Mr. W.J. (Molly) Geertsema

foto Mr. W.J. (Molly) Geertsema
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: gemeentearchief Wassenaar

VVD-politicus uit een familie met een grote bestuurstraditie. Was actief in het gemeentebestuur en als ambtenaar van Binnenlandse Zaken. Kwam in 1959 als Tweede Kamerlid in de landspolitiek en combineerde later het fractievoorzitterschap met het ambt van burgemeester van Wassenaar. Minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier in de kabinetten-Biesheuvel. Werd in 1973 Commissaris van de Koningin in Gelderland en woonde in het kasteeltje Middachten. Nadien op hoge leeftijd nog Eerste Kamerlid. Was vanwege zijn (geaffecteerde) tongval voor velen het prototype van de liberale burgerheer. Stond in de VVD echter links van het midden, vooral door zijn pleidooien voor samenwerking met de PvdA en voor gelijke rechten van homoseksuelen. Beschikte over een enorme werkkracht.

VVD
in de periode 1959-1987: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, minister, Commissaris van de Koning(in), politiek leider

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Willem Jacob (Molly)

geboorteplaats en -datum
Utrecht, 18 oktober 1918

overlijdensplaats en -datum
Wassenaar, 27 juni 1991

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • PvdV (Partij van de Vrijheid), van 1947 tot 24 januari 1948
  • VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 24 januari 1948

3.

Hoofdfuncties/beroepen (14/16)

  • lid gemeenteraad van Leiden, van 28 augustus 1950 tot 1 maart 1953
  • burgemeester van Warffum, van 1 maart 1953 tot 1 mei 1957
  • hoofd afdeling algemene zaken Publieksrechtelijke Bedrijfsorganisatie (rang: administrateur), ministerie van Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming en Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie, van 1 mei 1957 tot maart 1959
  • lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 2 september 1958 tot 1 april 1961
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 maart 1959 tot 6 juli 1971
  • burgemeester van Wassenaar, van 1 april 1961 tot 16 januari 1971
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1963 tot 12 maart 1966
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 oktober 1969 tot 6 juli 1971
  • minister van Binnenlandse Zaken en viceminister-president, van 6 juli 1971 tot 11 mei 1973
  • minister belast met coördinatie van aangelegenheden Suriname en de Nederlandse Antillen betreffend en met de zorg voor aan Suriname en de Nederlandse Antillen te verlenen hulp en bijstand, van 1 januari 1973 tot 11 mei 1973
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 februari 1973 tot 5 mei 1973
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 28 mei 1973 tot 9 november 1973
  • Commissaris van de Koningin in Gelderland, van 1 december 1973 tot 1 november 1983 (benoemd bij K.B. van 9 november 1973)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 september 1983 tot 23 juni 1987

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/51)

  • voorzitter Stichting Grote Kerk Den Haag
  • voorzitter Vrienden Nieuwe Kerk Amsterdam

afgeleide functies, presidia etc. (2/10)
  • voorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel Vaarplicht in geval van oorlog (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 11 februari 1969 tot maart 1972
  • voorzitter vaste commissie voor Binnenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 12 november 1969 tot 14 juli 1971

comités van aanbeveling, erefuncties etc. (2/3)
  • erelid Nederlandse Studenten Voetbalbond
  • erevoorzitter Nederlandse Touwtrekkersbond

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was voor hij fractievoorzitter werd woordvoerder binnenlands bestuur, financiën lagere overheden, justitie en politie van de VVD-Tweede Kamerfractie. Hield zich ook bezig met zaken betreffende Nieuw-Guinea. Hij voerde verder onder meer het woord bij de behandeling van de ontwerp-Algemene Bijstandswet en van omroepwetgeving.
  • Was woordvoerder binnenlandse zaken van de VVD-Eerste Kamerfractie

opvallend stemgedrag (0/9)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/7)
  • Op 17 april 1973 verwierp de Tweede Kamer met 44 tegen 23 stemmen het door hem en minister Udink verdedigde wetsvoorstel tot opheffing van de gemeente Diepenveen en verdeling van die gemeente tussen Deventer en Bathmen. Het voorstel was in 1970 ingediend door minister Beernink. (10.962)
  • Verdedigde in 1973 met succes het wetsvoorstel gemeentelijke herindeling Zaanstreek en een wetsvoorstel tot uitbreiding van het grondgebied van de gemeente Amersfoort. Beide voorstellen werden door zijn opvolger in het Staatsblad gebracht.
  • Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Niers (KVP, Commissaris van de Koningin in Overijssel) en Vrolijk (PvdA, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/8)
  • Bracht in 1972 gemeentelijke herindeling van het Land van Heusden en Altena tot stand. Er kwamen nieuwe gemeenten Aalburg, Dussen en Woudrichem; het grondgebied van Werkendam en Heusden werd uitgebreid en de gemeenten Andel, Giessen, Rijswijk, Veen en Wijk en Aalburg werden opgeheven. Het wetsvoorstel was in 1971 ingediend door minister Beernink. (11.284)
  • Bracht in 1972 een wijziging (Stb. 469) van de Kieswet tot stand over de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd en tot toekenning van het actief kiesrecht bij het bereiken van de kiesgerechtigde leeftijd in de periode tussen kandidaatstelling en verkiezingen. (11.924)
  • Bracht in 1972 samen met minister-president Biesheuvel een nieuwe Wet inzake het financieel statuut van het Koninklijk Huis (Stb. 701) tot stand. De wet regelt de uitkeringen aan de leden van het koninklijk huis, het ter beschikking stellen van paleizen en de opheffing van het kroondomein. Voor de uitkeringen vindt voortaan jaarlijks prijsindexering plaats; er wordt rekening gehouden met de grondwettelijke belastingvrijdom. (11.848)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Zette zich in voor homo-emancipatie en was in 1970 woordvoerder van zijn fractie bij het debat over het wetsvoorstel inzake intrekking van artikel 248bis WvS (homoseksuele ontucht)
  • Kondigde na zijn verkiezing tot lijsttrekker in juni 1970 aan, dat hij per 16 januari 1971 ontslag zou nemen als burgemeester van Wassenaar

uit de privésfeer
  • Zijn vader stief in 1921
  • Zijn moeder was een nicht van P. Droogleever Fortuyn, Tweede en Eerste Kamerlid en burgemeester van Rotterdam

anekdotes en citaten (3/6)
  • Had als politicus wekelijks veel gesprekken met een doorsnee van de bevolking in de sauna op de Mauritskade in Den Haag
  • Zijn favoriete tv-programma was 'De fabeltjeskrant', met daarin Ed en Willem Bever als zijn voornaamste 'idolen'.
  • Maakte als Kamerlid-burgemeester werkdagen van gemiddeld 18 uur

verkiezingen
  • Was bij de Tweede Kamerverkiezingen in 1967 nummer 2 op de VVD-kandidatenlijst
  • Was bij de Tweede Kamerverkiezingen in 1972 nummer 2 op de VVD-kandidatenlijst

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
  • "Molly" (was zijn koosnaam uit zijn studententijd)
  • "De verschrikkelijke schreeuwman" (bijnaam die journalisten hem gaven, omdat zijn verdragende stemgeluid ook zonder microfoon iedereen overstemde)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • T. Thalhammer, "W.J. Geertsema - Een liberaal denker", in: W.J.A. van den Berg e.a. (red.), "Kopstukken van de VVD. 16 Biografische schetsen" (1988), 83
  • J. Bosmans, "Geertsema, Willem Jacob (1918-1991), in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (elektronischer versie)
  • H.J.L. Vonhoff, "Liberalen onder één dak" (1998), 159
  • W.. Schepers, "Willem Jacob (Molly) Geertsema. 1918-1991, Ambtenaar, Burgemeester, Parlementariër, Minister en Commissaris van de Koningin", in: Biografisch Woordenboek Gelderland, elektronische versie
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
  • Ned. Patriciaat, 1964

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.