorteplaats en -datum
Gouda, 17 oktober 1907

overlijdensplaats en -datum
Haastrecht, 28 augustus 1979

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1931 tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen (9/14)

  • lid tijdelijke gemeenteraad van Gouda, van november 1945 tot 7 september 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 10 januari 1946 tot 4 juni 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 augustus 1946 tot 27 juli 1948
  • lid gemeenteraad van Gouda, van 7 september 1946 tot 4 september 1962
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 december 1948 tot 10 mei 1971
  • lid Gemeenschappelijke Vergadering van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, van 10 september 1952 tot 1 januari 1958
  • lid Europees Parlement, van 1 januari 1958 tot 29 september 1965 (aangewezen door de Staten-Generaal)
  • fractievoorzitter PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 april 1965 tot 16 februari 1967
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 11 mei 1971 tot 20 september 1977

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/9)

  • lid Assemblee ad hoc in Straatsburg ter voorbereiding van een Europese Grondwet (Europees Statuut), van september 1952 tot maart 1953
  • lid Centrale Commissie voor de Statistiek, omstreeks 1967

afgeleide functies, presidia etc. (2/16)
  • eerste ondervoorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 september 1973 tot 20 september 1977
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Defensie (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 20 maart 1973 tot 20 september 1977

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/13)
  • Interpelleerde op 25 september 1969 minister De Block over de verlening van een overbruggingskrediet aan het Verolme-concern
  • Interpelleerde op 29 april 1970 de ministers Nelissen en Roolvink over de sluiting van de bedrijven Beckers en Beckers en Bongers te Bergen op Zoom en Ulft
  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met Europese aangelegenheden en vrede en veiligheid (NAVO)

opvallend stemgedrag (0/5)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Behoorde in 1947/1948 tot de zgn. Nova Zembla-groep die zich verzette tegen militair optreden jegens de Republiek Indonesië
  • Behoorde in december 1948 tot de zes leden die in de PvdA-fractie tegen het besluit tot een tweede politionele actie in Indonesië stemde
  • Schreef in oktober 1965 een (vertrouwelijke) brief aan 73 verontruste sympathisanten van zijn partij, waarin hij uiteenzette waarom steun moest worden gegeven aan de goedkeuringswet voor het huwelijk van prinses Beatrix en dhr. Claus von Amsberg. Hij schreef onder meer dat Beatrix als koningin te verkiezen zou zijn boven Luns of De Quay als president. Hij verwees daarbij onder meer naar het omstreden oorlogsverleden van De Quay. De brief werd openbaar gemaakt door 'Het Parool' op 25 oktober 1965. Nam tijdens het debat over het wetsvoorstel op 10 november een aantal passages terug.

uit de privésfeer (3/4)
  • Zijn vader was wethouder van Gouda en lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland. Hij overleed in 1928.
  • Zijn grootvader was wethouder van Gouda
  • Zijn ouders waren gescheiden; hij woonde bij zijn moeder in Arnhem en Voorburg

anekdotes en citaten
  • Verklaarde in de 'Nacht van Schmelzer' nadat Schmelzer zijn motie had ingediend: "dit kabinet zou geen knip voor de neus waard zijn, als het (...) deze motie niet in haar ware betekenis [nl. als motie van wantrouwen, red.] zou onderkennen".

verkiezingen
  • Werd in 1971 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • A.A. de Jonge, "Nederhorst, Gerard Marinus (1907-1979)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel V, 360
  • G. Voerman, "Nederhorst, Gerard Marinus", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel III, 151
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.