P. (Piet) Jongeling

foto P. (Piet) Jongeling
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotobureau Stokvis

Bekende en alom gerespecteerde voorman van het GPV. Geboren Fries, maar opgegroeid in Oost-Groningen. Zoon van een schoolhoofd en zelf ook enige tijd onderwijzer. Werd echter journalist en vond als hoofdredacteur van het Gereformeerd Gezinsblad (Nederlands Dagblad) later een belangrijke roeping. Tevens kinderboekenschrijver onder het pseudoniem Piet Prins. Was als antirevolutionair actief in het verzet. Sloot zich in de oorlog aan bij de vrijgemaakte Gereformeerde kerken. Vanaf 1963 veertien jaar vertegenwoordiger van het GPV in de Tweede Kamer, waarvan acht jaar als eenling. Liet een authentiek gereformeerd geluid horen en was in de roerige jaren zestig een warm verdediger van het Huis van Oranje. Vriendelijke, hardwerkende afgevaardigde.

GPV
in de periode 1963-1977: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Pieter (Piet)

geboorteplaats en -datum
Broek onder Akkerwoude (gem. Dantumadeel), 31 maart 1909

overlijdensplaats en -datum
Amersfoort, 26 augustus 1985

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • ARP (Anti-Revolutionaire Partij), omstreeks 1935 tot 1948
  • GPV (Gereformeerd Politiek Verbond), vanaf 1 april 1948

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/7)

  • redacteur buitenland, "Nieuwe Provinciale Groninger Courant", van 1937 tot oktober 1941
  • hoofdredacteur "Nieuwe Provinciale Groninger Courant", van mei 1945 tot april 1948 (ontslag naar aanleiding van conflict met directie over hoofdartikel)
  • hoofdredacteur dagblad "De Vrije Kerk" (later: "Gereformeerd Gezinsblad"), van april 1948 tot 1 januari 1968
  • fractievoorzitter GPV Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 mei 1963 tot 25 mei 1977 (tot 1971 eenmansfractie)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 5 juni 1963 tot 8 juni 1977
  • hoofdredacteur "Nederlands Dagblad", van 1 januari 1968 tot 1 april 1974 (voortzetting "Gereformeerd Gezinsblad")

gevangenschap/internering
  • geïnterneerd polizeiliches durchgangslager te Amersfoort, vanaf 21 april 1942
  • geïnterneerd concentratiekamp Sachsenhausen-Oraniënburg (Dld.), van april 1942 tot mei 1945

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/5)

  • lid hoofdbestuur NZW (Nederlands-Zuidafrikaanse Werkgemeenschap)
  • lid hoofdbestuur Bond van Christelijke Oranjeverenigingen

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Diende in 1968 een motie in waarin om erkenning van het van Nigeria afgescheiden Biafra werd gevraagd. De motie kreeg steun van Boerenpartij, PSP en Joekes (VVD).
  • Interpelleerde op 27 november 1969 minister Luns over West-Irian (voormalig Nederlands Nieuw-Guinea)

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Was in december 1963 medeondertekenaar van een verzoekschrift aan de regering om overleg met de regering van 'het broedervolk' in Zuid-Afrika te gaan voeren om de vriendschapsbanden te verstevigen
  • Pleitbezorger voor de rechten van de Papoea's en Zuid-Molukkers

uit de privésfeer (3/4)
  • Schrijver van ca. 60 jeugdboeken, onder het pseudoniem Piet Prins
  • Zijn schoonzoon, J.P. de Vries, was parlementair redacteur (later hoofdredacteur) van het Nederlands Dagblad en fractiemedewerker van het GPV
  • Zijn vader overleed 7 juli 1914. Zijn moeder was na het overlijden van haar echtgenoot eigenaar van een kruidenierswinkel.

anekdotes en citaten
  • Toen politieke tegenstanders hem vanwege verzet tegen een wetsvoorstel tot de 'achtergebleven mensen' leken te rekenen, zei hij: "Een mens is nooit te oud om te leren, zeker niet zolang hij nog jongeling is."

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
  • P. van Akkerwoude (pseudoniem als journalist)
  • Piet Prins (pseudoniem als schrijver van jeugdboeken)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/8)
  • J.P. de Vries, "Elf jaar lang journalist én parlementariër", Nederlands Dagblad, 30 maart 1974
  • A.Th. van Deursen, "Jongeling, Pieter (1909-1985)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 310
  • P. Bergwerff en Tj.S. de Vries, "Geroepen en gegaan. In gesprek met P. Jongeling" (1983)
  • H. Veenhof, "Zonder twijfel, Pieter Jongeling (1909-1985). Journalist, politicus en Prins" (2009)
  • G. Harinck, "Pieter Jongeling. Boegbeeld van de vrijgemaakte wereld" (2010)
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.