Dr. W. (Willem) Banning

foto Dr. W. (Willem) Banning
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Gemeentearchief Rotterdam

Gezaghebbend religieus-socialist, partijbestuurder en medeoprichter van de PvdA. Was aanvankelijk onderwijzer, maar kreeg later gelegenheid om theologie te gaan studeren. Kwam toen in aanraking met het marxisme. Na zijn studie vrijzinnig-hervormd predikant en vanaf eind jaren'20 voorman van de religieus-socialistische beweging in Nederland. Tevens hoogleraar in Leiden. Partijbestuurder van de SDAP en vooraanstaand pacifist. Na de bevrijding actief in de Nederlandse Volksbeweging en voorzitter van het oprichtingscongres van de PvdA.

functie(s) in de periode 1945-1946: opiniemakers/erflaters

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

geboorteplaats en -datum
Makkum (gem. Wonseradeel), 21 februari 1888

overlijdensplaats en -datum
Driebergen (gem. Driebergen-Rijsenburg), 7 januari 1971

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1916 tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • huisonderwijzer te Hoorn, van 1907 tot 1909 (van een notariszoon)
  • onderwijzer te Sloten (N.H.), 1909
  • onderwijzer Openbare lagere school te Nieuwendam (N.H.), van september 1909 tot september 1911
  • predikant Nederlandse Hervormde Kerk te Haarlo en Waterhoek (Gld.), van november 1917 tot januari 1921
  • predikant Nederlandse Hervormde Kerk te Sneek, van 16 januari 1921 tot 1 april 1928
  • directeur Centrum van Arbeidersgemeenschap der Woodbrookers te Barchem, van 1 april 1928 tot 1940
  • cursusleider Centrum van Arbeidersgemeenschap der Woodbrookers te Bentveld, van 1931 tot 1940
  • predikant Nederlandse Hervormde Kerk te Haarlem, van 1940 tot 1942
  • predikant Nederlandse Hervormde Kerk te Naaldwijk, van 1943 tot 1945
  • belast met de leiding van Instituut 'Kerk en Wereld' te Driebergen, van 1945 tot 1953
  • buitengewoon hoogleraar kerkelijke sociologie (sinds 1952 tevens wijsgerige sociologie), Rijksuniversiteit Leiden, van 31 december 1945 tot 14 mei 1958

gevangenschap/internering
geïnterneerd gijzelaarskamp te Sint-Michielsgestel, van 4 mei 1942 tot 20 december 1943

4.

Partijpolitieke functies

overzicht
  • lid partijbestuur SDAP, van 1931 tot 1935
  • lid commissie herziening tactiek SDAP, van juni 1933 tot november 1933
  • lid dagelijks bestuur SDAP, van 1935 tot 1938 (bedankte vanwege het verlaten van het standpunt der nationale ontwapening)
  • lid commissie herziening beginselprogramma SDAP, 1937
  • voorzitter Stichtingscongres PvdA, 9 februari 1946
  • lid commissie beginselprogramma PvdA, 1946
  • lid PvdA-commissie socialistisch werkplan 'De weg naar de vrijheid', 1951

5.

Nevenfuncties

  • secretaris KGOB (Kweekelingen Geheelonthoudersbond), vanaf 1906
  • redacteur "Kweekelingenbode", 1907
  • voorzitter "Bond der Jongeren", 1910
  • lid redactie (later hoofdredacteur) weekblad "De Blijde Wereld"
  • hoofdredacteur weekblad "Tijd en Taak", vanaf 1932
  • lid Synodale Urgentieraad, vanaf 1943
  • voorzitter NVB (Nederlandse Volksbeweging), van 3 juli 1945 tot februari 1946
  • voorzitter studiecommissie politieke partijen, NVB (Nederlandse Volksbeweging), van november 1945 tot januari 1946
  • lid redactie maandblad "Wending", vanaf 1946 (medeoprichter)

6.

Opleiding

academische studie
  • theologie (proponentsexamen), Rijksuniversiteit Leiden, van september 1913 tot 1917
  • theologie (doctoraal), Rijksuniversiteit Leiden, van 1928 tot 1929

promotie
  • godgeleerdheid, Rijksuniversiteit te Leiden, 22 mei 1931

postacademisch onderwijs
  • studie te Barchem

opleidingen
  • opleidng Rijksnormaalschool te Haarlem, van 1903 tot 1907

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Pacifist

uit de privésfeer (5/7)
  • Maakte vanaf juli 1942 in het gijzelaarskamp deel uit van de 'Heren XVII', een uit diverse stromingen bestaande groep intellectuelen die nadachten over het naoorlogse Nederland. Tot de groep behoorden onder anderen A.A.M. Struycken en E.M.J.A. Sassen (RKSP), P. Lieftinck (CHU), M. van der Goes van Naters (SDAP), A.M. Joekes en W. Schermerhorn (VDB), J.H.A Logemann en de historicus P. Geyl.
  • Was in 1945 betrokken bij de oprichting van het instituut 'Kerk en Wereld' in Driebergen
  • Was in 1945 oprichter van het Sociologisch Instituut van de Nederlandse Hervormde Kerk in Utrecht en daarna betrokken bij activiteiten van dit instituut.
  • Zijn echtgenote was onderwijzeres
  • Zijn vader was haringvisser

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

archivalia
archief-Banning, IISG

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.