W. (Wim) Polak

foto W. (Wim) Polak
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Binnenlandse Zaken

PvdA-bestuurder die wethouder, staatssecretaris, burgemeester van Amsterdam en staatsraad was. Opgegroeid in een Joods middenstandsgezin in Amsterdam. Zijn ouders werden tijdens de oorlog vermoord en hijzelf zat ondergedoken. Na de oorlog journalist bij dagblad Het Vrije Volk en wethouder van financiën van Amsterdam. In het kabinet-Den Uyl als staatssecretaris belast met de financiën van de lagere overheden. Zette zich in voor de verbetering van de financiële positie van grote steden. Was daarna zes jaar burgemeester van Amsterdam, waarbij hij te maken kreeg met ernstige gezagsproblemen rond de ontruiming van kraakpanden en de inhuldiging van koningin Beatrix. Nadien had hij zitting in de Raad van State. Goed bestuurder, die probeerde aan te sturen op compromissen, maar ook krachtdadig kon optreden.

PvdA
functie(s) in de periode 1973-1994: staatssecretaris, lid Raad van State, burgemeester van Amsterdam

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Willem (Wim)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 14 september 1924

overlijdensplaats en -datum
Ilpendam (gem. Landsmeer), 1 oktober 1999

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1945 tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/8)

  • wethouder (van financiën en kunstzaken) van Amsterdam, van 1 september 1965 tot 1 september 1970
  • wethouder (van financiën, organisatie, efficiency en automatisering) van Amsterdam, van 1 september 1970 tot 11 mei 1973 (tevens locoburgemeester)
  • staatssecretaris van Binnenlandse Zaken (belast met financiën lagere publiekrechtelijke lichamen en organisatie rijksdienst), van 11 mei 1973 tot 1 mei 1977
  • burgemeester van Amsterdam, van 15 juni 1977 tot 1 juni 1983 (benoemd bij K.B. van 27 april 1977)
  • lid Raad van State, van 16 april 1984 tot 1 oktober 1994 (benoemd bij K.B. van 6 april 1984)

takenpakket (staatssecretaris)
  • Was als staatssecretaris belast met 1. de financiële en economische aangelegenheden van de lagere publiekrechtelijke lichamen, voor zover die lichamen onder het departement van Binnenlandse Zaken ressorteren; 2. de bevordering van doelmatige organisatie en efficiency in de rijksdienst met inachtneming van de taak die elk departement ter zake had; 3. de centrale vraagstukken van de organisatie van de rijksdienst, waaronder interdepartementale taakverdeling en coördinatie; 4. de zaken betreffende automatisering bij de overheid, waaronder begrepen de zorg voor het Rijks Computercentrum; 5. de zorg voor het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf; 6. de spreidingsactiviteiten, voor zover die niet lagen op het gebied van de rechtspositie van de ambtenaar

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/16)

  • voorzitter Raad van Commissarissen N.V. Perscombinatie, vanaf 1989 (nog in 1994)
  • voorzitter Raad van Commissarissen "Zorg en Wonen Zaanstad-Waterland"

afgeleide functies, presidia etc. (2/3)
  • lid afdeling Financiën (Raad van State)
  • lid afdeling Economische Zaken (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/7)
  • Diende in 1976 samen met staatssecretaris De Goede een wetsvoorstel tot wijziging van de verdeelsleutel van het Provinciefonds in. De wet werd in 1979 door de staatssecretarissen Koning en Nooteboom in het Staatsblad gebracht. (14.166)
  • Bracht in 1977 een beleidsbrief uit over de financiële positie van de gemeente Amsterdam. Behalve steun bij het oplossen van de begrotingsproblemen kwam er geld voor de bouw van een nieuw stadhuis. De Rijksgebouwendienst werd daarbij het direct verantwoordelijke orgaan voor de uitvoering van de bouw. (14.338)
  • Verdedigde in 1977 in de Eerste Kamer het wetsvoorstel over invoering van de zomertijd

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Kreeg als burgemeester te maken met ernstige openbare-ordeproblemen ten gevolge van krakersrellen. Tijdens zijn burgemeesterschap vond verder de met rellen gepaard gaande inhuldiging van koningin Beatrix plaats.
  • Was een zeer informeel optredende burgemeester
  • In 1994 brachten hij en Hulshof als staatsraad een afzonderlijk advies uit over het wetsvoorstel bijzondere bepalingen provincie Rotterdam

uit de privésfeer
  • Zijn ouders werden in 1942 gearresteerd, naar Sobibor (Polen) gedeporteerd en vermoord
  • Dook zelf onder in de omgeving van Oldenzaal
  • Werd na de bevrijding van Twente in april 1945, hoewel overtuigd sociaaldemocraat, vertaler bij "De Waarheid". Omdat hij niet wist of zijn familie de oorlog had overleefd, vierde hij geen feest en maakte in zijn eentje de bevrijdingseditie van de communistische krant.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Interview met F. Heddema in: "Binnenlands Bestuur", 36 (1998)
  • H. de Liagre Böhl, "Polak, Willem (1924-1999)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (digitale versie)
  • M. Polak en G. van Herwijnen, "Wim Polak. Amsterdammer en sociaal-democraat" (2003)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.