Op 15 februari 1967 waren er vervroegde Tweede Kamerverkiezingen. Deze waren nodig na de val van het kabinet Cals. Het gevolg was een spectaculaire winst voor nieuwkomer D'66 en groei voor de Boerenpartij. De KVP bleef de grootste partij, ondanks een fors zetelverlies. Het waren de eerste verkiezingen na verlaging van de leeftijdsgrens van het actieve kiesrecht tot 21 jaar. De leeftijd om te kunnen worden gekozen, ging naar 25 jaar.
Omdat voorwaarden van de PvdA om mee te regeren werden afgewezen, kwam er, net als in 1959 en 1963, een centrumrechts kabinet: het kabinet-De Jong.
Inhoud
Uitslag
| Partij | Stemmen | % | Zetels | Winst/verlies |
|---|---|---|---|---|
| KVP | 1.822.904 | 26,5 | 42 | -8 |
| PvdA | 1.620.112 | 23,5 | 37 | -6 |
| VVD | 738.202 | 10,7 | 17 | +1 |
| ARP | 681.060 | 9,9 | 15 | +2 |
| CHU | 560.032 | 8,1 | 12 | -1 |
| BP | 327.953 | 4,7 | 7 | +4 |
| D'66 | 307.810 | 4,4 | 7 | +7 |
| CPN | 248.422 | 3,6 | 5 | +1 |
| PSP | 197.206 | 2,8 | 4 | |
| SGP | 138.069 | 2.0 | 3 | |
| GPV | 59.156 | 0,8 | 1 | |
| Noodraad | 45.421 | 0,6 | 0 | |
| Christen-Democratische Unie | 45.335 | 0,6 | 0 | |
| Partij voor Ongehuwden | 43.361 | 0,6 | 0 | |
| Landsbelangen | 17.594 | 0,2 | 0 | |
| Liberale Volkspartij | 11.279 | 0,1 | 0 | |
| Lijst-Voogd | 4808 | 0,0 | 0 | |
| Alarm | 3560 | 0,0 | 0 | |
| Nederlandse Werknemerspartij | 1669 | 0,0 | 0 | |
| Lijst-Germeaux | 1218 | 0,0 | 0 | |
| Partij van het Recht | 1070 | 0,0 | 0 | |
| Chr.Nationale Volkspartij | 976 | 0,0 | 0 | |
| Lijst-Rodermond | 916 | 0,0 | 0 |
Kerngegevens
| Verkiezingsdatum | 15 februari |
|---|---|
| Aantal kiesgerechtigden | 7.450.680 |
| Aantal uitgebrachte stemmen | 7.076.328 |
| Aantal geldige stemmen | 6.879.500 |
| Percentage geldige stemmen | 94,9 |
| Aantal deelnemende partijen | 24 |
| Aantal partijen dat zetel behaalde | 11 |
Lijsttrekkers en verkiezingsprogramma's
In onderstaande tabel is per partij aangegeven wie de lijsttrekker was en met welk verkiezingsprogramma een partij mee heeft gedaan aan de verkiezingen.
Gekozenen
| fractie | naam Kamerlid |
|---|---|
| ARP | |
Boerenpartij | |
| CHU | |
| CPN | |
| D66 | |
| GPV | |
| KVP | |
| PSP | |
| PvdA | |
| SGP | |
| VVD | |
Achtergrond verkiezingen
Het slot van de algemene beschouwingen over de begroting voor 1967 in de nacht van 13 op 14 oktober 1966 staat bekend als de Nacht van Schmelzer. Het debat eindigde namelijk in de nachtelijke uren met de aanneming van een door KVP-fractievoorzitter Schmelzer ingediende motie, die door het kabinet-Cals tot motie van wantrouwen was verklaard. Die stemmingsuitslag leidde tot de val van het kabinet.
In het midden van de jaren '60 van de twintigste eeuw kwam er van enkele kanten roep om staatkundige vernieuwing. Er was onvrede over het nogal gesloten politieke systeem, waarin een bestuurselite de dienst uitmaakte. Verder leidde de gewoonte om via overleg politieke tegenstellingen zo veel mogelijk glad te strijken, tot onduidelijkheid bij de kiezers. Nieuwe spelregels moesten de invloed van de kiezer vergroten.
Meer over