Mr. Th.B. Pleyte

foto Mr. Th.B. Pleyte
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: De Nederlandsche strijdmacht en hare mobilisatie in het jaar 1914

Scherpzinnig jurist, minister van Koloniën in het kabinet-Cort van der Linden. Als advocaat in Nederlands-Indië compagnon van Van Deventer, wiens politieke ideeën hij deelde. Werkte als liberale minister goed samen met de antirevolutionaire Gouverneur-Generaal Idenburg. Stelde in 1916 de Volksraad in, die als eerste stap naar medezeggenschap van inlanders kan worden gezien. Werd na zijn aftreden gezant in Brazilië en Spanje. Kenner van Nederlands-Indië, die Maleis en Javaans las en sprak. Vlot spreker.

VDB
in de periode 1913-1918: minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Thomas Bastiaan

geboorteplaats en -datum
Leiden, 23 oktober 1864

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 25 maart 1926

begraafplaats en -datum
Driehuis-Westerveld, 29 maart 1926 (crematie)

2.

Partij/stroming

partij(en)
VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), tot december 1914

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/7)

  • voorzitter Raad voor de Scheepvaart te Amsterdam, van 1 maart 1910 tot 29 augustus 1913 (onafhankelijk onderzoeks- en tuchtrechtcollege dat onderzoek deed naar de oorzaak van scheepsrampen overkomen aan schepen varende onder Nederlandse vlag of aan schepen in de Nederlandse wateren)
  • minister van Koloniën, van 29 augustus 1913 tot 9 september 1918
  • ambteloos, van 1918 tot 1922
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Rio de Janeiro (Brazilië), van 18 april 1922 tot 1 april 1925
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Madrid, van 1 mei 1925 tot 25 maart 1926 (benoemd bij K.B. van 26 februari 1925)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties

commissaris diverse bedrijven, van 1908 tot 1910

afgeleide functies, presidia etc.
tijdelijk secretaris van de ministerraad (kabinet-Cort van der Linden), van 27 september 1913 tot 9 september 1918

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/4)
  • In 1915 verwierp de Tweede Kamer met 48 tegen 21 stemmen een door hem verdedigd wetsvoorstel tot goedkeuring van een exploitatieconcessie voor de Bataafsche Petroleum Maatschappij voor winning van aardolie in Djambi. De Kamer had zich eerder via een motie-Albarda uitgesproken voor staatsexploitatie. $B tegen RK, LU (muv Dolk, v Doorn, Patijn), VDB, SDAP, Bichon, Ankerman, Boissevain, Ter Spill, Visser v IJzendoorn
  • Benoemde in 1916 J.P. graaf van Limburg Stirum tot Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië
  • Een door hem in 1917 (nieuw) ingediend wetsvoorstel over de exploitatie van de aardolievelden van Djambi (Sumatra) bleef onafgedaan

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1915 een wijziging van artikel 111 van het Regeringsreglement (R.R.) tot stand, waardoor in principe het recht van vereniging en vergadering in Nederlands-Indië werd erkend
  • Bracht in 1916 de wet tot stand inzake instelling van een Volksraad voor Nederlands-Indië. Dit was een, niet-ambtelijk, adviserend lichaam voor de Gouverneur-Generaal. De raad bestond uit 39 leden, waarvan er 19 werden gekozen door lokale raden. De overige leden werden benoemd door de Gouverneur-Generaal. Ten minste een vierde van de leden moest inlander zijn. De Volksraad vergaderde in het openbaar. Advisering door de Volksraad was verplicht ten aanzien van de militaire verplichtingen, de begroting, de bestemming van het voordeling saldo, de dekking van een eventueel tekort en het aangaan van geldleningen. De Volksraad vatte in 1918 haar werkzaamheden aan.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Trad in 1914 samen met Treub uit de VDB vanwege de afwijzing door de VDB-fractie van de ontwerp-Leningwet

verkiezingen
  • Was in 1913 Tweede Kamerkandidaat in het kiesdistrict Amsterdam IX. Werd bij de eerste stemming verslagen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • C. Fasseur, "Pleijte, Thomas Bastiaan (1864-1926)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 458
  • Kleinjan, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (1982)
  • Ned. Patriciaat, 1928

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.