Columns Parlement.com

12 augustus 2005

Honderd jaar geleden volgde het liberale minderheidskabinet-De Meester het door Abraham Kuyper geleide rechtse kabinet op. Het kiesstelsel was geheel anders dan tegenwoordig, maar dat betekende niet dat vorming van een stabiel kabinet eenvoudiger was dan nu. Integendeel.

5 augustus 2005

'Den Haag' bemoeit zich nogal eens met de gemeenten. Of het nu om de inrichting van het gemeentebestuur gaat, om de gemeentelijke belastingen of om de dag van de gemeenteraadsverkiezingen. Vraag is echter of die Haagse bemoeienis nu eigenlijk wel zo wenselijk is.

29 juli 2005

Jan Rijpstra verlaat 1 augustus de Kamer, omdat hij burgemeester in het Drentse Tynaarlo is geworden. De combinatie van Tweede-Kamerlid en 'dorps'-burgemeester komt niet meer voor. Veertig jaar geleden waren fractievoorzitters van regeringsfracties soms zelfs tevens burgemeester.

22 juli 2005

Tweede Kamervoorzitter Weisglas maakt zich terecht zorgen over het afnemen van parlementaire ervaring. Een Tweede Kamer zonder geheugen leidt gemakkelijk tot te veel activisme, herhaling van fouten en overschatting van de eigen positie.

15 juli 2005

Bij de recente Iraanse presidentsverkiezingen speelde de geestelijkheid een belangrijke rol. In onze samenleving wordt zo'n directe rol als onwenselijk beschouwd. Toch is het feitelijk nog niet zo heel lang geleden dat ook bij ons priesters en dominees prominent in de politiek aanwezig waren.

8 juli 2005

De Duitse Grondwet maakt erg moeilijk wat bij ons doodnormaal (te normaal?) is: Kamerontbinding. Die ingewikkeldheid heeft niet louter nadelen.

1 juli 2005

Door een herziening van de Grondwet dit jaar kan eindelijk de tijdelijke vervanging van volksvertegenwoordigers bij ziekte of zwangerschap wettelijk worden geregeld. Recentelijk is het aantal zwangere Kamerleden sterk toegenomen. En soms waren leden langdurig ziek.

24 juni 2005

In juni gingen niet alleen Nederlanders naar de stembus voor een referendum; dat deden, op 12 en 13 juni, ook de Italianen. Althans voorzover zij van hun kerkleiders mochten...

17 juni 2005

De grondwetgever van 1848 heeft bepaald dat bij herziening van de Grondwet een uitspraak van de kiezers gewenst is. Niet door alle voorstellen direct aan de kiezers voor te leggen, maar door hen een 'grondwetgevende vergadering' te laten kiezen. In 1917 was het overzichtelijk, omdat heel duidelijk was welke kandidaten er voor- of tegenstander van de herziening waren.

10 juni 2005

In 1840 werd de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid ingevoerd. Naast de handtekening van de koning, het 'seign', kwam er een contraseign van de minister. De betekenis van die begrippen is nu precies omgekeerd. Een treffende illustratie van de verandere positie van de koning(in) in ons grondwettelijk bestel.

3 juni 2005

Ingrijpende veranderingen in het staatsbestel komen vaak moeizaam tot stand. In de geschiedenis was het drie keer een dubbeltje op zijn kant. De vraag wat er zou zijn gebeurd als het 'mis' was gegaan, zal dus altijd onbeantwoord blijven. Dat is nu anders.

27 mei 2005

De geschiedenis van Nederlandse grondwetsontwerpen is een historie van getob, onder andere dankzij gebrek aan overtuigende grondwetsauteurs. Thorbecke en Van Hogendorp zijn de grote uitzonderingen. Een derde grote ontwerper, Pieter Paulus, is nooit zover gekomen: hij overleed op de dag dat zijn ogenblik was gekomen.

20 mei 2005

Dit is mijn eerste bijdrage in columnvorm aan de website Parlement & Politiek. Het schrijven van een eerste column is ongetwijfeld een minder zware opgave dan het houden van een maidenspeech.
Die eerste speech is voor veel Kamerleden immers iets om wakker van te liggen. Daarover zijn aardige anekdotes te vertellen.

13 mei 2005

Het Europese Grondwetsverdrag, waarover op 1 juni het referendum plaatsvindt, heet al overall "het dikke boek". Dat voorspelt wenig goeds. Al eens eerder vond in nederland een referendum plaats over een "dik boek". Met weinig bemoedigende uitkomst.