G. (Gerrit) graaf Schimmelpenninck

foto G. (Gerrit) graaf Schimmelpenninck
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Staatsman en diplomaat, die als een naaste vertrouweling van koning Willem I en Willem II gold. Was aanvankelijk zakenman, maar werd later hoofd van de Staatssecretarie, het administratieve centrum van de regering, en gezant in Sint Petersburg en Londen. Zat vanaf 1836 tevens in de Eerste Kamer. Werd door Willem II in 1848 naar Nederland gehaald, vooral om Thorbecke buiten het kabinet te houden. Zijn voorstellen voor het invoeren van een Grondwet naar Brits model werden echter door zijn collega's afgewezen, waarop hij ontslag nam. Was na de Aprilbeweging van 1853 nog een jaar Tweede Kamerlid. Zoon van raadpensionairs Rutger Jan.

regeringsgezinden ten tijde van Willem I en Willem II, conservatief, regeringsgezinden ten tijde van Willem I
in de periode 1834-1854: secretaris van staat, lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Gerrit (Gerrit)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 25 februari 1794

overlijdensplaats en -datum
Arnhem, 4 oktober 1863

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • gematigd liberaal
  • conservatief (na 1849)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (8/15)

  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 1 december 1836 tot 13 februari 1849
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Londen, van 31 oktober 1846 tot 25 maart 1848
  • tijdelijk minister van Buitenlandse Zaken, van 25 maart 1848 tot 17 mei 1848
  • tijdelijk minister van Financiën, van 25 maart 1848 tot 17 mei 1848
  • voorzitter van de ministerraad, van 25 maart 1848 tot 17 mei 1848
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Londen, van mei 1848 tot 2 mei 1852
  • lid gemeenteraad van Diepenheim, van 15 oktober 1851 tot 4 oktober 1863
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 12 juli 1853 tot 17 september 1854 (voor het kiesdistrict Amsterdam)

ambtstitel
  • minister van staat, van 1 december 1836 tot 4 oktober 1863

(in)formateurschap(pen)
  • kabinetsformateur, van 23 maart 1848 tot 24 maart 1848

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/7)

  • vicepresident algemeene vergadering van deelnemers NRM (Nederlandsche Rijn-Spoorweg Maatschappij), omstreeks 1858
  • vicepresident Raad van Commissarissen NRM (Nederlandsche Rijn-Spoorweg Maatschappij), omstreeks 1858

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als parlementariër
  • Behoorde in 1844 tot de zes Eerste Kamerleden die tegen het wetsvoorstel inzake de vrijwillige geldlening stemden
  • Stemde in 1848 bij de eerste lezing tegen hoofdstuk III (Staten-Generaal) van de nieuwe Grondwet

7.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • In november 1844 stemden hij, J.G. van Nes van Meerkerk en baron Huyssen van Kattendijke als enigen vóór het Adres van Antwoord op de troonrede waarin voorzichtig op hervormingen werd aangedrongen
  • Was voorstander van een Grondwet naar Brits model, met een door de koning benoemde onontbindbare Eerste Kamer
  • Bood op 14 mei 1848 zijn ontslag aan, nadat hij en minister Nepveu, zich als enigen in de ministerraad tegen de voorstellen van de Grondwetscommissie-Thorbecke hadden gekeerd.

uit de privésfeer
  • Zijn dochter huwde met een zoon van H.J. baron van Doorn van Westcapelle, Gouverneur, minister en vicepresident van de Raad van State

verkiezingen
  • Versloeg in 1853 in het district Amsterdam na herstemming J. Heemskerk Bzn. (lib.). Was ook kandidaat in het district Almelo, maar werd daar in de eerste ronde verslagen.
  • Was in 1854 geen kandidaat
  • Werd in 1855 bij een tussentijdse verkiezing in het district Almelo verslagen door G.M. van der Linden (lib.).

predicaten/adellijke titels
  • graaf, 13 juni 1834

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • J.M. de Kempenaer, Levensberichten afgestorven leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde (1864)
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IV, 1223
  • M.W. Jurriaanse, "De Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken 1813-1900"

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.