Er zijn kabinetten met een vrij korte zittingsduur geweest. Het kabinet-Fransen van de Putte (1866) regeerde slechts 97 dagen. In de naoorlogse periode was het kabinet-Van Agt II het kortstzittende.
Dat een kabinet al na een jaar viel, kwam ook eerder voor. Dat gebeurde met het kabinet-Biesheuvel. Dat kabinet maakte in 1972 echter nog een 'doorstart' zonder deelname van DS'70.
Soms werd na een crisis een overgangskabinet gevormd, zoals Beel II (1958-1959), Zijlstra (1966-1967), Van Agt III (1982) en Balkenende III (2006-2007). Ook die zaten maar kort.
Inhoud
Overzicht
Kabinet-Van Agt II (1981-1982): 261 dagen
Het kabinet-Van Agt II werd gevormd door de partijen CDA, PvdA en D66. Financieel-economische problemen zorgden voor grote spanningen binnen dit kabinet, waardoor het kabinet nauwelijks aan regeren toekwam. Acht maanden nadat de PvdA een grote verkiezingsnederlaag had geleden tijdens de Statenverkiezingen viel het kabinet vanwege een conflict over bezuinigen. De PvdA-bewindslieden dienden hun ontslag in.
Kabinet-Balkenende I (2002-2003): 309 dagen
Het kabinet-Balkenende I bestond uit de partijen CDA, VVD en nieuwkomer LPF. Vanwege de enorme verkiezingswinst van deze partij was de vorming van een kabinet zonder deze partij onmogelijk. Uiteindelijk zorgden continue spanningen in de LPF en een zich spoedig openbarende verstoorde relatie tussen vicepremier Bomhoff en minister Heinsbroek op 15 oktober tot de aanzegging door minister De Boer dat beide ministers moesten terugtreden. Voordat zij daartoe hadden besloten, zegden de fractievoorzitters van CDA en VVD op 16 oktober het vertrouwen in het kabinet op.
Overgangskabinetten
Kabinet-Zijlstra (1966-1967): 134 dagen
Het kabinet-Zijlstra was een overgangskabinet dat het gevallen kabinet-Cals gedurende de periode 1966-1967 opvolgde. Belangrijkste doel van het kabinet was het uitschrijven van vervroegde Tweede Kamerverkiezingen en het afhandelen van lopende zaken, zoals de voorbereiding van de begroting voor 1967. Verder heeft het kabinet de omroepkwestie geregeld door aanvaarding in beide Kamers van de Omroepwet.
Zittingsduur
Hieronder een volledig overzicht van de zittingsduur van de kabinetten na de Tweede Wereldoorlog. Bij een kabinetscrisis is er sprake van een intern conflict binnen het kabinet of een conflict met de Eerste of Tweede Kamer, hierbij kan het kabinet ten val komen.
| Kabinet | Dagen | Bijzonderheden | (Eventuele) val kabinet |
|---|---|---|---|
| Schoof | 337 | voortijdig gevallen | 2025 |
| Rutte IV | 544 | voortijdig gevallen | 2023 |
| Rutte III | 1537 | voortijdig gevallen | 2021 |
| Rutte II | 1816 | gehele periode | |
| Rutte I | 753 | voortijdig gevallen | 2012 |
| Balkenende IV | 1330 | voortijdig gevallen, voortgezet zonder PvdA | 2010 |
| Balkenende III | 230 | nieuw gevormd tussenkabinet | |
| Balkenende II | 1137 | tussentijdse crisis (2005), voortijdig gevallen | 2006 |
| Balkenende I | 309 | voortijdig gevallen | |
| Kok II | 1449 | tussentijdse crisis (1999), kort voor verkiezingen gevallen | 2002 |
| Kok I | 1442 | gehele periode | |
| Lubbers III | 1748 | gehele periode | |
| Lubbers II | 1212 | voortijdig gevallen | 1989 |
| Lubbers I | 1347 | gehele periode | |
| Van Agt III | 159 | nieuw gevormd tussenkabinet | |
| Van Agt II | 261 | tussentijdse crisis, voortijdig gevallen | 1982 |
| Van Agt I | 1361 | gehele periode | |
| Den Uyl | 1683 | kort voor verkiezingen gevallen | 1977 |
| Biesheuvel I en II | 674 | tussentijds gevallen, zonder DS'70 Biesheuvel II | 1972 |
| De Jong | 1553 | gehele periode | |
| Zijlstra | 134 | nieuw gevormd tussenkabinet | |
| Cals | 588 | voortijdig gevallen | 1966 |
| Marijnen | 631 | voortijdig gevallen | 1965 |
| De Quay | 1527 | tussentijdse crisis, gehele periode | 1960 |
| Beel II | 147 | nieuw gevormd tussenkabinet | |
| Drees IV | 800 | voortijdig gevallen | 1958 |
| Drees III | 1503 | tussentijdse crisis, gehele periode | 1955 |
| Drees II | 536 | nieuw gevormd tussenkabinet | |
| Drees I | 951 | voortijdig gevallen | 1951 |
| Beel I | 766 | einde door grondwetsherziening | |
| Schermerhorn-Drees | 373 | einde door verkiezingen |
* N.B. Eventuele tussentijdse breuken in het kabinet zijn niet opgenomen in de bovenstaande cijfers.
Langstzittende kabinetten
Hieronder een volledig overzicht van de langstzittende kabinetten na de Tweede Wereldoorlog.
Kabinet-Rutte II (2012-2017): 1816 dagen
Het kabinet-Rutte II is het langstzittende kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit kabinet bestond uit de partijen VVD en PvdA. De belangrijkste doelstellingen van het kabinet waren het op orde brengen van de overheidsfinanciën, het eerlijk verdelen van lasten en het zorgen voor duurzame groei van de economie.
Kabinet-Lubbers III (1989-1994): 1748 dagen
Het kabinet-Lubbers III werd gevormd door de partijen CDA en PvdA. Het kabinet streefde naar sociale vernieuwing na jaren van bezuinigen. Er waren echter nog steeds bezuinigingen en ingrepen in de sociale zekerheid nodig, vooral door het grote beroep dat op de Wet op de arbeidsongeschiktheid (WAO) werd gedaan.
Kabinet-Den Uyl (1973-1977) : 1683 dagen
Dit kabinet werd gevormd door de linkse partijen PvdA, D66 en PPR samen met de christendemocratische partijen KVP en ARP. Het kabinet had veel ambities, maar kon die nauwelijks waarmaken. De verhoudingen in de coalitie waren moeizaam, maar pas twee maanden voor de verkiezingen kwam er een breuk.
Kortstzittende kabinetten
Hieronder een volledig overzicht van de kortstzittende kabinetten na de Tweede Wereldoorlog.
Kabinet-Van Agt II (1981-1982): 261 dagen
Het kabinet-Van Agt II werd gevormd door de partijen CDA, PvdA en D66. Financieel-economische problemen zorgden voor grote spanningen binnen dit kabinet, waardoor het kabinet nauwelijks aan regeren toekwam. Acht maanden nadat de PvdA een grote verkiezingsnederlaag had geleden tijdens de Statenverkiezingen viel het kabinet vanwege een conflict over bezuinigen. De PvdA-bewindslieden dienden hun ontslag in.
Kabinet-Balkenende I (2002-2003): 309 dagen
Het kabinet-Balkenende I bestond uit de partijen CDA, VVD en nieuwkomer LPF. Vanwege de enorme verkiezingswinst van deze partij was de vorming van een kabinet zonder deze partij onmogelijk. Uiteindelijk zorgden continue spanningen in de LPF en een zich spoedig openbarende verstoorde relatie tussen vicepremier Bomhoff en minister Heinsbroek op 15 oktober tot de aanzegging door minister De Boer dat beide ministers moesten terugtreden. Voordat zij daartoe hadden besloten, zegden de fractievoorzitters van CDA en VVD op 16 oktober het vertrouwen in het kabinet op.
Overgangskabinetten
Hieronder een volledig overzicht van de overgangskabinetten na de Tweede Wereldoorlog.
Kabinet-Zijlstra (1966-1967): 134 dagen
Het kabinet-Zijlstra was een overgangskabinet dat het gevallen kabinet-Cals gedurende de periode 1966-1967 opvolgde. Belangrijkste doel van het kabinet was het uitschrijven van vervroegde Tweede Kamerverkiezingen en het afhandelen van lopende zaken, zoals de voorbereiding van de begroting voor 1967. Verder heeft het kabinet de omroepkwestie geregeld door aanvaarding in beide Kamers van de Omroepwet.
Kabinet-Beel II (1958-1959): 147 dagen
Kabinet-Beel II was een overgangskabinet met als voornaamste taak de Tweede Kamer te ontbinden en Tweede Kamerverkiezingen uit te schrijven. Het kabinet bestond uit de partijen KVP, ARP en CHU.
Kabinet-Van Agt III (1982): 159 dagen
Dit minderheidskabinet van CDA en D66 was een overgangskabinet, dat als voornaamste taken had het uitschrijven van verkiezingen en het voorbereiden van de begroting 1983.
Meer over