Ir. M.Ch.E. (Max) Bongaerts

foto Ir. M.Ch.E. (Max) Bongaerts
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Persoonlijkheden

Katholieke politicus in het interbellum. Waterstaatkundig-ingenieur en zoon van een textielfabrikant uit Roermond. Kwam na vele functies bij Rijkswaterstaat in 1913 in de Tweede Kamer en werd in 1925 minister van Waterstaat in het eerste kabinet-Colijn. Behoorde na zijn ministerschap als secretaris en vicefractievoorzitter lange tijd tot de top van de RKSP-fractie. Was behalve waterstaatsdeskundige ook een belangrijk buitenland-woordvoerder van de Katholieken. Tevens deskundige van zijn fractie op het gebied van het kiesrecht. Rustige, maar wat hautaine man, die in zijn eigen fractie niet bij iedereen geliefd was.

Algemeene Bond (RKSP), RKSP
in de periode 1913-1945: lid Tweede Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Max Charles Emile (Max)

geboorteplaats en -datum
Roermond, 9 januari 1875

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 10 mei 1959

2.

Partij/stroming

partij(en)
RKSP (Roomsch-Katholieke Staatspartij)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (8/12)

  • ingenieur tweede klasse, Rijkswaterstaat te Dordrecht, van 1 september 1906 tot 2 september 1912
  • ingenieur tweede klasse, Rijkswaterstaat te Goes, van 2 september 1912 tot 1 november 1914 (op non-actief sinds september 1913)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1913 tot 1 november 1914 (voor het kiesdistrict Roermond)
  • ingenieur eerste klasse, Rijkswaterstaat, van 1 november 1914 tot 15 september 1925 (op non-actief)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 24 november 1914 tot 5 augustus 1925 (in 1914-1918 voor het kiesdistrict Roermond)
  • minister van Waterstaat, van 4 augustus 1925 tot 8 maart 1926
  • ambteloos, van 8 maart 1926 tot 17 september 1929
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1929 tot 6 oktober 1945

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/43)

  • voorzitter Plaatsingsbureau voor afgestudeerden der Katholieke Economische Hogeschool, omstreeks 1946
  • lid werkcomité standbeeld van Ir. Lely op de Afsluitdijk, 1953

afgeleide functies, presidia etc. (2/13)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van mei 1938 tot september 1938
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) (Tweede Kamer der Staten-Generaal) (voor 1939 en 1940)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was waterstaatswoordvoerder van de RKSP-Tweede Kamerfractie, waarbij hij zich onder meer inzette voor kanalisatie van de Maas en het woord voerde bij de behandeling van de Zuiderzeewet. Hield zich ook bezig met mijnbouwaangelegenheden en elektrificatie- en verkeersvraagstukken. Na zijn ministerschap woordvoerder buitenlandse zaken en deskundige van zijn fractie op het gebied van het kiesrecht.

opvallend stemgedrag (0/7)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Stelde in 1925 een Staatscommissie in die advies moest uitbrengen over de rol van de overheid bij de radio-omroep

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Verdedigde als minister van Waterstaat alleen in de Eerste Kamer een ondergeschikt wetsvoorstel over onteigening ten behoeve van aanleg van de tramlijn Zutphen-Deventer
  • Kwam als minister spoedig in conflict met de directeur van het Staatsbedrijf der PTT M.H. Damme
  • Nam kort na terugkeer van het (nood-)parlement ontslag, met als reden dat hij plaatsmaakte voor jongere krachten. In het dagboek van L.G. Kortenhorst staat dat hij onder druk van de leiding van de RKSP aftrad, vanwege de economische collaboratie van het bedrijf N.V. Werktuigbouw waarvan hij president-commissaris was.

uit de privésfeer
  • Was gehuwd met een kleindochter van N.R.H. Guljé, Tweede Kamerlid
  • Zijn schoonzoon, H.J.M. Loeff, was burgemeester van Drunen (1923-1930), van Vught (1930-1945) en van 's-Hertogenbosch (1944-1960)

verkiezingen
  • Versloeg in 1913 in het district Roermond J.Th. Verheggen (r.k.)
  • Werd bij tussentijdse verkiezingen in 1914 en bij de algemene verkiezingen in 1917 via enkelvoudige kandidaatstelling gekozen

niet-aanvaarde politieke functies
  • lid Tweede Kamer, augustus 1925 (i.v.m. benoeming tot minister)

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • Georges Linssen, "Max Bongaerts", in: Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis, jrg.14, nr.1, augustus 2005, 11
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • Alexander van Kessel, "'Een ijdel, eerzuchtig, pesterig en inhallig mannetje' Max Bongaerts' vertrek uit de Tweede Kamer, oktober 1945", in: Jaarboek parlementaire geschiedenis 2021, 93 e.v.
  • Wie is dat? 1938
  • Onze Afgevaardigden, 1913
  • Ned. Patriciaat, 1999

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.