Z.M. koning Willem II , koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg, hertog van Limburg, prins van Oranje-Nassau

foto Z.M. koning Willem II , koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg, hertog van Limburg, prins van Oranje-Nassau
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)

Negen jaar koning van Nederland. 'Held van Waterloo'. Vocht met de geallieerden mee tegen de legers van Napoleon. Als kroonprins leek hij zich in 1830 op te werpen als leider van de Belgische onafhankelijkheidsbeweging. Regeerde vanaf 1840 aanvankelijk als conservatief vorst, die elke grondwetswijziging tegenhield. Werd in 1848 in één dag (noodgedwongen) uiterst liberaal en steunde Thorbecke en Donker Curtius bij het tot stand brengen van de nieuwe Grondwet. Overleed echter al kort na invoering daarvan. Was gehuwd met de Russische grootvorstin Anna Paulowna. Had goede banden met katholieken (verbleef veel in Tilburg). Gold als nogal wispelturig en gemakkelijk beïnvloedbaar.

in de periode 1815-1849: vicepresident Raad van State, staatshoofd

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

wijziging in naam en/of titulatuur
  • Z.K.H. prins Willem, prins van Oranje-Nassau
  • erfprins van Oranje-Nassau, van 6 december 1813 tot september 1815
  • Z.K.H. de prins van Oranje, vanaf september 1815

geboorteplaats en -datum
's-Gravenhage, 6 december 1792

overlijdensplaats en -datum
Tilburg, 17 maart 1849

plaats en datum bijzetting
Delft, 4 april 1849

2.

Hoofdfuncties/beroepen (5/18)

  • belast met het bestuur in de zuidelijke provincies die het grondwettelijk gezag (nog) erkenden, van 5 oktober 1830 tot 26 oktober 1830 (benoemd bij K.B. van 4 oktober, residentie te Antwerpen)
  • bevelhebber der Nederlandse troepen tijdens de Tiendaagse Veldtocht, augustus 1831
  • opperdirecteur der zaken van Oorlog, van 6 juli 1839 tot 7 oktober 1840
  • koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg, van 7 oktober 1840 tot 17 maart 1849 (inhuldiging op 28 november 1840)
  • opperbevelhebber Groote Staf van het Leger

officiersrangen
  • generaal der infanterie, van 22 december 1813 tot 21 augustus 1831
  • veldmaarschalk, vanaf 21 augustus 1831
  • Brits veldmaarschalk, vanaf 1845

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

3.

Nevenfuncties (2/5)

  • chef Poolse eerste regiment ulanen 'Z.K.H. de prins van Oranje', vanaf 1825
  • chef Pruisische vierde regiment kurassiers, vanaf 1825

comités van aanbeveling, erefuncties etc. (2/6)
  • beschermheer Diligentia, Maatschappij voor Natuur- en Letterkunde te 's-Gravenhage
  • beschermheer Groote Sociëteit te 's-Gravenhage

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

4.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

5.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/21)
  • Drong in 1848 bij de indiening van de voorstellen tot Grondwetsherziening aan op 'wederzijdse inschikkelijkheid'. Leidde zelf de besprekingen in de Raad van State over de voorstellen tot Grondwetsherziening.
  • Oefende direct en indirect druk uit op Eerste Kamerleden bij de stemming over de voorstellen tot Grondwetsherziening (m.n. op Van Brienen van de Groote Lindt). Hierdoor werd het voorstel over de Staten-Generaal aangenomen, nadat in eerste instantie de stemmen hadden gestaakt.
  • Benoemde in augustus en oktober 1848 (op voorstel van de ministerraad) nieuwe Eerste Kamerleden om ervoor te zorgen dat de voorstellen tot Grondwetsherziening werden aangenomen

uit de privésfeer (3/5)
  • Sprak toen hij in 1840 koning werd nauwelijks Nederlands, correspondeerde veelal in het Frans en sprak een mengeling van Duits en Nederlands met een Engels accent.
  • Verbleef tussen 1831 en 1840 veelal in Tilburg, omdat hij het opperbevel voerde over de troepen in Zuid-Nederland. Liet in Tilburg een koninklijk paleis bouwen.
  • Sloot in Tilburg vriendschap met pastoor Joh. Zwijsen, de latere aartsbisschop van Utrecht

anekdotes en citaten
  • Zijn bereidheid tot grondwetsherziening in 1848 ('in 24 uur van zeer conservatief naar zeer liberaal') was, zoals hijzelf erkende ingegeven door de gedachte dat het beter was de indruk te wekken dat hij daartoe vrijwillig had besloten, dan daartoe te zijn gedwongen.

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
  • "De held van Waterloo"
  • "De held van Quatre Bras"

predicaten/adellijke titels (3/4)
  • koning der Nederlanden, vanaf 7 oktober 1840
  • groothertog van Luxemburg, vanaf 7 oktober 1840
  • hertog van Limburg, vanaf 7 oktober 1840

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

6.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/9)
  • K. Fachinger, "Wilhelm II, König der Niederlande, Gorssherzog von Luxemburg" (Trier, 1855)
  • H.Th. Colenbrander, "Willem II, koning der Nederlanden" (Amsterdam, 1938)
  • A. Hallema, "Koning Willem II" (Assen, 1949)
  • A. Alberts, "Koning Willem II" ('s-Gravenhage, 1964)
  • L.J. Rogier "De eerste twee koningen uit het huis Oranje", in: L.G.J. Verberne, "Geschiedenis van Nederland in de jaren 1813-1850" (Utrecht/Antwerpen, 1958)
  • Jeroen van Zanten, "Koning Willem II 1792-1849" (2013)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

7.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

8.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.